مهریه و حجاب بهانه است؛ حقوق زنان نشانه است / چرا رادیکال‌ها با صبر مردم بازی می‌کنند؟

اقتصاد۲۴| هنوز از شوک اظهارات جنجالی امیرحسین بانکی‌پور که با اشاره به شناسایی محل زندگی زنان به قول خودش بدحجاب و ابراز نگرانی از ورود خودجوش مردم – بخوانید رادیکال‌ها – برای مقابله با بدحجابی تلویحا بخش قابل توجهی از جامعه زنان را تهدید می‌کند؛ بیرون نیامده‌ایم که دیگر نماینده تندرو مجلس برگی دیگر رو می‌کند.

حمید رسایی از لزوم محروم‌کردن زنان «بی‌حجاب» از حق مهریه و نفقه می‌گوید! اظهاراتی که لازم است فراتر از یک نظر شخصی یا بحث نظری فقهی مورد توجه قرار بگیرد. ین سخنان ادامه یک مسیر خطرناک است که سال‌هاست با عناوین مختلف دنبال می‌شود: کاهش تدریجی حقوق زنان و تبدیل حجاب به ابزار تنبیه اجتماعی.

این منطق ساده، اما نگران‌کننده است؛ اگر زنی مطالبه آزادی پوشش دارد، پس باید از سایر حقوقش محروم شود. یعنی حق انتخاب پوشش، در نگاه این جریان، چنان «جرمی» است که می‌تواند مجوز حذف حقوق خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی زنان باشد. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که قانون از عدالت فاصله می‌گیرد و به ابزار فشار بدل می‌شود.

رسایی می‌گوید، چون مهریه و نفقه «قانون اسلام» است، زنی که حجاب را نمی‌پذیرد نباید بتواند آنها را مطالبه کند. اما این پرسش اساسی بی‌پاسخ می‌ماند: از چه زمانی اجرای گزینشی قوانین، فقط برای زنان مشروع شده است؟ اگر قرار باشد پذیرش یک حکم، شرط برخورداری از سایر حقوق باشد، این قاعده چرا فقط درباره زنان و فقط درباره حجاب اعمال می‌شود؟

واقعیت این است که نمی‌شود به بهانه مطالبه آزادی پوشش، سایر حقوق یا حتی خدمات اجتماعی که ارائه آن به همه شهروندان وظیفه حاکمیت است، را گرفت. نمی‌شود زنی را به خاطر آنچه می‌پوشد، از حق مالی، حق امنیت اقتصادی و سایر حق قانونی محروم کرد. این نه دفاع از دین است و نه دفاع از قانون؛ این تنبیه اجتماعی است، آن هم علیه نیمی از جامعه.

حساسیت موضوع وقتی بیشتر می‌شود که در نظر داشته باشیم که جامعه به واسطه مشکلات روزافزون مختلف از گرانی سرسام‌آور و غم نان گرفته تا محدودیت‌های اجتماعی یا محروم بودن از نیاز‌های اولیه زندگی مثل برق و آب و گاز و ... چنان عصبانی است که نباید با آن چنین شوخی کرد. آستانه تحمل مردم تقریبا سر آمده و هشدار‌های متعدد جامعه‌شناسان درباره این وضعیت قابل چشم پوشی نیست.

در چنین شرایطی، اما طیف رادیکال که به نظر می‌رسد در آشفته کردن اوضاع تعمد دارد، از یک سو حرف از حذف حقوق زنان زده، از سوی دیگر با ادبیات بانکی پور خط و نشان می‌کشند! کنار هم گذاشتن این مواضع نشان می‌دهد که تندرو‌ها یا واقعا در دنیای موازی زندگی کرده و خبر از اوضاع مملکت و جامعه ندارند یا آگاهانه می‌خواهند جنجال به پا کرده و برای مسئولان اجرایی کشور که از قضا رقبای سیاسی آنان هستند، دردسر درست کنند؛ غافل از اینکه سوراخ کردن این کشتی چنان تبعاتی دارند که بعید است دامن خودشان را هم نگیرد.

در شرایطی که مردم با تورم، بیکاری، ناامنی شغلی و دغدغه نان شب دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ایجاد جبهه تازه علیه زنان، نه فقط بی‌فایده که به‌شدت خطرناک است. این حرف‌ها جامعه را آرام نمی‌کند، دینداری را تقویت نمی‌کند و حتی حجاب را هم تثبیت نمی‌کند؛ فقط خشم انباشته تولید می‌کند.

اگر واقعاً دغدغه مهریه، زندانیان مهریه و عدالت خانوادگی وجود دارد، راهش روشن است. حقوق اجتماعی و خانوادگی زنان را برابر کنید. حق طلاق برابر بدهید، حضانت فرزند را عادلانه کنید، در ارث و تقسیم اموال پس از طلاق انصاف را رعایت و الگو‌های جهانی پیروی کنید؛ بعد از آن، مهریه را اصلاح یا حتی حذف کنید. در آن صورت هم مشکل زندانیان مهریه حل می‌شود و هم حقی از زنان ضایع نمی‌شود.

اینکه روز یکی از حقوق نصف و نیمه زنان را گرفته و نامش را «قانون اسلامی» بگذارید.. نمی‌شود نابرابری را تشدید کرده و انتظار داشته باشید که جامعه ساکت بماند. البته که صلاح مملکت خویش خسروان دارند، اما به حکم رسالت رسانه آنچه شرط بلاغ است با شما می‌گوییم: این مسیر، نه به نظم می‌رسد و نه به دین؛ فقط شکاف را عمیق‌تر می‌کند.

هشدار روشن است: سلب حقوق زنان، جامعه را امن‌تر نمی‌کند؛ عصبی‌تر، ملتهب‌تر و بی‌اعتمادتر می‌کند. بازی با صبر مردم، آن هم در این شرایط حساس، هزینه‌ای دارد که مسئولیتش با همان‌هایی است که آگاهانه روی اعصاب جامعه راه می‌روند.