ایران تولید کننده خودرو نیست/ واردات خودرو باید آزاد شود

اقتصاد۲۴ - موضوع واردات خودرو داغ‌تر از روز‌های قبل در محافل سیاست گذاری و تخصصی در حال پیگیری است. بسیاری بر این اعتقادند که یکی از دلایل اصلی عدم بهره وری بالای شرکت‌های خودروسازی و مشکلات موجود در بازار خودرو، ممنوعیت واردات خودرو است که می‌بایست در اسرع وقت لغو گردد. در همین خصوص دکتر منصور معظمی، معاون اسبق وزیر صمت در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در گفتگو اختصاصی با خط بازار به تشریح دیدگاه‌های خود در خصوص مشکلات صنعت خودرو و راه‌های برون رفت از آن پرداخته است. در ادامه مشروح این گفتگو تقدیم می‌شود:

وضعیت صنعت خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

معظمی: خودرو در حال طی کردن وضعیت خودش است و ما نباید انتظار یک جهش خاصی را داشته باشیم. در این شرایط اتفاقات خاصی هم رخ نخواهد داد.

حتی با تغییر وزیر؟ اخیرا وزیر صمت بابت تولید خودرو‌های بی کیفیت طی چند دهه اخیر عذرخواهی کردند.

معظمی: به نظرم آقای وزیر شهامت به خرج دادند.

کار خوبی کردند؟

معظمی: بله کار خوبی کردند.

به نظرتون این حرکت، یک رفتار پوپولیستی نبوده است؟ باید در عمل دید چه کاری می‌توانند انجام دهند.

معظمی: در عمل کار خاصی نمی‌توانند انجام دهند.

یعنی امیدی نیست؟

معظمی: آیا شما فکر می‌کنید اتفاق خاصی افتاده است؟

نه. ولی حداقل می‌تواند کار‌های ایذایی انجام داد تا قدری صنعت خودرو سروسامان بگیرد. اعتقاد بر این است تا زمانی که دولت در صنعت خودرو حضور دارد، ناکارآمدی از بین نخواهد رفت.

معظمی: اگر دولت دست ش را از روی سر صنعت بردارد با شرایط کنونی قطعا صنعت زمین خواهد خورد.

آیا اعتقاد دارید که باید دولت از صنعت خودرو خارج شود؟

معظمی: بله اعتقاد دارم، ولی در شرایط کنونی به صلاح نیست. من هم موافقم. دولت به شرطی باید از صنعت خودرو بیرون بیاید که سهم خود را به اهلش بسپارد.

این اهلیت وجود دارد؟

معظمی: بله. در حال حاضر افراد حقیقی و حقوقی هستند که اهلیت واگذاری سهم دولت به آنان وجود دارد. صنعت خودرو نیاز به یک برنامه منسجم و واحدی دارد.

بیشتر بخوانید: عرضه پنج محصول در طرح فروش مشارکت در تولید ایران خودرو

مگر در ایدرو این استراتژی وجود ندارد؟ شما در ایدرو این برنامه را نوشتید.

معظمی: بله این برنامه وجود دارد. ما هم در زمان خودمان در ایدرو برنامه‌ای که قبلی‌ها نوشته بودند به روزرسانی کردیم.

آیا این برنامه اجرا شد؟

معظمی: بله بخشی از آن اجرا شد. ۷ قرداد در راستای آن سیاست تنظیم شدو خودرو سازان امضا کردند.

البته همه این قرارداد‌ها در عمل اجرا نشد. تمام طرف‌های خارجی در قرارداد‌های خودرویی از ایران رفتند.

معظمی: اصلا این طور نیست. برمی گردند.

یعنی به نظر شما برمی گردند؟

معظمی: حتما برمی گردند.

برای برگشتن این شرکت‌ها باید به ایران خسارت دهند. به نظر شما آیا این شرکت‌ها همچون فرانسوی‌ها حاضر خواهند شد به ایران خسارت دهند و برگردند؟

معظمی: قطعا باید طبق قرارداد‌های شان عمل کنند که در آن خسارت هم دیده شده است.

آقای دکتر! این اروپایی‌ها چه زمانی به قرارداد‌های شان عمل کرده اند که این دفعه این کار کنند؟

معظمی: باید برگردیم به قراردادها.

به نظر شما قرارداد‌های خوبی بسته ایم؟

معظمی: اعتقاد دارم برای شکوفایی صنعت خودرو با حفظ و تاکید بر استفاده حداکثری از توان داخلی باید به سمت مشارکت با خارجی‌ها و بزرگان صنعت خودرو در دنیا برویم.

آیا باز هم باید سراغ فرانسوی‌ها برویم؟ آیا وقت آن نرسیده که به جای فرانسوی‌ها سمت دیگران از جمله المانی‌ها برویم؟

معظمی: آیا شما فکر می‌کنید سراغ دیگران نرفتیم؟ من خودم سراغ آلمانی‌ها و ژاپنی‌ها رفتم، ولی نیامدند. با فولکس و فیات مذاکره کردیم، ولی قبول نکردند.

به خاطر ترس از آمریکا نیامدند؟

معظمی: بله

آیا فرانسوی‌ها با شرایط جدیدخواهند آمد؟

معظمی: این‌ها منتظر می‌مانند تا سیاست‌های جدید آمریکا مشخص شود. بعد تصمیم می‌گیرند.

شما می‌فرماید که شکوفایی صنعت خودرو معطوف به حضور شرکای خارجی است. از طرف دیگر شرکای خارجی هم وابسته به سیاست‌های آمریکا هستند و در شرایط کنونی هم قطعا به ایران برنمی گردند. در نتیجه با این تفاسیر توسعه صنعت خودرو منتفی است؟

معظمی: چه کسی گفته که نمی‌شود رشد کرد. ما تولید کننده خودرو هستیم و نه خودروساز. خودروساز آن شرکتی است که بتواند صادر کند.

پس ما خودروساز نیستیم.

معظمی: ما تولیدکننده خودرو برای نیاز داخلی خودمان هستیم. برای خودروساز شدن باید به سمت رشد و توسعه بخش‌های تحقیق و توسعه برویم که این مستلزم سرمایه گذاری، زمان و ثبات مدیریت است. در همین دو سه سال اخیر ببینید چند مدیرعامل خودروسازی تغییر کرده است؟ با این وضعیت صنعت خودرو توسعه نمی‌یابد.

مدیران عامل کنونی شرکت‌های خودروسازی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

معظمی: من، چون شناختی ندارم نمی‌توان اظهارنظر کنم.

از عملکردشان هم نمی‌توانید در موردشان نظر بدهید؟

معظمی: انشاله موفق باشند.

به نظر شما آزادسازی واردات خودرو می‌توانند به رشد صنعت خودرو کمک کند؟

معظمی: من اعتقاد دارم ممنوعیت واردات خودرو، یک سیاست اشتباه است.

دولت می‌گوید ارز برای واردات خودرو ندارد.

معظمی: من در زمانی که معاون وزیر صمت در ایدرو بودم وقتی مصوبه ممنوعیت واردات خودرو ابلاغ شد، در رسانه‌ها اعلام کردم که این سیاست غلطی است. اگر نگاهی به میزان واردات کالا در ۳ سال اخیر بیندازیم با لیستی از کالا‌ها روبرو می‌شوید که برخی از آنان اصلا کالای سرمایه‌ای و ضروری نبودند. بسیاری از این کالا نمی‌بایست وارد کشور می‌شد و به آنان ارز تخصیص می‌یافت. بسیاری از این کالا در کشور وجود دارد. بسیاری از این کالا در کشور قابل ساخت است. به نظر من ممنوعیت واردات خودرو باید برداشته شود. البته براساس یک سیاست مشخص و جامعی. این به معنای آزادکردن واردات هر نوع خودرویی نیست. برای براساس حساب و کتاب و مدیریت شده باشد. اگر طبق یک برنامه دقیق واردات خودرو آزاد شود؛ هم به صنعت خودرو کمک خواهد کرد و هم قیمت‌ها کاهش می‌یابد. به طور قطع یقین رضایتمندی مردم نیز بیشتر خواهد شد.