وام ضروری بازنشستگان تامین اجتماعی شامل چه کسانی نمی‌شود؟/ نکاتی که بهتر است مستمری بگیران بدانند

برای دریافت وام ضروری بازنشستگی تامین اجتماعی باید دو شرط را حتما داشت؛ یکی مستمری بگیر بودن و دیگر نداشتن سابقه دریافت این وام؛ اما آیا همه کسانی که سازمان تامین اجتماعی مستمری آن‌ها را می‌پردازد می‌توانند به شرط استفاده نکردن از وام ضروری از این تسهیلات استفاده کنند؟

اقتصاد۲۴ - قرار است برای سال ۹۹ میان کارگران بازنشسته ۴۰۰ هزار فقره وام ضروری توزیع شود؛ مدیریت دولتی سازمان تامین اجتماعی برای این کار در بودجه امسال یک ردیف اعتباری دو هزار میلیارد تومانی تعیین کرده است و برای همین است که از خردادماه تاکنون دفاتر کانون‌های بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی سراسر کشور به پاخور روزانه مراجعان مبدل شده، مراجعانی که اگر خودشان بازنشسته و مستمری بگیر نباشند لابد یا مقرری بگیرند یا یکی از بستگانشان محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: وام ضروری؛ خان بعدی مطالبات بازنشستگان تامین اجتماعی

اعتبارات وام ضروری سال ۹۹ مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی اگر به همین منوال توزیع شود؛ سهم هر بازنشسته خوش شانس مبلغ ۵ میلیون تومان تسهیلات کم قرض الحسنه‌ای خواهد بود که ارزش ریالی آن تقریبا معادل مبلغی است که سازمان تامین اجتماعی آن را در دو ماه متوالی به عنوان حداقل مستمری ماهانه به بیمه شدگان بازنشسته پرداخت می‌کند.

ظاهرا در این اوضاع نامساعد اقتصادی، کم بهره بودن این تسهیلات آنقدر اغواگر هست که خانواده‌های مستمری بگیران راضی شوند هر روز برای نام نویسی و پیگیری تقاضای وام خود ریسک ابتلا به کرونا را به جان بخرند و در روز‌های از سرگیری موج دوم ابتلا به این بیماری مرگبار ویروسی از خانه خارج شوند.

آنطور که فعالان صنفی کارگران بازنشسته تاکنون به اقتصاد ۲۴ گفته اند متقاضیان دریافت این تسهیلات باید تنها یک شرط اصلی داشته باشند و آن این است که سازمان شخص متقاضی را به عنوان بیمه شده مستمری بگیر بشناسد؛ سوای بر این پای شرط دیگری هم در میان است و آن چیزی نیست مگر آنکه شخص بازنشسته یا ازکارافتاده از زمان مستمری بگیر شدن هرگز از این تسهیلات استفاده نکرده باشد؛ هرچند به گفته چهره‌های صنفی همچون حسن ایزدان در خلاء بانک جامعی از دریافت کنندگان این تسهیلات برخی بازنشستگان به فاصله کوتاهی از تسویه حساب دوباره این وام را دریافت کرده اند.

غیر از این برای دریافت این وام محدودیت‌های دیگری هم هست که چندان مرسوم نیست، اما طبق شنیده‌ها دلایلی وجود داشته تا برخی از درخواست‌های دریافت وام ضروری مورد موافقت قرار نگیرند؛ علیرضا حیدری نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در خصوص این موانع پنهانی به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: سازمان تامین اجتماعی به سه گروه مستمری بازنشستگی یا فوت پرداخت می‌کند؛ دسته نخست بیمه شدگانی هستند که به عنوان کارگر بازنشسته شده اند؛ این‌ها ممکن است برحسب پرونده بیمه پردازی از ۱۰ سال تا ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند و به عبارتی مستمری ماهانه آن‌ها از ۱۰ روز تا ۳۵ روز متغییر باشد؛ ممکن است این افراد در زمره حداکثر بگیران هم باشند، اما چون سازمان آن‌ها را به عنوان کارگر می‌شناسد می‌توانند هم از طریق کانون‌های بازنشستگی و هم از طریق مراجعه حضوری به بانک‌های رفاه پیگیر وام خود شوند.

وی ادامه می‌دهد: اما دسته دوم بازنشستگانی هستند که سازمان تامین اجتماعی آن‌ها را به عنوان کارفرما یا مدیر می‌شناسد؛ این افراد اگر متقاضی دریافت وام هستند و شرایطش را هم دارند باید مستقل از کانون‌های بازنشستگی اقدام و مستقیما به شعب بانک رفاه مراجعه کنند؛ در واقع طبق ماده ۱۳۴ قانون تامین اجتماعی کانون‌های بازنشستگی فعلی ماهیتی کارگری دارند و نمی‌توانند از کارفرمایان و مدیران بازنشسته عضوگیری کنند؛ طبق همین قانون می‌توان برای این گروه از بازنشستگان نیز تشکلی مجزا تشکیل داد، اما به هردلیل تا به امروز در ارتباط با سازمان تامین اجتماعی کانونی به اسم کارفرمایان یا مدیران بازنشسته وجود خارجی نداشته است؛ البته این تفاوت دلیل نمی‌شود تا مدیران و کارفرمایان بازنشسته نتوانند از مزایای وام ضروری استفاده نکنند همانطور که گفته شد این گروه از بازنشستگان باید شخصا به شعب بانک مراجعه و درخواست خود را مطرح کنند.

اما دسته سومی که علیرضا حیدری قائل به متمایز بودن شرایط آنان است، نه کارگرند و نه کارفرما این گروه بازنشستگانی هستند که در زمان اشتغال‌شان کارمند سازمان تامین اجتماعی بودند و حالا تشکلی مستقل تحت عنوان کانون کارکنان بازنشسته سازمان تامین اجتماعی مسئولیت پیگیری مطالبات آن‌ها را برعهده دارد؛ برای این گروه از بیمه شدگان تامین اجتماعی امکان استفاده از تسهیلات مصوبی که سازمان هرسال درنظر می‌گیرد وجود ندارد و اگر کسی از آن‌ها به وام ضروری احتیاج پیدا کرد باید از طریق صندوق رفاه کارکنان تامین اجتماعی اقدام کند، صندوق مستقلی که اعتبارات آن از زمان اشتغال کارکنان جمع آوری شده و ظاهرا وضعیت تسهیلات آن به مراتب از وضعیت وام‌های بازنشستگی عادی بهتر است.

نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در نهایت می‌گوید: برای جمعیت ۳.۵ میلیون نفری بازنشستگان تامین اجتماعی هیچ محدودیتی برای دریافت وام ضروری نیست؛ طبیعی است که در این آمارگیری کارکنان بازنشسته تامین اجتماعی لحاظ نشده باشند، اما صرف نظر از کارگر بودن یا کارفرما بودن مستمری بگیر، متقاضی باید در زمان ثبت درخواست خود همان شروط اساسی بازنشسته بودن و دریافت نکردن وام را داشته باشد.