تجارت زیر سایه کرونا

اقتصاد ۲۴  اگرچه انتقال کالا به همه کشور‌ها به طور کامل قطع نشده، اما با توجه به اینکه ویروس کرونا در کشور در حال گسترش است، بعید نیست که به زودی تمام مرز‌ها به روی ایران بسته شود و این کشور‌ها حتی از قید تامین نیاز خود از ایران نیز بگذرند.

این در حالی است که سیستم اقتصادی کشور به شدت به ارز‌های صادراتی وابسته است و اگر صادرات و بازگشت ارز حاصل از آن تداوم نداشته باشد، تامین نیاز‌های مردم به مشکل خواهد خورد. اگرچه آنطور که مسوولان می‌گویند، ذخیره کالا‌های اساسی به میزان کافی وجود دارد و از این بابت جای نگرانی نیست، اما به هر حال با توجه به نقش پررنگ تجارت خارجی در اقتصاد کشور، نمی‌توان به سادگی از کنار این چالش گذشت؛ بنابراین هرچه زودتر باید برای حل این مشکل چاره‌اندیشی شود تا دست کم روند مبادلات تجاری کشور در شرایط بحرانی تحریم متوقف نشود.

بر همین اساس رییس اتاق بازرگانی تهران در نامه‌ای از معاون اول رییس‌جمهوری درخواست کرد تا نسبت به ایجاد قرنطینه مرزی با همکاری وزارت خارجه اقدام کند. مسعود خوانساری تاکید کرده که قرنطینه برای رانندگان هم قابل اجراست چرا که قطع صادرات خسارت جدی به اقتصاد ملی آن هم در ماه پایانی سال وارد می‌کند. رییس کنفدراسیون صادرات ایران نیز معتقد است جان مردم با ارزش‌تر از دلار‌های صادراتی است، اما در حال حاضر باید شرایطی به وجود آوریم که کشور‌های دیگر به این نتیجه برسند که اوضاع تحت کنترل است و از گسترگی شیوع کرونا کاسته شده است. به گفته محمد لاهوتی، این تنها راه‌حلی است که می‌توانیم مرز‌ها را باز کنیم.
فعالان اقتصادی نیز با توجه به اینکه شیوع ویروس کورنا بهانه‌ای شده برای تسویه‌حساب‌های اقتصادی برخی از کشور‌های همسایه، بر این عقیده هستند که باید در مبادی ورودی و خروجی امکانات غربالگری افراد فراهم شود تا دیگر بهانه‌ای برای توقف مبادلات تجاری بین دو کشور یا باج‌گیری باقی نماند.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران در خصوص آخرین وضعیت صادرات با وجود بسته شدن اکثر مرز‌های زمینی گفت: بسته شدن مرز‌ها امری خارج از اختیار ماست و طرف مقابل به این نتیجه رسیده که برای سلامت شهروندانش باید ارتباطات خود را با ایران قطع کند. حالا ما باید شرایطی به وجود آوریم که آن‌ها به این نتیجه برسند که اوضاع تحت کنترل است و از گستردگی شیوع آن کاسته شده است این تنها راه‌حلی است که می‌توانیم مرز‌ها را باز کنیم.

محمد لاهوتی ادامه داد: به تازگی مرز افغانستان باز شد، اما همچنان سایر مبادی مرزی ما بسته است ضمن آنکه مرز‌های هوایی نیز فقط به امارات و قطر محدود شده که تعداد پرواز‌های آن‌ها نیز انگشت‌شمار است.
لاهوتی ادامه داد: به هر حال باید زودتر واکنشی نشان داد. در صورت ادامه وضع موجود رقبای ما بازار را خواهند گرفت. اما در حال حاضر هیچ‌کدام از این‌ها مهم نیست بلکه سلامت مردم در اولویت قرار دارد و ارزش جان هموطنان ما بیشتر از بازار‌ها و دلار‌های صادراتی است. وی افزود: باید هرچه زودتر با همکاری سازمان بهداشت جهانی جلوی گسترش این ویروس را گرفت. این موضوع جهانی است و حتی کشوری مانند ایتالیا با آن بعد مسافتی از چین آلوده شده است. پس این یک معضل جهانی است و باید از سایر کشور‌ها و سازمان‌های جهانی کمک گرفت.

در این خصوص همچنین رییس اتاق بازرگانی ایران و امارات در مورد جدیدترین وضعیت تبادلات تجاری گفت: این محدودیت تنها مختص بخش پروازی و مسافری است و مبادلات کالایی و انتقال محصولات کشاورزی و تره‌بار طبق روال معمول در حال انجام است؛ بنابراین هیچ کاهشی در میزان مبادلات دو کشور صورت نگرفته است.

اخیرا آژانس‌های مسافرتی اعلام کردند امارات صدور ویزای توریستی به اتباع ایران را متوقف کرده به طوری که آن‌ها قادر نیستند برای مسافران ایرانی درخواست ویزا ثبت کنند. همچنین دولت امارات به جهت جلوگیری از شیوع کرونا، سفر اتباع خود به ایران و تایلند را ممنوع اعلام کرد.

 

در همین خصوص فرشید فرزانگان در مورد این تصمیم دولت امارات گفت: این تصمیم موقتی است و با توجه به شیوع کروناویروس و آمار آن در ایران، امارات نیز مانند سایر کشور‌های منطقه این تصمیم را گرفته است؛ بنابراین حساسیت ویژه‌ای دارد و به محض برگشت شرایط به حالت عادی، روابط برقرار خواهد شد.

رییس اتاق بازرگانی ایران و امارات ادامه داد: تعداد توریست‌های ایرانی برای دولت امارات به ویژه در ایام نوروز بسیار مهم است، بنابراین امارات تمام جوانب را خواهد سنجید. البته این به وضعیت کنترل بیماری است که امارات متناسب با وضعیت تصمیم‌گیری کند.

رییس اتاق بازرگانی ایران و قطر نیز در مورد جدیدترین وضعیت مبادلات تجاری با توجه به شیوع ویروس کرونا گفت: این شرایط باعث شده تا مراودات ما با احتیاط انجام شود. هر چند قطری‌ها ممنوعیتی برای کالا‌های ما اعلام نکرده‌اند، اما تجارت ما تا امروز بسیار متاثر از این موضوع شده است.

عدنان موسی‌پور در مورد تصمیم کشور‌های همسایه مبنی بر سخت‌گیری تجاری با ایران در اثر شیوع ویروس کرونا گفت: تا زمانی که ویروس در کشور شیوع دارد این روند نیز ادامه دارد. اما ممکن است واکنش کشور‌ها متفاوت باشد مثلا کشور کویت مانع از ورود کشتی‌هایی می‌شود که کار اداری آن تمام شده و هزینه‌های گمرکی را نیز پرداخت کرده باشد و کشور قطر، موضع متعادل‌تری را در پیش گرفته و بیشتر جنبه هزینه، مالی و پولی با ایران را رعایت می‌کند.

وی ادامه داد: در این موارد دولت‌ها به سرعت و براساس منافع خود تصمیم می‌گیرند و منافع کشور‌های دیگر را در اولویت بعدی قرار می‌دهند. البته تصمیم این کشور‌ها از نظر شهروندان آن‌ها که به دنبال دفاع از سلامت‌شان است قطعا درست خواهد بود.

رییس اتاق بازرگانی ایران و قطر متذکر شد: بسیار جالب است که این تصمیمات تنها در مقابل ایران گرفته می‌شود به طوری که بسیاری از کشور‌های همسایه ما، پرواز‌های خود به کشور چین را ادامه می‌دهند، مبادلات تجاری برقرار و کشتی‌های چینی در رفت و آمد است، اما برای ما این گونه نیست. در واقع این موضوع مربوط به همان قدرت مذاکره یا دست برتر داشتن دولت و وزارت امور خارجه است که از چه اهرم‌های فشاری می‌تواند مانع از متضرر شدن تجار ایرانی شود.

موسی‌پور در مورد روابط ایران و قطر گفت: تا امروز هواپیمایی قطر پرواز‌های خود را قطع نکرده و از معدود شرکت‌هایی است که همکاری زیادی با ایران داشته است، اما اخیرا اعلام کرده هر ایرانی باید پس از بازگشت به قطر، ۱۴ روز در قرنطینه باشد؛ بنابراین این شرایط باعث شده تا مراودات ما با احتیاط انجام شود و هرچند قطری‌ها ممنوعیتی برای کالا‌های ما اعلام نکرده‌اند، اما تجارت ما تا امروز بسیار متاثر از این موضوع شده است.

علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی تهران نیز در مورد تجارت ایران با عراق گفت: دولت اقلیم در این مدت تجهیزات بهداشتی و تونل گندزدایی در مرز نصب کرده تا پس از طی مراحل ضدعفونی کالا‌ها وارد اقلیم شوند. وی در خصوص آخرین وضعیت مرز‌های کشور گفت: عمده صادرات ایران به دو کشور عراق و افغانستان است و به لحاظ اقتصادی مرز‌های مشترک با این کشور‌ها نسبت به سایر مرز‌ها اهمیت زیادی دارد. عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: مرز تمرچین که مبادی ورودی و خروجی ما به اقلیم کردستان عراق است صبح دیروز باز شد، اما به دلیل تعطیلی دو سه روزه اکنون ترافیک شدیدی در مرز وجود دارد اگرچه کامیون‌ها در حال تردد هستند. به گفته این فعال بخش خصوصی، دولت اقلیم در این مدت تجهیزات بهداشتی و تونل گندزدایی در مرز نصب کرده تا پس از طی مراحل ضدعفونی کالا‌ها وارد اقلیم شوند. مرز مهران نیز از دو روز گذشته فعالیت خود را آغاز کرده، اما گندزدایی و مراحل ضدعفونی باعث شده مراحل ترخیص به کندی پیش رود و ترافیک سنگینی اکنون در این مرز حاکم است.

اما مرز شلمچه هنوز بسته و مرز چزابه باز است. شریعتی تصریح کرد: این عبور و مرور فقط مختص به کالاست و اجازه ورود به هیچ تبعه ایرانی به عراق داده نمی‌شود. این عضو اتاق بازرگانی گفت: اقتصاد عراق شدیدا به ایران وابسته است و این کشور نمی‌تواند مدت زیادی ارتباط خود را با ایران قطع کند. شاید محدودیت‌هایی در خصوص میوه و سبزیجات اعمال شود، اما کالا‌های دیگر پس از گندزدایی وارد این کشور خواهند شد. شریعتی ادامه داد: در حال حاضر کلیه مرز‌های ایران با افغانستان باز است و تردد در آن‌ها بدون مشکلی ادامه دارد.