تاریخ انتشار: ۰۴:۵۴ - ۱۳ خرداد ۱۳۹۹
اقتصاد ۲۴ از معماری در مناطق آزاد گزارش می‌دهد/۴/

منطقه آزاد انزلی چگونه می‌تواند به مرکز گردشگری بین‌المللی ایران تبدیل شود؟/ توسعه منطقه با اهتمام به اصول شهرسازی و معماری

منطقه آزاد انزلی به دلیل طبیعت زیبا و بکر‌ی که دارد و حال و هوای گردشگر پذیرش، می‌تواند در ایجاد فضا‌های شهری خوش بدرخشد و با ایجاد فضاهایی، چون نوار ساحلی در جای جای آن و طراحی محیط، ادامه استفاده از معماری سنتی منطقه و جلوگیری از ساخت و ساز‌های بدون قاعده، می‌تواند در پذیرش گردشگران داخلی و خارجی موفق‌تر عمل کند.
منطقه آزاد انزلی
 
ساجده رحیمی*، اقتصاد۲۴ - تا به حال در گزارش های متفاوت به بررسی معماری و شهرسازی برخی مناطق آزاد ایران شامل چابهار، کیش، ارس پرداخته ایم و همچنین اهمیت طراحی شهری و معماری را در مناطق آزاد از نظر گذراندیم. در گزارش پیش رو نگاهی به نوع و ویژگی های شهرسازی منطقه آزاد انزلی خواهیم داشت.
 
منطقه آزاد انزلی واقع شده در استان گیلان، از شهر‌های زیبا با طبیعت چشم نواز شمال کشور است که خانه‌های رنگارنگ آن مانند دیگر بخش‌های خطه شمال، جلوه زیبایی به آن بخشیده و ترکیب آن‌ها در کنار دریا و به خصوص تالاب انزلی توانسته مناظر بسیار شگفت انگیزی را خلق کند.
 
معماری و اقلیم، پیوندی تنگاتنگ و متقابل با هم دارند و اقلیم و بومی‌سازی به قدری در معماری اهمیت دارند که ساخت و ساز بدون توجه به این‌ها تا حد زیادی محکوم به شکست است.

معماری گیلان، حاصل از عوامل مختلف اقلیمی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... است و بیشترین تاثیر را از اقلیم و طبیعت پیرامون خود گرفته است. معماری این منطقه از مصالح مورد استفاده تا فرم کلی بنا تحت تاثیر محیط پیرامون است و یکی از نمونه‌های پیوند تنگاتنگ اقلیم و معماری را نشان می‌دهد به طوری که بنا‌ها هماهنگ با عوامل محیطی (اکولوژیک) شکل گرفته اند.

اصول و ضوابط معماری بومی سنتی استان گیلان دارای ۱۶ اقلیم متفاوت است که این‌ها باعث تنوع زیاد در ساختما‌های مناطق مختلف این اقلیم شده‌ است.

معماری روستایی گیلان ساختار بسیار قابل توجهی دارد و مهمترین ویژگی آن را می‌توان ساختار کاملاً چوبی سازهٔ بنا‌ها دانست. این خانه‌ها با توجه به شرایط اقلیمی طرح ریزی شده اند و از آنجا که این منطقه بارندگی‌های بسیار و رطوبت بالایی دارد، فرم بنا‌ها برای مقابله با این دو عامل و برای کم کردن اثرات مخرب آن بر زندگی انسان‌ها ساخته می‌شود به همین دلیل شیب بام‌ها برای محافظت دیوار ساختمان که عمدتاً با مصالح بنایی مانند گل و خشت و در بعضی موارد آجر بنا می‌شود، غالباً بسیار زیاد است.

طراحی شکل کلی ساختمان‌ها در کرانه دریای خزر به صورت برون‌گراست و طراحی ایوان یا غلام گرد در اطراف ساختمان و ایوانک‌های عریض و سر پوشیده در اطراف اتاق‌ها و ایجاد فضا‌های کار و استراحت به زیبایی ظاهری آن‌ها می‌افزاید.

البته در مناطق مختلف این استان می‌توان شاهد تغییری اندک در معماری ساختمان‌ها بود برای مثال در جلگه مرکزی خانه‌ها اسکلت چوبی دارند، تلفیق دیوار‌های زگالی و چینه‌ای و سقف شیب‌دار ویژگی آنهاست، اما در کوهپایه شرقی گیلان بنا‌ها عموماً در جهت شرق، جنوب شرقی و جنوب ساخته می‌شوند تا حداکثر استفاده از آفتاب و کوران را بکنند. بنا‌های ساخته شده در مناطق کوهپایه‌ای در مقایسه با مناطق جلگه‌ای دارای فضا‌هایی بسته هستند و حداکثر در دو طبقه ساخته می‌شوند.

در کوهستان غرب خانه‌ها با توجه به وضعیت زمین شکل گرفته‌اند و دیوار خانه‌ها در این منطقه عموماً تخته ای، زگالی، سنگ چین و زگمه‌ای هستند و از لت به عنوان پوشش سقف خانه‌ها استفاده می‌شود.

اما به طور کلی می‌توان گفت پوشش‌های شیب‌دار از ویژگی‌های مهم نمای خانه‌های گیلانی است و متداول‌ترین نوع ساختمان سنتی در گیلان به نام "گالی پوش خانه" معروف است که همه آنها به عنوان نمونه هایی مهم برای شناخت هویت این منطقه و فرهنگ آن است و برای افراد محلی نیز می تواند موجب به وجود آمدن حس تعلق شود. 
همین خانه ها با اشکال اندیشیده شده و فرم های متنوع، می توانند عاملی برای جذب گردشگر در منطقه هم باشند.
 
منطقه آزاد انزلی
امروز گالی پوش خانه‌ها بسیار کم در منطقه دیده می‌شوند و برخی معماری سنتی گیلان را هویتی فراموش شده می‌دانند؛ اما وجود نمونه‌هایی برای حفظ این نوع سنتی از معماری لازم و ضروری است و به نظر می‌رسد لازم است بیش از پیش در بوم گردی این استان مورد توجه قرار گیرد.
 
علاوه بر روستاها، شهرهای گیلان هم از جاذبه های فراوانی برخوردارند. شهر انزلی یکی از مهمترین شهر‌های گیلان با فاصله ۴۰ کیلومتری از رشت قرار گرفته و بندر آن پنجمین بندر فعال اقتصادی کشور است که به لحاظ موقعیت ممتاز جغرافیایی، نقش مهمی در تسهیل تبادل کالا‌های تجاری در منطقه، ایفا می‌کند و وجود مجتمع بندری کاسپین در این منطقه نیز بر اهمیت آن می افزاید.
بیشتر بخوانید: عملکرد منطقه آزاد انزلی در سالی که گذشت؛ از افزایش مبادلات تجاری و ترانزیتی تا درخشش مجتمع بندری کاسپین در روابط خارجی
تالاب انزلی که آن را یکی از بزرگترین و جالب‌ترین تالاب‌های دنیا از نظر تنوع زیستی دانسته اند در جنوب این شهر واقع شده که نیلوفر‌های آبی آن شهرت جهانی دارد.

بلوار ساحلی بندر انزلی، قرار گرفته در کنار تالاب انزلی، یکی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه و به گفته کارشناسان اولین پارک به سبک اروپایی و نوین در ایران محسوب می‌شود.

این بلوار یکی از نمونه‌های توجه به شهرسازی و طراحی محیط برای حضور افراد است و به دلیل رفت و آمد‌های زیاد تاجران و گردشگران از روسیه تزاری و... این مکان حال و هوایی اروپایی پیدا کرده است. این خط ساحلی با چشم‌اندازی زیبا به تاسیسات بندری و دریای خزر و ورودی تالاب بین‌المللی انزلی توانسته فضایی چشم‌نواز و دل‌انگیز را برای گردشگران فراهم سازد و با ایجاد مکان‌هایی برای استقرار افراد، مبلمان شهری و بوفه‌ها و رستوران‌ها می‌تواند محیطی جاذب برای گردشگران باشد.

از بوستان بلوار ساحلی بندر انزلی آمدوشد کشتی‌ها، پرواز پرندگان و قایق‌های موتوری تندرو مشاهده می‌شود و عناصری مانند مجسمه شیر، آلاچیق‌ها و حوضچه‌ها، درختچه‌های تزئینی، شمشاد‌های سرسبز و گل‌ها و سبزه‌ها، گلدان‌های سپید بزرگ از زیبایی‌های این بلوار است، اما همه این اجزا می‌توانند به شکلی نو و با المان‌ها و مبلمان شهری جدید شکلی زیبا‌تر به خود بگیرد.

در حقیقت منطقه آزاد انزلی به دلیل طبیعت زیبا و بکر‌ی که دارد و حال و هوای گردشگر پذیرش، می‌تواند در ایجاد فضا‌های شهری خوش بدرخشد و با ایجاد فضاهایی چون نوار ساحلی در جای جای آن و طراحی محیط، ادامه استفاده از معماری سنتی منطقه و جلوگیری از ساخت و ساز‌های بدون قاعده، می‌تواند در پذیرش گردشگران داخلی و خارجی موفق‌تر عمل کند.

بیشتر بخوانید: منطقه آزاد انزلی می‌تواند به هاب ترانزیتی، مالی، گردشگری و آی تی کشور تبدیل شود
این منطقه دارای جاذبه‌های زیادی است، اما کافی نیست و شرایط و زمینه‌های موجود این فکر را به وجود می‌آورد که منطقه آزاد انزلی پتانسیل زیادی برای جذابیت‌های بصری طبیعی و انسان ساخت دارد. هرچند نمونه‌هایی مانند فاز تجارت و گردشگری منطقه نیز به احتمال زیاد با این تفکر ساخته شده، اما در نظر نگرفتن برخی اصول در آن، باعث شده این قسمت جذابیت لازم را برای کشاندن مسافران از رشت به‌ این قسمت نداشته باشد.

رشت در سال‌های اخیر با طراحی و اجرای میدان شهرداری، توانست بسیار مورد توجه قرار گیرد و با یک معماری متناسب و از پیش اندیشیده شده و بازسازی اصولی ساختمان‌های شاخص و ارزشمند آن و همچنین اضافه کردن المان‌های خوش چهره و جذاب به پیاده راه مطرح آن، به محیطی گردشگر پذیر تبدیل شود.
 
رشت
 
منطقه آزاد انزلی هم به چنین مولفه‌هایی در محیط احتیاج دارد تا شاهد پیشرفت خود در امر گردشگری و پس از آن سرمایه گذاری بیشتر در منطقه باشد.
اخیرا ارتباط و تعامل بیشتر میان مناطق آزاد ایران و مناطق آزاد و ویژه روسیه در دستور کار قرار گرفته و حتی اعلام شده است طرح ایجاد یک منطقه ویژه اقتصادی بندری برای الحاق به منطقه لوتوس، در حال انجام است. به عبارتی می‌توان گفت بنادر آستراخان و ماخاچ قلعه نیز در دریای خزر برای ایران مهم به حساب می آیند که علاوه بر روابط تجاری می‌توانند برای دو کشور موقعیت های گردشگری دریایی را به وجود بیاورند.
 
منطقه ویژه اقتصادی آستراخان
 
قرار است برنامه‌های مشترک تجاری و گردشگری میان دو کشور از طریق مناطق آزاد آن بیشتر شود و این امر، یعنی توجه به محیط شهری بیش از پیش مهم جلوه می‌کند و لازم است تا نگاهی نو و اصولی به مسئله طراحی شهری منطقه آزاد انزلی شود.
علاوه بر موارد مطرح شده با توجه به لایحه دولت و مصوبه اخیر مجلس درباره توسعه محدوده منطقه آزاد انزلی و همچنین الحاق فرودگاه بین المللی سردار جنگل رشت به آن باید با سرعت و توجه بیشتر محیط های شهری منطقه، معماری و مراکز تفریحی و رفاهی آن را اصلاح، تکمیل و بهبود بخشید و آن را برای حضور گردشگران آماده ساخت.
 
*کارشناس ارشد شهرسازی
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
برچسب منتخب
# مناطق آزاد

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

واکنش دولت رئیسی به سخنان روحانی در مورد گرانی بنزین

نگرانی از مخدوش شدن تمدن ۳۲۰۰ ساله‌ در پارک قیطریه

بنزین سوپر برای موتورسیکلت بهتر است یا بنزین معمولی؟

ریشا؛ شیر باغ وحش مشهد تلف شد

فیلم/ یک آیین عجیب در رُم؛ پاپ پای زنان زندانی را شست و بوسید!

نحوه محاسبه حق بیمه کارگران در سال جدید

عکس/تغییر لوگوی گوگل به افتخار یک عکاس ایرانی

عکس/ نوزادی در آغوش ترلان پروانه؛ ذوق خانم بازیگر!

عکس/ نیمار مهمان ویژه دیوید و ویکتوریا بکام شد

واکنش اولین شهردار تهران به ساخت مسجد در پارک قیطریه + عکس

اینفوگرافی/ کشورهای پیشرو در حوزه انرژی پاک و تجدیدپذیر

فیلم/ رقیب مهم هادی چوپان در مسترالمپیا ۲۰۲۴ کیست؟

اثر خیره‌ کننده برندگان مسابقات عکاسی طبیعت در سال ۲۰۲۴

عکس/ ست الهام حمیدی و همسرش در کنسرت

تصویری عاشقانه از بازیکن سابق پرسپولیس و همسر جذابش

معرفی مرسدس بنز G کلاس با پیشرانه شش سیلندر هیبرید

تولید پژو پارس در سال جدید از سر گرفته می‌شود؟

قیمت روغن مایع به این رقم رسید + جدول

بازدهی صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بررسی شد

عکس/ استوری احساسی سردار آزمون با دخترش

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول