اقتصاد۲۴-اغلب اصولگرایان از منتقدین جدی مجلس دهم محسوب میشوند و کم نیستند اصولگرایانی که این مجلس را ضعیفترین دوره مجلس نامیدند و به آن تاختند. حالا آنها در آستانه انتخابات مجلس یازدهم در تشکلهای خود از مجلسی کارآمد و توانمند، قوی، شفاف و ضد فساد سخن میگویند، مجلسی که عدالتخواه باشد و دولت را به ریل اصلی خود برگرداند. مجلسی که همه این چیزها باشد، اما مثل مجلس دهم نباشد که به گفته وحید یامینپور «مجلس دهم مجلس مطلوب جمهوری اسلامی نیست! روشن! شفاف!»
اصولگرایان بارها با اشاره به مجلس دهم اظهار کردند مجلس دیگر در رأس امور نیست و حتی کسی، چون محمود بهمنی به صراحت گفت: «مجلس در این دوره از رأس امور بودن افتاد.»
در مقابل، تصویری که این جریان سیاسی از مجلس یازدهم به عنوان مجلس مطلوب ترسیم میکند مجلسی است کارآمد که چنانچه الیاس نادران در مناظره با محمود صادقی اظهار کرده است از مهمترین ویژگیهایش، نظارت بر نهادها و نواختن نهادها و رد و برکناری مسئولین ناکارآمد است.
بیشتر بخوانید:
اسامی و سوابق کاندیداهای نهایی شورای ائتلاف و جبهه پایداری در تهران
شرط چنین مجلسی نیز از سوی فعالان اصولگرا حضور نیروهای انقلابی، جوان و متخصص اعلام شده است که وکیل الدوله نباشند و حتما از این منظر فهرستهای اصولگرایان نمود عینی این معیارها است و مجلس دهم نیز فاقد آن.
چنانچه مصطفی میرسلیم در انتقاد از نمایندگان مجلس دهم میگوید: «بسیاری از نمایندگان مجلس دهم با دولتمردان زد و بند داشتند و عملاً با دولت مماشات کردند.»
با توجه به رویکرد انتقادی اصولگرایان به مجلس باید دید آنان چه برنامهای برای مجلس یازدهم دارند و چگونه میخواهند مجلس را به رأس امور برگردانند.
برای پاسخ به این پرسش با تعداد زیادی از نامزدهای اصولگرا تماس گرفته شد که یا اصلاً جوابگو نبودند و گاه مانند علیرضا زاکانی مشغول سخنرانی بودند و ما را به اظهارات او در سایتهای خبری در این باره ارجاع دادند یا، چون وحید یامینپور به کانال تلگرامیاش که به گفته نزدیکانش، او حتی به درخواست مصاحبه خبرگزاری فارس نیز جواب رد داده بود که هر چه میخواهید درون پرسش و پاسخ کانال تلگرامیام هست. یا همچون وحید اشتری چندین بار تماس و وعده برای گفتگو، آخر به یک مکالمه قطع شده کوتاه انجامید که شاید این هم از موهبتهای شلوغی دم انتخابات است.
در این میان کسانی، چون محسن پیرهادی و مجید متقیفر که سخنگویان شورای ائتلاف و جبهه پایداری هستند نیز قابل دسترس نبودند. به ویژه تلاشها برای گفتگو با پیرهادی هیچگاه جوابی نگرفته است. حتی به گزارش خبرآنلاین پیرهادی در دسترس و پاسخگو نیست.
همین امر این پرسش را ایجاد میکند چگونه چنین افرادی که در مقام سخنگویی یک تشکل از ارتباط با رسانه گریزان هستند و خود را پاسخگو نمیدانند یا، چون حمید رسایی از صحبت با رسانههای خاص ابا دارند فردای پیروزی به عهد نمایندگی خود که قرار است طبق قانون اساسی عموم مردم را نمایندگی کنند نه یک گروه خاص، وفادار باشند و شعارهای دوران انتخابات را به فراموشی نسپارند.
با این حال، آنان همچنان به عنوان منتقد مجلس دهم ظاهر میشوند و بر این مسیر استوار به پیش میروند و تکرار کلیدواژه کارآمدی مجلس به مهمترین محور اظهارات آنان بدل شده است. کلیدواژهای که طعنه به مجلس دهم میزند که به گفته ناصر موسوی لارگانی حتی دو بار از سوی رهبر انقلاب توبیخ شده است، اما چگونگی رسیدن به این کارآمدی خود مسئلهای بحث انگیز است. چرا که هر جریان کلید کارآمدی را در جایی میجوید که دیگری آن را برنمیتابد و حتی آن را موجب زحمت و دردسر میداند.
برنامه مجلس یازدهم
حسن بیادی در گفتگو با فرارو درباره برنامه فهرست تشکل متبوعش در انتخابات مجلس برخلاف انتقادات همفکراهای اصولگرایش به مجلس دهم گفت: از نظر جبهه پیشرفت و عدالت، مجلس آتی باید دنبالهروی مجلس قبلی باشد و برنامهها را کاملاً دنبال نماید و میتواند با کار کارشناسی بعضی از خواستههای مردم و دولت را به اجرا در آورد و یکی از کارهای مهم میتواند فعال نمودن قانون جامع احزاب و نقش و سهم آنان در معادلات قدرت و اجرای امور باشد.
این در حالی است که اغلب نامزدهای طیفهای مختلف اصولگرا بر این نظر هستند که مجلس یازدهم باید متفاوت از مجلس دهم و متمایز از آن باشد. چنانچه وحید اشتری نامزد عدالتخواه، مسیر مجلس یازدهم را نه تنها متمایز از مجلس دهم بلکه ادوار مجلس برشمرد که او مجموعه ساختارهای موجود و ادوار مجلس را معیوب میداند و این آسیب را محدود به مجلس دهم نمیکند.
در این میان برخی، چون حسین کنعانیمقدم از فعالان اصولگرا بر این نظر هستند که جریان اصولگرایی در انتخابات پبش رو هیچ گفتمان خاصی برای مردم ندارد. از نظر او، اصولگرایان هنوز گفتمان قالبی را پیدا نکردند. آنها باید اول برنامه بدهند و این لیستها باید به پشتوانه یک برنامه قابل قبول باشد تا بتواند مخاطب را اقناع کند.
اما ابوالفضل عمویی یکی از سی نامزد نهایی شورای ائتلاف در فهرست ایران سربلند، در این باره نظر متفاوتی دارد. به گفته او مجموعه شورای ائتلاف نیروهای انقلاب سعی کرده است در دو سالی که برای انتخابات فعالیت میکند مسیر جدیدی برای رسیدن به مجلسی کارآمد و قوی طی کند. مسیری که مرحله اول آن از ایده جوانگرایی میگذشت و به تخصصی بودن، نشاط و فعال بودن مجلس کمک میکرد و از پایین به بالا، نامزدها را انتخاب میکرد.
از این منظر اولویت این بود که شأن و جایگاه مجلس، از طریق تقویت مکانیسمهای داخل مجلس افزایش یابد که آن هم با استفاده از نیروهای متخصص و جوان و چهرههای شناخته شده و بالا بردن شأن کارشناسی مجلس محقق میشود.
فرایند اصلاح قانونگذاری
عضو فهرست انتخاباتی شورای ائتلاف درباره اولویتهای قانونگذاری در مجلس یازدهم اظهار کرد: مردمیتر کردن تقنین و قانونگذاری از دیگر اولویتهای شورای ائتلاف است. در این مسیر قرار به استفاده بیشتر از مشاوره اندیشکدهها، دانشگاهها و اصناف در تهیه قوانین و حضور نمایندگان آنها در کمیسیونها است تا در فرایند شکل گیری قوانین، مردم نقش بیشتری داشته که بخشی از این امر در قالب اصلاح آیین نامه دیده میشود.
حسن بیادی دبیر کل جمعیت آبادگران ایران اسلامی و عضو جبهه پیشرفت رفاه و عدالت که فهرست «مجلس مردم» را برای انتخابات مجلس ارائه کرده است؛ نیز در گفتگو با فرارو درباره زمینههای مغفول مانده حوزه قانونگذاری در مجلس گفت: «قانون به اندازه کافی برای اداره کشور موجود است. حتی آنقدر قانون اضافه داریم که باید با یک اقدام انقلابی و با یک گروه مشاور و متخصص یک پروژه تحقیقاتی و اجرایی «تنقیح قوانین» صورت دهیم تا با این کار بسیاری از قوانین اضافی و موازی حذف شوند تا مردم از شر قوانین مزاحم نجات یابند.»
با این حال، او یکی از برنامههای مهم جبهه پیشرفت و رفاه و عدالت را احیای قوانین حقوق شهروندی میداند که عدم اجرایی شدن آن باعث بی عدالتی گسترده و توسعه آسیبهای اجتماعی شده است.
اما گروه دیگر از اصولگرایان که البته خود از منتقدین دستهبندیهای چپ و راست هستند و سر به مهر عدالتخواهی دارند مشکل را تنها مجلس دهم نمیدانند. چنانچه اشتری میگوید مشکل رویهای است که طی این سالها شکل گرفته است.
یعقوب توکلی مورخ و پژوهشگر تاریخ و دیگر نامزد فهرست عدالتخواهان در گفتگو با فرارو نیز به گونه دیگری همین مسئله را مورد بحث قرار داد. به گفته او منافذ قانونی که زمانی برای حل مشکلی وضع شدند و اختیاراتی ایجاد کردند در فرایند تبدیل قانون به آیین نامه موجب شکلگیری گلوگاههای فساد شدند و طی این سالها خود به مشکل بدل شدند.
از این منظر، یکی از اولویتهای اصلی که مجلس یازدهم در حوزه قانونگذاری باید پی گیرد مسئله مبارزه با فساد آن هم از طریق اصلاح قوانینی است که زمینه و گلوگاه فساد شدند.
اقدام دیگر نیز از سوی این گروه، هماهنگسازی قوانین است. توکلی در این باره به فرارو گفت: «در شرایط گوناگون در موضوعات مختلف، الزاماتی ایجاد شد و، چون مجلس فاقد حافظه تاریخی در نظام قانونگذاری است موجب شکلگیری قوانین متضاد و متباینی هستیم که اینها باید به نحوی در دستور کار جدی مجلس قرار بگیرد.»
از نگاه عدالتخواهان همچنین مجلس یازدهم باید به بررسی خلاقیتها و ایدههای علمی و عملی کشور از طریق مشوت عالمانه و آگاهانه با نخبگان کشور بپردازد. البته نه همه نخبگان بلکه «نخبگانی که عقلانیت تأسیسی دارند و میتوانند راه حلهای عقلانی و درست پیشنهاد بدهند. نه نخبگانی که به شیوههای فرمی تنها توانستند عناوینی را کسب کنند.»