تاریخ انتشار: ۰۹:۳۰ - ۱۵ فروردين ۱۳۹۹
متوسط جهانی سهم مالیات از تولید ناخالص ملی ۱۴ درصد است

چرا درآمدهای مالیاتی ایران نصف میانگین جهانی است؟

در حالی که متوسط جهانی سهم مالیات از تولید ناخالص ملی ۱۴ درصد است، این رقم در ایران حدود ۷ درصد است. دلیل اصلی این موضوع، فرار‌های مالیاتی فراوانی است که در کشور رخ می‌دهد.
درآمدهای مالیاتی ایران
 
اقتصاد۲۴ - در جهان امروز درآمد‌های مالیاتی یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی کشور‌ها است. در بیشتر کشور‌های توسعه‌یافته مالیات قریب به نیمی از تولید ناخالص ملی تشکیل می‌دهند و نقش قابل‌توجهی در اعمال سیاست‌های اقتصادی در این کشور‌ها ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، سهم مالیات از تولید ناخالص ملی در کشور‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) بیش از ۴۰ درصد است. فرانسه با سهم بیش از ۴۶ درصدی مالیات از تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۱۸، در صدر این کشور‌ها قرار دارد.

اما در اغلب کشور‌های درحال توسعه که وابسته به منابع خام مانند نفت و گاز هستند و از سوی دیگر، سیستم مالیاتی ناکارآمدی دارند، نمی‌توانند نیاز‌ها و منابع مالی مورد نیاز دولت را تامین نماید و نیز توانایی هدایت اقتصادی را نخواهد داشت.

در مجموع، متوسط سهم مالیات از تولید ناخالص ملی یا همان تلاش مالیاتی در جهان ۱۴ درصد است. اما در ایران این نسبت حتی از متوسط جهانی نیز پایین‌تر است. مطابق آمار‌ها و اظهارات رسمی مسئولان مالیاتی، سهم مالیات از تولید ناخالص ملی در ایران، ۷ درصد یعنی نصف میانگین جهانی است. این در حالی است که کشور در حال توسعه‌ای مانند ترکیه کمترین میزان تلاش مالیاتی حدود ۹ درصد بوده و در حال حاضر این نسبت ۲۰ درصد است.

فرار مالیاتی عامل اصلی کمبود درآمد‌های مالیاتی در کشور

یکی از دلایل این موضوع، سهم بالای وابستگی دولت به درآمد‌های نفتی است که دولت را بی نیاز از ایجاد نظام مالیاتی مطابق استاندارد‌های جهانی کرده است. در واقع، دولت‌ها به‌دلیل عدم احساس نیاز، به درآمد‌های مالیاتی توجهی نکرده اند و به همین دلیل، درآمد‌های مالیاتی سهم کمی از درآمد‌های دولت را تشکیل می‌دهد. بررسی‌های انجام شده از وضعیت درآمد‌های محقق شده دولت در طی سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۸۶ حاکی از آن است که متوسط سهم درآمد‌های نفتی و درآمد‌های مالیاتی در درآمد‌های دولت در بازه زمانی ذکر شده، به ترتیب معادل ۳۴.۱ و ۳۴.۲ درصد بوده است که تقریبا یکسان هستند.

با این وجود، در حال حاضر که به دلیل تحریم‌های شدید اقتصادی از جمله تحریم نفت به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی دولت برای تامین هزینه‌های عمومی، دولت با کسری بودجه روبرو است، انتظار می‌رود سهم مالیات از تولید ناخالص ملی ونیز تامین بودجه کشور به صورت قابل توجهی افزایش یابد. اما این هدف با درآمد‌های فعلی مالیاتی که نصف میانگین جهانی است امکان پذیر نخواهد بود. حال باید این سوال مطرح شود که چرا درآمد‌های مالیاتی در ایران پایین است و پاسخگوی تامین کسری بودجه دولت نیست؟

از دیدگاه کارشناسان، یکی از مهم‌ترین دلایل کمبود درآمد مالیاتی پدیده فرار مالیاتی است. در واقع وجود اقتصاد زیرزمینی گسترده، قاچاق، عدم شفافیت اقتصادی و مواردی از این قبیل، منجر به بروز فرار‌های مالیاتی با راقام بسیار بالا در کشور شده است. متوسط میزان واقعی فرار مالیاتی در کشور مربوط به بازه زمانی ۱۳۹۳-۱۳۶۰ معادل ۱۷.۸ درصد متوسط درآمد‌های مالیاتی دولت بوده است.

از سوی دیگر اگر مطابق شاخص سهم مالیات جهانی سهم مالیات از تولید ناخالص ملی بخواهیم میزان فرار مالیاتی در کشور را بسنجیم، در حال حاضر ما به همان اندازه که درآمد مالیاتی داریم، فرار مالیاتی نیز داریم، زیرا در حال حاضر متوسط سهم مالیات از تولید ناخالص جهانی ۱۴ درصد است و در ایران ۷ درصد و در نتیجه، درآمد‌های مالیاتی در ایران نصف میزان واقعی است. از این رو برای رسیدن به استاندارد جهانی و میزان واقعی درآمد مالیاتی، میزان درآمد‌های مالیاتی ما باید دو برابر شود که این نیز در گرو حذف فرار‌های مالیاتی گسترده در کشور است. فرار‌هایی که بیشتر از سوی پردرآمد‌ها رخ می‌دهد. به عنوان نمونه، مطابق اظهارات برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس، قشر وکلا رقمی بین ۶ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان، فرار مالیاتی دارند. قابل ذکر است که این اختلاف در ارقام به دلیل شفاف نبودن درآمد‌های وکلا است.

از سوی دیگر، مطابق گزارش مرکز آمار ایران، ۲۰ درصد از تولید ناخالص ملی کشور را اصناف تشکیل می‌دهند، بنابراین باید اصناف به میزان آن هم مالیات داده باشند، اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد. ارزش تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۱۸ برابر با ۴۱۸.۸۸ میلیارد دلار اعلام شده است. پس ۲۰ درصد این مقدار یعنی ۸۴ میلیارد دلار آن مربوط به گروه مشاغل و اصناف است. اگر نرخ دلار را در بازه زمانی مذکور، ۱۱.۵ هزار تومان در نظر بگیریم؛ مجموع درآمد سالانه این گروه حدود ۹۶۶ هزار میلیارد تومان محاسبه می‌شود. اگر این گروه مشمول مالیات ۱۵ درصدی نیز شود، باید حدود ۱۴۵ هزار میلیارد تومان مالیات می‌دادند که متاسفانه تنها ۱۰ هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده اند.

همانطور که آمار‌های فوق نشان می‌دهد پدیده فرار مالیاتی یکی از دلایل اصلی کمبود درآمد‌های مالیاتی در کشور است که باید حاکمیت با استفاده از روش‌هایی مانند ایجاد شفافیت در بستر اقتصاد و نیز شفافیت تراکنش‌های بانکی مانع فرار‌های مالیاتی و به تبع آن سبب افزایش درآمد‌های مالیاتی شود. این موضوع علاوه بر تامین کسری بودجه در کشور می‌تواند در آینده سبب ارائه خدمات رفاهی بیشتری برای اقشار کم برخوردار در جامعه شود.
منبع: فارس
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

خواص شگفت انگیز رزماری برای لاغری

هشدار فدراسیون کوهنوردی: از ۲ تا ۸ اسفند کوه نروید

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی