اقتصاد۲۴ - ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که به واسطه ایستادن سریع از حالت نشسته با سرگیجه و تاری دید مواجه شوید. آنچه تجربه میکنید در واقع به واسطه افت ناگهانی فشار خون رخ میدهد که به نام کمفشاری خون وضعیتی (ارتواستاتیک) شناخته میشود.
اگر به طور مکرر کمفشاری خون وضعیتی را تجربه میکنید، مراجعه به پزشک برای بررسی و رد دیگر دلایل بروز آن از جمله کم خونی، بیماری قلبی و داروهای مصرفی بهترین گزینه است.
با رد احتمالات دیگر توسط پزشک، شما میتوانید زیر کنترل گرفتن این شرایط را آغاز کنید و این فقط برای پیشگیری از آسیب دیدگی به واسطه زمین خوردن هنگام تجربه سرگیجه نیست.
مطالعات انجام شده طی سالهای گذشته نشان داده اند که ارتباطی قطعی بین کمفشاری خون وضعیتی در میانسالی و تجربه زوال عقل و سکته مغزی در سالهای بعد وجود دارد.
ارتباط افت ناگهانی فشار خون با زوال عقل
مطالعهای که در در نشریه Neurology منتشر شد، ارتباط بین افت ناگهانی فشار خون و خطر زوال عقل در ادامه زندگی را نشان داد.
تا پیش از این، ارتباط کمفشاری خون وضعیتی با بیماری قلبی، غش کردن و زمین خوردن مشخص شده بود، از این رو پژوهشگران احتمال ارتباط فشار خون پایین با مشکلات مغزی، به ویژه زوال عقل را مورد بررسی قرار دادند.
طی مطالعهای ۲۵ ساله، شرایط سلامت ۱۱,۷۰۹ نفر پیگیری شد. میانگین سن افراد حاضر در این مطالعه ۵۴ سال بود و هیچ کدام از آنها سابقه مشکل قلبی یا مشکلات شناختی را در ابتدای مطالعه نداشتند.
افرادی که در ابتدای مطالعه به کمفشاری خون وضعیتی مبتلا بودند، ۵۴ درصد احتمال بیشتری داشت به زوال عقل مبتلا شده و دو برابر احتمال بیشتری داشت که سکته مغزی ایسکمیک را تجربه کنند که در این نوع سکته مغزی یک لخته خون موجب توقف جریان خون به مغز میشود.
به گفته دکتر ربکا گوتسمان، استاد نورولوژی در دانشگاه جانز هاپکینز، دلایل این یافتهها به طور کامل مشخص نیست. وی به این نکته اشاره دارد که شرایط سلامت دیگر از جمله فشار خون بالا و دیابت که بر رگهای خونی تاثیرگذار هستند نیز با خطر بیشتر برای زوال عقل پیوند خورده اند. اختلال در جریان خون به مغز ممکن است یک مخرج مشترک باشد.
فشار خون سیستولیک ممکن است اهمیت بیشتری داشته باشد
مطالعهای که در دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو انجام شد یافتههای اولیه را پالایش کرده و گسترش داد. این مطالعه نشان داد که پیوند با زوال عقل فقط در افرادی که افت فشار خون سیستولیک را تجربه میکنند و نه افرادی که فقط افت فشار خون دیاستولیک یا فشار خون کلی را تجربه میکنند، وجود دارد.
همچنین، مشخص شد افرادی که خوانشهای فشار خون سیستولیک از حالت نشسته به ایستاده آنها بین هر ویزیت توسط پزشک بیشترین تغییر را داشته است، نسبت به آنهایی که خوانشهای پایدارتری داشتند، احتمال بیشتری دارد در سالهای بعد زوال عقل را تجربه کنند.
افرادی که فشار خون سیستولیک آنها به مرور زمان بیشترین تغییر را داشت، نسبت به آنهایی که کمترین نوسان در خوانشهای فشار خون را تجربه کردند، ۳۵ درصد احتمال بیشتری داشت به زوال عقل مبتلا شوند.
چگونه کمفشاری خون وضعیتی را کنترل کنیم
اهمیت کنترل کمفشاری خون وضعیتی بار دیگر در پیشگیری از علائم آن نهفته است.
کنترل این شرایط میتواند از تغییرات در جریان خون به مغز که میتواند موجب سکته مغزی و مشکلات شناختی شوند، پیشگیری کند. سکته مغزی و مشکلات شناختی میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار باشند.
خبر خوب این است که میتوان اقداماتی را در راستای زیر کنترل گرفتن علائم انجام دهید.
یکی از نکات بارز ایستادن آرام از حالت نشسته است. گزینه دیگر پرهیز از نشستن در حالتهایی است که موجب کاهش یا توقف جریان خون میشوند که از آن جمله میتوان به حالت چهار زانو اشاره کرد.
هر گونه شرایط سلامت پنهان که میتوانند موجب کمفشاری خون شوند، از جمله مشکلات تیروئید یا قند خون پایین، باید توسط پزشک بررسی شوند. کمبودهای تغذیهای نیز میتوانند از مقصران احتمالی باشند. کمبود ویتامین B۱۲، فولات و آهن میتواند بدن را در تولید گلبولهای قرمز کافی دچار مشکل کرده و موجب کم خونی و فشار خون پایین شود.
همچنین، داروهایی وجود دارند که به افزایش حجم خون یا منقبض شدن رگهای خونی کمک میکنند که هر دو به تنظیم جریان خون کمک میکنند. با پزشک خود میتوانید در این زمینه مشورت کنید و همچنین از این که در حال حاضر دارویی مصرف نمیکنید که موجب کم فشاری خون شود، اطمینان حاصل کنید.
منبع: عصر ایران