تاریخ انتشار: ۱۵:۳۶ - ۰۸ بهمن ۱۳۹۸

روز‌های بحران‌خیز و بحران مرجعیت رسانه‌ها

عباس رضایی ثمرین، روزنامه نگار در سایت عصر ایران نوشت: ایجاد محدودیت‌های بی‌مورد برای رسانه‌ها، تقویت -خواسته یا ناخواسته- رقبای آن‌ها و برخی اشتباهات استراتژیک در سیاست‌گذاری رسانه‌ای در کشور، عوامل موثر در این روند هستند.
بحران مرجعیت رسانه‌ها
 
اقتصاد۲۴- متن یادداشت در پی می آید: 
در آموزه‌های «مدیریت بحران» مباحث ارتباطی مهم‌ترین سرفصل و رسانه کلیدی‌ترین عنصر است. شفافیت، ارتباط با مخاطب، اطلاع‌رسانی مستمر، رفع ابهامات، مقابله با شایعات و اخبار جعلی و ... همه ضرورت‌های پذیرفته شده مدیریت بحران هستند که انجام‌شان جز به کمک رسانه امکان‌پذیر نیست.

اصولا لازمه مدیریت موفقیت‌آمیز بحران، اطلاع‌رسانی شفاف و اقناع عمومی است و اقناع جز با رسانه‌های مرجع، کارآمد و معتبر تحقق نمی‌یابد. اما آیا کارآمدی، مرجعیت و اعتبار رسانه‌ها در کشورما برای نقش‌آفرینی در زمان بحران کافی است؟

واقعیت این است که متاسفانه رسانه‌های جمعی در کشور ما به طور پیوسته در حال از دست دادن مرجعیت و اعتبارشان هستند. ریشه‌های این روند، هم به درون رسانه‌ها بر می‌گردد، هم به بیرون، اما من نقش عوامل بیرونی را موثرتر می‌دانم و معتقدم، در کنار برخی تحولات تکنولوژیک و تغییرات در اکوسیستم اطلاع‌رسانی، سیاست‌گذاری‌های حاکمیتی عامل مهمی بوده که طول سال‌های گذشته، منجر به تضعیف رسانه‌ها و کاهش مرجعیت و اعتبار آن‌ها شده است.

در این باره می‌توان به تفصیل و در مجال بهتری سخن گفت، اما اجمالاً ایجاد محدودیت‌های بی‌مورد برای رسانه‌ها، تقویت -خواسته یا ناخواسته- رقبای آن‌ها و برخی اشتباهات استراتژیک در سیاست‌گذاری رسانه‌ای در کشور، عوامل موثر در این روند هستند.

در همه جای دنیا اینترنت و گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، سبب تغییر در چرخه اطلاع‌رسانی و تحدید تاثیرگذاری رسانه‌های چاپی شده، اما در هیچ کجای دنیا رسانه‌های چاپی، الکترونیکی و تصویری به طور همزمان به حال احتضار نیفتاده‌اند و بخش اعظم مصرف رسانه‌ای مردم در بستر یک نرم‌افزار پیام‌رسان موبایلی تامین نمی‌شود.

شکل‌گیری و رونق گرفتن پدیده «کانال» در تلگرام که منجر به این شد که این اپلیکیشن کارکرد رسانه‌ای پیدا کند، به نوبه خود تجربه‌ای بدیع در کشور ما بود. این اتفاق که بی‌تردید با برخی حمایت‌های رسمی رقم خورد- یا حداقل نتیجه محتوم برخی سیاست‌گذاری‌ها بود- دستاورد‌های مطلوب و غیرقابل انکاری در زمینه گردش آزاد اطلاعات داشت که سبب شد کسی به پیامد‌های دیگرش فکر نکند. یکی از این پیامد‌ها زدودن مرجعیت از رسانه‌های شناسنامه‌دار و جهت‌دهی مصرف رسانه‌ای مردم به سمت و سوی بستری بود که در کنار تمام برکاتش، متاسفانه عرصه تاخت و تاز شبه‌رسانه‌ها، شایعات و اخبار جعلی هم هست.

گفتن این حرف‌ها البته در فضای پر از سوءتفاهم و ملتهب این روز‌ها کمی خطرناک است. به همین دلیل لازم است تاکید کنم که نقد سیاست‌گذاری رسانه‌ای در کشور، به معنای طرفداری از بگیروببند و ایجاد محدودیت و انسداد جدید در فضای مجازی نیست. سخن از تمهید یا تمهیداتی است که می‌شد اندیشید تا در عین تکثر و چندصدایی، ابتکار عمل در فضای اطلاع‌رسانی کشور، به دست آمدنیوز و امثالهم نیفتد. منظور خودداری از همه کار‌هایی است که منجر شده رسانه‌ها در کشور به این روز بیفتند. طبعا وقتی سیاستگذاران با عوامل رویگردانی مردم از رسانه‌های رسمی همدستی یا حداقل در برابرشان سکوت و تعلل کردند، باید منتظر میدان‌داری اغیار در بزنگاه‌هایی مثل بحران‌های اخیر می‌بودند.

رسانه‌های شناسنامه‌دار، البته همین حالا هم برای اطلاع‌رسانی شفاف، پرسشگری و آرامش‌بخشی به کشور تلاش می‌کنند، اما این تلاش می‌توانست موثرتر باشد اگر قبلا با ندانم‌کاری، اعتبار آن‌ها را خدشه‌دار نکرده بودند. رسانه‌ها می‌توانند در روز‌های سخت و بحرانی، در اقناع مردم نقش‌آفرین باشند و با روایت‌سازی بیگانگان مقابله کنند؛ به شرطی که قبلش اجازه داده باشیم، برادری خود را به مردم ثابت کنند. حالا که با اقدامات و تصمیم‌های نابجا، این فرصت از رسانه‌ها سلب شده، قاعدتا نمی‌شود از آن‌ها انتظار معجزه داشت.

می‌گویند در دوره یکی از شاهان، شبی از شب‌های ماه رمضان، توپچی توپ سحر را شلیک نکرد. امیر توپخانه او را احضار کرد و با خشم از او پرسید: «چرا توپ در نکردی؟» توپچی پاسخ داد: «قربان، به هزار و یک دلیل، اولی‌اش اینکه گلوله نداشتم!».

ماجرای آسیب‌شناسی عملکرد رسانه‌ها در بحران هم چیزی شبیه به همین است، می‌شود ساعت‌ها درباره باید‌ها و نباید‌های مدیریت و ارتباطات بحران و الگو‌های تاثیر و نفوذ رسانه‌ای در شرایط بحران سخن گفت، اما همه این‌ها در گروی کارآمدی و مرجعیتِ رسانه‌ها است. چیزی که تا حد نگران‌کننده‌ای کاهش یافته و به نظرم این نقطه عزیمت بحث، در تحلیل زمینه‌ها و پیامد‌های بحران‌های اخیر کشور است.

آب رفته را البته می‌توان تا حدی به جوی برگرداند، به شرطی که به جای بحث‌وجدل‌های بی‌حاصل، از همین حالا شروع به آسیب‌شناسی و همه تلاش کنیم، رسانه‌ها را به جایگاه اصلی خودشان برگردانیم.
 
منبع: عصر ایران
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

اختلاس ۸ میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان!

ماراتن وعده‌های محال در مناظره‌های انتخاباتی/ این‌همه دکترِ متخصص با وعده‌های توهمی و اقتصاد در حال احتضار ایران!

خودروی وارداتی سایپا روی خط تولید رفت + عکس

فیلم/مشاور جلیلی از سئوال جنجالی هاشمی طفره رفت!

فیلم/اگر پورمحمدی رئیس جمهور بود درباره ماجرای مهسا امینی چه می‌کرد؟

عکس/ کارنامه تحصیلی علیرضا زاکانی در چهارم دبیرستان

فیلم/مصطفی پورمحمدی: کمترین اعدام را در ۵ سال دادستانی مشهد دارم

اعلام جزئیات فرآیند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری

اجتماع هواداران مسعود پزشکیان در ورزشگاه شهید شیرودی

کنایه پیشکسوت پرسپولیس به بیرانوند و ترابی+ عکس

حسن روحانی: التماس کردم گفتم بگذارید من برجام را حل کنم

پرداخت بیش از پنج هزار میلیارد ریال وام قرض‌الحسنه ازدواج در بانک سینا

فیلم/ افشاگری نفیسه روشن در مورد خانواده‌ اش

افشاگری تکان دهنده عباس آخوندی درباره عملکرد کاسبان تحریم

فیلم/ روایت پزشکیان از عشق به همسرش

زبان های رایج در کشورهای اروپایی و انتخاب زبان خوب برای یادگیری

چرا برای خرید گوشی سایت گوشی شاپ را انتخاب کنیم

پیام ستاره ازبکستانی برای هواداران استقلال +عکس

قطار طوس: انتخابی ایده‌آل برای سفری ایمن و مطمئن

بازار طلا صعودی شد

خبر خوش برای بازنشستگان درباره متناسب سازی حقوق

پزشکیان: عده‌ای فکر نکنند عقل کل هستند، مملکت مال همه است

خرید انسی پابجی نیواستیت با آیدی و در ۵ دقیقه از فروشگاه اوریکس گیم

طعنه سنگین علیرضا بیرانوندبه هواداران پرسپولیس

گزارش بورس امروز دوشنبه ۴ تیرماه ۱۴۰۳

اعتصاب کارگران پروژه‌ای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

کافه رنت اجاره خودرو ارزان و مطمئن برای شما

هر آنچه باید از باغ موزه وزیری بدانید

اطلاعیه کمیته نهادهای مالی ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان در مورد بازار سرمایه

​پیش بینی فائو از تولید ۲۰ میلیون تن غله در ایران

دولت بعدی با چه مشکلات سیاسی برای مهار تورم مواجه است؟

معرفی سامانه میلی؛ خرید و فروش طلا آب شده به صورت آنلاین

مشخصات سیستم دفاع هوایی آستر ۳۰؛ قدرتمند و ویرانگر

فیلم / شجاعت دینی یک شهروند محلی در مبارزه با آتش زاگرس

نکات طراحی آنلاین و چاپ سربرگ شرکت و اداری + نمونه

دلار کانال ۶۰ هزار تومانی را فتح کرد

فیلم/ پورمحمدی: حتما در انتخابات شرکت کنید

این اعتبار ملی است؛ آغاز طرح اعتبار ملی در بانک‌ ملی ایران

تحلیل شخصیت و شیوه مدیریت ۶ نامزد انتخابات؛ برنده انتخابات ریاست‌جمهوری کدام نظریه است؟

تتلو روز عید غدیر آزاد می‌شود؟

مذاکره استقلال با ۱۰ بازیکن لیگ برتری!

استایل بسیار جذاب مهدی قایدی در دبی+ عکس

فیلم/ محمد رضا خاتمی: رای می‌دهیم برای ایران!

تجلیل از علی دایی در یک مراسم متفاوت+ عکس

پاسخ پورمحمدی به رخداد‌های دهه ۶۰ + فیلم

فیلم/چرا نظرسنجی‌های ایسپا همیشه به شکل عجیبی به نفع جلیلی است؟!

فیلم/ آذری جهرمی: به جواد ظریف غبطه می‌خورم

پالیگان(MATIC) چیست و نقاط قوت و ضعف آن کدام است؟

سخنرانی مهم رهبر انقلاب در روز عید غدیر

هشتمین متهم به پرونده فساد در فوتبال مشخص شد