ویروس‌ها چگونه می‌میرند؟

چطور ممکن است چیزی که حتی زنده نیست بمیرد؟ ویروس‌ها موجودات بسیار منحصر به فردی هستند که بین زندگی و مرگ در حال رفت‌وآمدند. اگر بخواهیم از نظر علمی بگوییم، باید اذعان کنیم که ویروس‌ها نمی‌توانند بمیرند. با این حال، اگر عنصری اساسی وجود نداشته باشد، آن‌ها نیز نمی‌توانند زندگی کنند. بیشتر ویروس‌هایی که ما تاکنون شناخته‌ایم بیش از چند ساعت زنده نمی‌مانند و به خودی خود از بین می‌روند.

ویروس‌ها به چه چیزی نیاز دارند تا زنده بمانند (البته اگر آن‌ها مانند ما به فکر زندگی و مرگ نباشند)؟ آن‌ها به یک میزبان احتیاج دارند. ویروس‌ها نیاز به مکانی برای ماندن دارند، زیرا نمی‌توانند در محیطی که ارگانیک نباشد رشد کنند. این نوع ویروس‌ها، که باید آن‌ها را ارگانیسم بنامیم، به عنوان پاتوژن شناخته می‌شوند. ویروس‌ها میکروارگانیسم‌های عفونی هستند؛ به این معنی که قدرت آن‌ها در این واقعیت نهفته است که می‌توانند به ارگانیسم دیگری حمله کنند، آن را به خانه خود تبدیل کنند و هر نوع آسیبی به آنان بزنند.

چند چیز در ساختار ویروس وجود ندارد که همین مساله باعث می‌شود آن‌ها به دنیای میکروارگانیسم‌های نامیرا فرو روند. آن‌ها غشا ندارند، متابولیسم در آن‌ها موجود نیست و تنفس نمی‌کنند. این‌ها همه بخش‌ها و فرایند‌های اساسی‌ای است که به نظر می‌رسد تمام صورت‌های دیگر زندگی در این سیاره با رفتار‌های کم و بیش پیچیده‌ای را دنبال می‌کنند.

یکی از مواردی که ویروس را به چنین چیز‌های خطرناکی تبدیل می‌کند این واقعیت است که آن‌ها نمی‌توانند در فضای بیرونی زندگی کنند و فقط روی زمین وجود دارند. بیشتر ویروس‌هایی که می‌شناسیم چنین عمل می‌کنند که اگر ویروس را مدتی به حال خود رها کنید، از بین می‌روند. ویروس نمی‌تواند بدون ارگانیسم میزبان، خودش را همانندسازی کند. ویروس همیشه می‌خواهد این ۲ عمل را انجام دهد: تکثیر و سازگاری.

 

---

بیشتر بخوانید: مشاهده کروناویروس زنده روی مدفوع بیماران

---

دلیل اینکه می‌گوییم ویروس‌ها زنده نیستند این است که مادامی که با صورت زنده دیگری ترکیب نشوند هیچ اتفاقی برایشان رخ نخواهد داد. آن‌ها خیلی جسور نیستند و نمی‌توانند مکانی را انتخاب کنند که در آنجا ساکن شود. گیاهان، حیوانات، انسان‌ها و حتی باکتری‌ها به دلیل ماهیت بیماری‌زایشان می‌توانند آلوده به ویروس شوند. پس از این اتفاق ویروس سرانجام زنده می‌شود و مواد ژنتیکی را به سوی ارگانیسم میزبان رها می‌کند. این مواد ژنتیکی چیزی نیستند جز مولکول‌های طولانی DNA یا RNA که ویروس را تعریف می‌کنند.

به یاد داشته باشید که پاتوژن غیرزنده در وهله اول چیزی بیشتر ندارد که ارائه دهد. عضو دیگری وجود ندارد، فقط کدی هست که توصیف می‌کند چه نوع عفونتی از طریق بدن میزبان وارد شده است.

 

مساله مهمی که در مورد ویروس‌ها وجود دارد این است که بعضی اوقات چهره واقعی خود را نشان نمی‌دهند، اما هنوز هم می‌توانند در یک ارگانیسم زنده حضور داشته باشند. این امر بدان خاطر است که آن‌ها ۲ چرخه متفاوت دارند که در داخل میزبان عمل می‌کنند: اول، چرخه لیتیک است و وقتی کار می‌کند که همه آن‌ها تولیدمثل می‌کنند. چرخه دیگر لیزوژنیک است و این زمانی فعال می‌شود که خطرناک شود. هنگامی که آن‌ها در چرخه لیزوژنیک هستند، ویروس‌ها به صورت غیرفعال در میزبان باقی می‌ماند و می‌توانند این کار را برای مدتی طولانی انجام دهند؛ به عنوان مثال، ویروس آبله‌مرغان می‌تواند پس از سال‌ها خاموش و غیرفعال ماندن، دوباره فعال شود.