کارگزاران سازندگی در انتخاب ریاست جمهوری ۱۴۰۰ چه خواهد کرد؟

اقتصاد۲۴ - حزب کارگزاران سازندگی یکی از مهمترین و موثرترین جریان‌های مجموعه اصلاح‌طلب محسوب می‌شوند که هم به صفت فردی به خاطر حضور فرزندان مرحوم هاشمی و هم به صفت حزبی در جریان اصلاح‌طلب اثرگذار هستند. این حزب در انتخابات سال ۱۴۰۰ قصد حضور جدی دارد، اما هنوز ابعاد این حضور جدی مشخص نشده است. حسین مرعشی تاکید دارد که این حضور غیر سیاسی خواهد بود «دولت آینده باید یک دولت غیرسیاسی و تکنوکرات باشد. قطعا بین نیرو‌های کارگزاران و بخشی از نیرو‌های اصلاح‌طلب اختلافاتی وجود دارد. برخی دوستان هنوز بر موضوعات حقوق‌بشری تأکید می‌کنند و راه‌حل مشکلات کنونی را بازشدن فضای سیاسی می‌دانند. ما می‌گوییم اولویت این روز‌های کشور اصلا سیاست نیست و مهم‌ترین اولویت توسعه اقتصادی است.»

ائتلاف و اختلاف اصلاح طلبان

کارگزاران سازندگی از میانه دهه هفتاد در ایران فعالیت می‌کند. در بعضی انتخابات مثل ریاست جمهوری سال ۷۶ با جناح چپ (مجمع روحانیون مبارز و دفتر تحکیم وحدت و سازمان مجاهدین انقلاب) ائتلاف کرد. این ائتلاف یک بار دیگر در سال ۸۸ تکرار شد. با این حال کارگزاران سال ۸۴ با حمایت از هاشمی رفسنجانی وارد ائتلاف با سایر احزاب اصلاح طلب نشد. این دوره مشخص نیست این حزب سیاسی از کدام مشی قدیمی پیروی کند. در ادامه شش سناریوی احتمالی حزب کارگزاران را بررسی می‌کنیم:

حمایت کارگزاران از گزینه راست میانه

علی لاریجانی جدی‌ترین گزینه‌ای است که می‌تواند حمایت همه حامیان روحانی در سال ۹۶ را در سطح نخبگان داشته باشد. پیش از این روزنامه سازندگی به استقبال نامزدی لاریجانی رفته بود و بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که کارگزاران با تمام قدرت به حمایت از لاریجانی برخیزد. به گزارش رویداد‌۲۴ به نظر می‌رسد در روز‌های اخیر ایده حمایت از لاریجانی از دستور کار این حزب خارج شده باشد و افرادی که این ایده را دنبال می‌کردند، برای تبدیل کردن آن به گفتمان اصلی حزب، باید مسیر دشواری را بپیمایند.

برخی از نیرو‌های حزب کارگزاران سازندگی معتقدند در انتخابات ۱۴۰۰ یک اصولگرا رییس جمهور خواهد شد؛ این پیش‌بینی چندان دور از واقعیت هم نیست و احتمال ریاست جمهوری یک اصولگرا در سال ۱۴۰۰ تقریبا قطعی است. با این پیش‌بینی آن‌ها به دنبال نزدیک شدن به چهره اصولگرایی هستند که دست‌کم از سایر رقبای خود میانه‌روتر باشد؛ در این حالت بهترین گزینه علی لاریجانی است.

حمایت از یادگار محسن هاشمی

حزب کارگزاران در افکار عمومی به نام «حزب اصلاح‌طلبان نزدیک به هاشمی رفسنجانی» معرفی می‌شود و چه بسا نامزد انتخاباتی این حزب برای انتخابات ۱۴۰۰ هم فردی از همان خانواده باشد. اعضای حزب کارگزاران گفته‌اند ۴ نامزد درون‌حزبی بالقوه برای انتخابات دارند. هرچند هنوز از اسامی این چهار نفر رونمایی نشده، اما بدون شک یکی از آن‌ها محسن هاشمی رفسنجانی است. از میان اعضای کارگزاران ظاهر غلامحسین کرباسچی تمایل بیشتری دارد که «یادگار آیت الله هاشمی» رییس جمهور شود؛ چه آنکه در زمان انتخاب شهردار تهران نیز تلاش زیادی داشت تا او را بر صندلی شهرداری بنشاند و بعد از آنجا او روانی پاستور کند.

محسن هاشمی رفسنجانی مدیرعامل سابق مترو و رئیس فعلی شورای شهر تهران است. برخی معتقدند سابقه او برای گرفتن تایید صلاحیت کافی نیست. البته محسن هاشمی در جایگاه ریاست شورای شهر تلاش کرده پروژه اعتمادسازی با حاکمیت را پیش ببرد؛ نمونه مهم آن نامه محرمانه برای مخالفت با نصب تابلوی نام شجریان در خیابانی در تهران بود.

هاشمی رفسنجانی در روز‌های اخیر سعی کرده از قالب ریاست شورای شهر تهران خارج شود و تذکراتش را در سطحی ملی بدهد. حامیان او -افرادی که برای شهردار شدن او تلاش می‌کردند- در روز‌های گذشته به شدت برای معرفی محسن هاشمی فعال شده‌اند. پس از درگذشت شجریان، محسن هاشمی از فضا استفاده کرد و به یکباره موافق تغییر نام خیابان به اسم محمدرضا شجریان شد.

جهانگیری و ماجرای بد ارز دولتی!

سال ۱۳۹۶ وقتی اسحاق جهانگیری در مناظره‌ها درخشید، بسیاری می‌گفتند او جانشین بی، چون و چرای روحانی در کاخ ریاست جمهوری ۱۴۰۰ خواهد بود. او از زمان و فرصت تبلیغات به خوبی بهره برد و در بهترین زمان انصراف داد. (برعکس کاری که محمدباقر قالیباف نتوانست انجام دهد و انصراف او با، اما و اگر‌های فراوان روبرو شد)

اسحاق جهانگیری که در آن دوران تبلیغات و بدل به چهره‌ای محبوب شده بود، از فروردین ۹۷ با اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی و بعد از آن افزایش سرسام‌آور و روز افزون قیمت ارز تبدیل به چهره‌ای مورد انتقاد شد و حالا برای بخشی از افکار عمومی نماد تزلزل در تصمیم و مسبب افزایش قیمت دلار در جامعه است.

بیشتر بخوانید: محمدعلی پورمختار ؛ از مجلس تا زندان / ۱۶ نکته ناگفته از زندگی رییس بازداشتی کمیسیون اصل نود!

نزدیکان جهانگیری می‌گویند معاون اول روحانی با ارز ۴۲۰۰ تومانی و نحوه اعلام آن مخالف بوده است، اما اثبات چنین موضوعی برای افکار عمومی بسیار دشوار است. از طرفی اصولگرایان هم در این سال‌ها تلاش کردند چهره جهانگیری را خراب کنند. بازداشت برادرش با وجود اینکه نسبت سیاسی میان آن دو نبود و ماجرای سفر خانوادگی آن‌ها به کربلا از مهمترین حاشیه‌هایی بود که توسط رسانه‌های اصولگرا برجسته شد تا چهره جهانگیری به عنوان نامزد انتخابات ۱۴۰۰ تخریب شود و ایده نامزدی جهانگیری از طرف احزاب اصلاح طلبان (جز کارگزاران) با استقبال مواجه نشود.

به نظر می‌رسد در شرایط فعلی، جهانگیری نسبت به محسن هاشمی مقبولیت کمتری در میان احزاب همسو با کارگزاران داشته باشد هر چند شانس تایید صلاحیت او کمی از محسن هاشمی بیشتر است!

کارگزاران؛ محور ائتلاف

اعضای کارگزاران سازندگی چند بار گفته‌اند که در انتخابات گذشته سنگ زیرین آسیاب بودند تا ائتلاف‌های اصلاح طلبانه شکل بگیرد. این تعبیر را از جمله مشهور هاشمی رفسنجانی در انتخابات ۸۴ وام گرفتند. حالا هم آن‌ها ممکن است با سایر احزاب اصلاح طلب وارد گفتگو و اتلاف شوند (نظیر اتفاقی که سال ۸۸ رخ داد) آن‌ها همچنان از تشکیل دوره جدید شورای عالی که ظاهراً با حذف عارف و محوریت بیشتر از احزاب اصلاح‌طلب است دفاع می‌کنند. گرچه عبور از نام افرادی مثل جهانگیری و محسن هاشمی برای حزب کارگزاران دشوار است، اما ممکن است آن‌ها در ائتلاف با احزاب قدرتمند گزینه دیگری را معرفی کنند.

کارگزاران و تحریم!

هرچند اکثریت اعضای کارگزاران برای معرفی نامزد انتخاباتی فعال شده‌اند و بیشتر از هر جریان دیگری در مجموعه اصلاح‌طلب از ضرورت حضور در انتخابات سخن می‌گویند، اما یکی دیگر از سناریو‌های موجود این است که حزب کارگزاران هم در انتخابات پیش رو نامزد معرفی نکند.

گرچه این گفتمان در میان بزرگان و رهبران کارگزاران طرفدار ندارد، اما چهره‌های رادیکال‌تر این حزب مثل علیمحمد نمازی یا شهربانو امانی به خصوص در شرایطی که نامزد‌های اصلی اصلاح طلب رد صلاحیت بشوند، این گزاره را توصیه می‌کنند. البته چهره‌هایی همچون نمازی در مقایسه با جهانگیری و مرعشی و کرباسچی و محسن هاشمی نفوذ کمتری دارد و بعید است ایده آن‌ها مورد پذیرش قرار بگیرد.

گفته شده در انتخابات گذشته نیز بعد از رد صلاحیت فراوان، برای حضور در انتخابات تهران دو بار رای گیری شد که بار اول اکثریت اعضا مخالف حضور در انتخابات بودند و بعد از اصرار‌های فراوان کرباسچی برای بار دوم رای‌گیری شد و نتیجه به نفع حضور در انتخابات تغییر کرد. حتی اگر این روایت روایت نادرستی از جلسات داخلی کارگزاران سازندگی باشد، اما نمی‌توان کتمان کرد بدنه جوان این حزب از رای ۲۸۰۰تایی در تهران ناراحت است و نمی‌خواهد این تجربه شکست با نامزد اجاره‌ای را در ۱۴۰۰ در سطح ملی تکرار کند.

انشعاب در کارگزاران

کارگزاران سازندگی به خاطر وجود بسیاری از شخصیت‌های برجسته دولتی در شورای مرکزی، بار‌ها دچار اختلافات درونی شده و مثلا چهره‌هایی مثل مهاجرانی، محمد هاشمی، غرضی و حتی نجفی از این حزب کنار رفته‌اند. اختلافات درونی این حزب به خصوص در انتخابات سال ۸۸ خود را نشان داد که غلامحسین کرباسچی دبیرکل این حزب از نامزد اصلی این جریان حمایت نکرده بود. در انتخابات پیش رو هم ممکن است زخم این اختلاف‌ها بار دیگر باز شود چنانچه اظهارنظر‌های رهبران این حزب نشان می‌دهد بعضی از آن‌ها به شدت منتقد جریان خاتمی هستند و برخی دیگر همچنان به یک ائتلاف سراسری در میان اصلاح طلبان باور دارند. اما آیا این اختلاف به انشعاب دیگری در کارگزاران منجر می‌شود؟

انتخابات به زودی فرا می‌رسد. حسین مرعشی در دو هفته آینده کنفرانس خبری برگزار خواهد کرد و مواضع حزب کارگزاران تا حد بیشتری شفاف خواهد شد. اما آنچه به صورت موثق شنیده می‌شود این است که آن‌ها زودتر از سایر احزاب اصلاح‌طلب و قبل از تشکیل یا ساماندهی دوره جدید شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، قصد دارند گفتمان خود را درباره انتخابات مطرح کنند و همزمان خبر می‌رسد نامزد‌های اختصاصی این جریان، محسن هاشمی و اسحاق جهانگیری، هم جلسات خود را با برخی شخصیت‌ها و تحلیلگران برجسته سیاسی آغاز کرده‌اند.

منبع: رویداد24