محمد بن سلمان در یک قدمی پادشاهی

 

اقتصاد۲۴- محمد بن سلمان از هیاهوی شکل گرفته در جهان بر سر ویروس کرونا استفاده کرده و سرکوب اعضای کلیدی و ارشد خاندان سلطنتی و مقامات امنیتی اش را از سر گرفته است. بسیاری از رسانه‌های این سرکوب‌ها را در راستای تقوثت جایگاه محمد بن سلمان در برابر رقبای بالقوه او در آل سعود ارزیابی کرده‌اند.

به گفته دو تن از مقامات نزدیک به آل سعود دست‌کم سه تن از مقامات ارشد این خاندان از جمله احمد بن عبدالعزیر عموی ۷۷ ساله محمد بن سلمان و محمد بن نایف ولیعهد پیشین عربستان که هر دو از گزینه‌های جانشینی محمد بن سلمان بوده اند بازداشت و حصر خانگی شده‌اند. البته گفته می‌شد محمد بن نایف که پیش از محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و وزیر داخلی این کشور بوده از زمانی که بن سلمان جای او را در سال ۲۰۱۷ گرفته در خصر خانگی است.

یک منبع آگاه به فایننشال تایمز گفته دیگر مقامات ارشد و افسر‌های نظامی نیز تصفیه شده‌اند و تردید‌ها درباره سلامتی پادشاه عربستان نیز بالا گرفته است. او گفته اینکه این افراد بازداشت شده‌اند یا موقتا محصور شده‌اند، معلوم نیست.

علی شیحابی تحلیلگر امور عربستان و یکی از حامیان آل سعود همه شایعات درباره کودتا در این کشور را رد کرده و گفته مردم باید از خاندان آل سعود برای روند جانشینی بسیار آرامش متشکر باشند چرا که این خاندان شاهزاده‌های زیادی دارد که هر کدام می‌توانند برای جانشینی از نظر فنی قابلیت داشته باشند.

او در توییتر خود نوشته آنچه مهم است این است که این فرآیند بدون خونریزی انجام می‌شود و این امر در تاریخ امر نادری است. پیام روشن است. آل سعود به هیچ چیز و هیچ کس اجازه نمی‌دهد کشور را بی ثبات کنند و خونریزی به راه بیندازند. او همچنین گفته پادشاه و ولیعهد کنترل کامل همه چیز را در دست دارند و در این مساله نباید شک کرد.

بسیاری از حامیان دولت بن سلمان در توییتر حمایتشان را از او اعلام کرده‌اند و هشتگ‌های بیشماری در شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر ظرف ۴۸ ساعت گذشته در حمایت از ملی‌گرایی در عربستان ترند شده است.
بیشتر بخوانید: بازداشت بن نایف، برای دور کردن انظار از دستگیری برادر پادشاه؟

طارق الحربی یکی از مجریان تلویزیون عربستان تصویری از محمد بن سلمان و ملک سلمان را منتشر کرده و در توییتر خود نوشته با وجود توطئه‌ها و دشمنی‌های دشمنان، عربستان سعودی پرقدرت و استوار می‌ماند.

---

بیشتر بخوانید: تغییر شرایط منطقه‌ای و آینده روابط ایران و عربستان

---

هشتگ‌های «همه ما سلمان هستیم» و «و همه محمد هستیم» از جمله هشتگ‌هایی است که عرب‌ها برای اعلام حمایت از محمد بن سلمان در توییتر مورد استفاده قرار داده‌اند.

عبدالرحمان العناد استاد دانشگاه عربیستان در توییتر خود عکس محمد بن سلمان و ملک سلمان را منتشر کرده و نوشته به کاری که می‌کنید ادامه بدهید ما کار‌های شما را دوست داریم.

اولین بار وال استریت ژورنال از بازداشت‌ها در عربستان خبر داد و یک دیپلمات عربستانی نیز این خبر را تکذیب کرد. دولت عربستان تا این لحظه هیچ واکنشی به این خبر نشان نداده است.

محمد بن سلمان که عملا پادشاه عربستان است اصلاحات اقتصادی و اجتماعی زیادی را از زمان به قدرت رسیدن در پیش گرفته و پروژ‌های خونینی را در منطقه آغاز کرده که به آواره شدن میلیون‌ها یمنی در جریان درگیری با یمن منجر شده است.

او پیش از این نیز اصلاحات اقتصادی و اجتماعی‌اش را با سرکوب خاندان سلطنتی و اعضای محافظه کار آل سعود، تجار، وبلاگ نویس‌ها، روزنامه‌نگاران و اساتید دانشگاه همراه کرده بود.

بن سلمان تحمل هیچگونه انتقادی را نداشته و تبلور این عدم مسامحه او در فاجعه قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در ترکیه نمایان شد. خاشقجی به اذعان رسانه‌های آمریکایی به دستور مستقیم بن سلمان در اکتبر ۲۰۱۸ در ترکیه به قتل رسید و بدن او قطعه قطعه شد.

اما به گفته فایننشال تایمز بازداشت و حصر مقامات ارشد آل سعود به این معناست که بن سلمان به سمت رویکرد‌های خصمانه تری روی آورده است.

---

بیشتر بخوانید: مناطق آزاد عربستان در مسیر جدایی نفت از اقتصاد/ خواب بن سلمان برای عربستانی نوین

---

مشخص نیست از جانب محمد بن نایف و شاهزاده احمد چه میزان تهدید متوجه جایگاه محمد بن سلمان بوده است. فایننشال تایمز نوشته: محمد بن سلمان که با یک فرآیند فوق العاده و مشابه کودتا به ولیعهدی رسیده، در بدو ورود ۳۰۰ تن از تجار و شاهزاده‌های عربسنانی را در هتل ریتز کارلتون ریاض یازداشت کرد. تعداد زیادی از این افراد آزاد شدند، اما بسیاری تنها با شرط پرداخت جریمه و دارایی به دولت آزاد شده‌اند.

این اولین قدم‌های محمد بن سلمان برای تحکیم جای پای خود در قدرت بود و نشان داد نمیتوان به جایگاه او نزدیک شد. عربستان به دلیل نقشی که در جنگ یمن دارد مورد انتقاد است. جنگی که در آن حمله به غیر نظامیان، بیمارستان‌ها، مراسم عروسی و عزا و خانه‌های مردم یک امر عادی قلمداد می‌شد.

عربستان با کاهش قیمت نفت و شیوع ویروس کرونا در جهان سال سختی را از نظر مالی در پیش رو دارد. این احتمال وجود دارد که ویروس کرونا مراسم حج امسال را به طور کامل لغو کند و این یعنی منبع درآمد قابل توجهی از بین رفته و مشاغل بسیار زیادی تحت الشعاع قرار خواهند گرفت.