بانک‌ها به طور گسترده‌ای بنگاهداری می‌کنند/ حرف از بانکداری اسلامی می‌زنیم، اما بانک‌ها عملا گرفتار ربا هستند

محمد آیتی، اقتصاد۲۴- یکی از عمده انتقادات به سیستم بانکداری ایران، استفاده آن‌ها از سپرده‌های مردم برای بنگاهداری است. بی‌شک این عملکرد بانک‌ها که از دهه‌های گذشته ریشه دوانده نه شرعی است و نه قانونی و علیرغم تمام توصیه‌ها، تلنگر‌ها و حتی تهدیدات دستگاه‌های مربوطه همچنان شاهد ادامه این روند نادرست هستیم.

اینکه چرا بانک‌های ما از رسالت اصلی خود خارج شدند و تا کی و کجا می‌خواهند این دیوار کج را بالا ببرند سوالاتی است که نیاز به پاسخی شفاف برای عموم مردم دارد.

علی رضایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به اقتصاد۲۴ می‌گوید: سه‌شنبه هفته گذشته کمیسیون اقتصادی مجلس میزبان مدیران عامل بانک‌های دولتی بود. جلسه خوبی شکل گرفت و علیرغم اختلاف‌نظر‌ها می‌توانیم به آینده بهتر که همان اصلاح ساختار بانکی است، امیدوار باشیم.

وی افزود: اول از همه ما از مدیران عامل این بانک‌ها خواستیم که سود تسهیلات ارائه‌شده را کم کنند، زیرا گرفتن چنین سود‌هایی باعث شده وام‌گیرنده با چالش‌های جدی در بازپرداخت‌ها مواجه شود. مدیران بانک‌ها در جواب ما گفتند ما نمی‌توانیم چنین رویکردی داشته باشیم، زیرا به سپرده‌گذاران سود پرداخت می‌کنیم و اگر سود تسهیلات را پایین بیاوریم بانک در اداره خود مشکل پیدا می‌کند که این جواب به هیچ عنوان مورد پذیرش ما قرار نگرفت.

نماینده کنگاور تصریح کرد: در ادامه جلسه مدیران عامل بانک‌ها از ما خواستند بستری را فراهم کنیم که تولیدکنندگان بتوانند از دولت یارانه بگیرند که در بازپرداخت تسهیلات مشکل نداشته باشند. هرچند حمایت دولت از تولیدکنندگان آن هم در سال جهش تولید و تحریم‌های سخت اعمال‌شده علیه ایران یک واقعیت انکارناپذیر است، اما بانک‌ها باید بدانند رسالت آن‌ها سود و سودآوری نیست، بلکه باید به تولیدکنندگان و اقشار مختلف جامعه سرویس ارائه دهند تا شاهد اقتصادی شکوفا و رفاه اجتماعی باشیم.

بیشتر بخوانید: هشدار درباره تشدید بنگاه‌داری بانک‌ها با افزایش سود سپرده‌های بانکی/ تا سیستم بانکی اصلاح نشود، مملکت اصلاح نخواهد شد

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: سال‌هاست حرف از اجرای بانکداری اسلامی می‌زنیم، اما در عمل بانک‌ها گرفتار ربا هستند. در بسیاری از کشور‌ها وام‌ها با سود دو و چهار درصد ارائه می‌شود، ولی در کشور ما این رقم چندبرابر این نرخ‌ها است و چنین رویکردی فقط به مشکلات کشور می‌افزاید. از طرفی به مدیران بانک‌ها گفتیم مسدودی پول تولیدکنندگان را حذف یا کاهش دهند. معنی ندارد به فردی تسهیلاتی داده شود و بعد ۱۰ درصد آن را در حساب مسدود کرد. پول باید در چرخه تولید باشد و شک نکنید اگر فردی به‌دنبال بازپرداخت نباشد با این مسدودی‌ها به‌جایی نخواهیم رسید.

رضایی اظهار داشت: جای تاسف دارد که بانک‌ها در طول این سال‌ها این‌قدر وسیع گرفتار بنگاهداری شدند و همین تصمیمات باعث شد بسیاری از بازار‌ها مثل مسکن دچار آشفتگی شود. بانک‌ها اگر قرار است بنگاهداری کنند یا در بورس و به‌طور کلی بازار سرمایه فعال باشند تنها باید روی منابع خود تمرکز کنند نه اینکه با سپرده مردم روی به سودآوری بیاورند، این مسیر برای کشوری که نام اسلامی را یدک می‌کشد، قابل قبول نیست.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بسیاری از قوانین بانکداری ایران برای ۴۰ یا ۵۰ سال پیش است، اگر بخواهیم تحول ایجاد کنیم چاره‌ای جز اصلاح ساختار اقتصادی که در آن اصلاح ساختار بانکی هم دیده شده است، نداریم. هرچه در این راه دیرتر قدم برداریم، هم شاهد بی‌نظمی در اقتصاد کشور خواهیم بود و هم بی‌اعتمادی در جامعه به اوج خود خواهد رسید. از این‌رو در هفته جاری جلسه‌ای با مدیران بانک‌های خصوصی خواهیم داشت تا پس از آن وارد فاز‌های بعدی برای بهبود اوضاع نامناسب بانکی شویم.