اقتصاد۲۴ - عدم وجود تولیدکنندگان داخلی، عدم رویکرد متناسب اسپانسرهای داخلی و در کنار اینها عدم اقبال عمومی به دلیل نبود امکانات زیر ساخت از جمله چالشهایی است که مشتاقان این رشته هر روز با آنها روبرو هستند.
سرکار خانم فهیمه نعمت الهی به گفتو نشسته است تا دست اندازهای پیش روی این رشته ورزشی حرفهای جذاب را از دیدگاه قهرمانان حرفهای این رشته بررسی کند. در این گفتگو موضوعات مهمی اعم از تأثیر تحریمها بر رشتههای اینچنینی، وجود رانتها و مونوپولهای سازمان یافته و همینطور اسپانسرینگ این ورزشکاران مورد گفتگو و نقد قرار گرفته است.
* خانم نعمت الهی با سلام و عرض ادب و تشکر از اینکه وقتی را در خصوص اسن مصاحبه در اختیار ما قرار داده اید از شما خواهش میکنم ابتدا خودتان را برای مخاطبان ما معرفی کنید:- خوب اسم و فامیل من که مشخص هست، تقریبا بیش از سه سال هست که بصورت حرفهای در حال تمرین هستم، و در سال ۱۳۹۸ توانستم قهرمان سال موتور کراس ایران شوم.
*درمورد شرایط برگزاری مسابقات در حال حاضر و تأثیر پدیده پاندمی بر این ورزش کمی برایمان توضیح بدهید؟- ببینید الان حدودا یکسال میشود که تمامی مسابقات بطور کامل لغو شده است، و هیج مسابقهای داخل ایران برگزار نمیشود، که این بر میگردد به شرایط خوابگاهها و محلهای اقامتی، چون ورزشکاران از شهرهای گوناگون برای برگزاری مسابقات جمع میشوند و این تعطیلی هتلها کار را با دشواریهای بیشتری روبرو کرده.
* در مورد خود موتورسیکلت؛ ممکن است بیشتر برایمان توضیح بدهید؟ مثلا شرایط تهیه این موتورها به چه صورت است؟ آیا در این ایام با توجه به پیچیدگی شرایط کشور و جهان برای تأمین قطعات یدکی با چه مشکلاتی مواجه شده اید؟ هزینهها به چه صورت شده است اصلا؟- الان فکر میکنم حدودا نزدیک به دوسال است که کالای موتورکراس جزو دسته لوازم لوکس وارداتی قرار گرفته است، در چنین شرایطی اصلا قطعات یدکی وارد کشور نمیشود، حتی خود موتور سیکلتها خیلی سخت وارد میشوند، بحث گمرکی و رشد شدید هزینهها را هم در نظر بگیرید، و تمام این پازل را که کنار هم بگذارید میبینید تهیه موتورکراس بسیار مشکل شده، خصوصا موتورهایی که به روز هستند، بطور مثال تهیه موتورهای مدل ۲۰۲۰ یا حتی ۲۰۱۹ بسیار پیچیده و نشدنی شده است، و عمده دلیل آن رشد نرخ گمرکی آنها است و همینطور ترخیص آنها بسیار مشکل شده است.
* ولی در نهایت وارد میشوند؟- بله، اما بصورت انگشت شمار و خیلی معدود، این محدودیت هم به این صورت است که چند شرکت خاص مجوز این واردات را بصورت آکروپل در دست دارند و هیچ کس دیگری اجازه واردات این کالا را ندارد، متأسفانه این انحصار وجود دارد و آن دسته شرکتهای خاص بصورت خیلی محدود اقدام به واردات میکنند که این پاسخگوی نیاز ورزشکاران نیست اصلا، حتی شرایطی وجود ندارد که ورزشکاران حرفهای خودشان بتوانند موتور را در خارج از کشور با هزینه شخصی تهیه کنند و به کمرگ معرفی کنند و در ادامه هم خودشان مراحل پرداخت و ترخیص گمرکی را انجام دهند.
* فرمودید که واردات این دسته خاص از موتورها بصورت آکروپل میان چند شرکت خاص توزیع شده، در خصوص تقاوت قیمت این موتور سیکلتها برایمان توضیح بدهید؛ بدین صورت که اگر شما شخصا اقدام به واردات این موتور سیکلتها بکنید و هزینه گمرکی آن را بپردازید با اینکه از یکی از آن شرکتهای خاص تهیه کنید چقدر تفاوت میکند؟- حدودا یک سوم، یعنی ما میتوانیم با حدود یک سوم این پول خودمان موتور را وارد کنیم، مثلا یک موتور کراس به روز مدل ۲۰۲۰ حدودا بطور مثال دویست میلیون تومان قیمت دارد، ولی ما ناچاریم آن را از یک شرکت خاص حدودا ششصد میلیون تومان یا حتی بالاتر خریداری کنیم.
*یعنی اگر خودتا تهیه بکنید از بازار خارجی به احتساب پرداخت عوارض گمرکی ارزانتر از تهیه از شرکتهای وارد کننده میشود؟
- بله دقیقا، هزینه گمرکی این موتور سیکلتها طبق قانون حدودا شصت درصد است، در نهایت باز هم پنجاه درصد در بدترین شرایط تأمین تفاوت قیمت وجود دارد که خیلی از این میزان بیشتر است.
* حالا غیر از تهیه خود موتور سیکلت و قطعات یدکی آن چه چالشهای دیگری در پیش روی این ورزش حرفهای میبینید؟
- مسئله مهم دیگر میشود به تجهیزات موتور سیکلتها اشاره کرد، مثلا تجهیزات ایمنی و پوشیدنی، که من به شما میگویم تمام اینها خارجی هستند و هیچ تولید کننده داخلی اقدام به تولید استاندارد اینها نکرده است، حالا من دلایل اینکه تولید کنندگان داخلی به این موضوع ورود نکرده اند را نمیدانم، اما یقینا جای خالی تولید کنندگان داخلی به شدت در این عرصه احساس میشود. بیشتر محصولات این حوزه ساخت کشورهای اروپایی و کشور آمریکا هستند و با توجه به این نرخهای ارزها قیمتها به شدت گران هستند، در کنار هزینه خود موتور سیکلنت حدودا هر موتورسوار باید هزینهای شصت الی هفتاد میلیون تومانی را تقبل کند، چراکه به ایمنی و سلامتی فرد مربوط میشود.
در کنار این قیمتها این روزها اصلا این تجهیزات وارد نمیشود، و تهیه آنها از بازار داخلی بسیار مشکل شده است، و، چون مصرفی هستند خوب قطعا سالی چندین بار باید تهیه شوند، خوب ما هم دسترسی به تجهیزات روز دنیا با توجه به شرایطی که گفتم عملا نداریم و این چالش بسیار پررنگی است که برای تمام دست اندر کاران این رشته مطرح شده است.
* کمی بیشتر توضیح میدهید که اینها چه اقلامی هست؟
- انواع لباسهای موتور سواری، از همه مهمتر پوتین موتورسواری و کلاه موتورسواری که به جان موتور سوار مربوط میشود و دیگر هم میشود به محافظهای بدن مثل زانو بند، آرنج بند و شولدر اشاره کرد، البته عینک هم داشت از قلم میافتاد، عینک موتور سواری هم از کالاهای بسیار اساسی برای فعالین این رشته است، متأسفانه باید عرض کنم شما اگر بخواهید تجهیزات خوب تهیه کنید داخل ایران عملا امکانش نیست
* در خصوص روغن موتورهای این موتور سیکلتها برای ما بگویید، آیا روغن موتورهای خاص این موتور سیکلتها در ایران تهیه تولید میشود؟
- دقیقا نکته خوبی هست، روغن موتورهای این موتور سیکلتها خاص هستند و باید حتما روغن موتور مخصوص کراس استفاده شود که به روغن ۷۰۰۰ مشهور است و بعد از هر دوبار تمرین در پیست لازم است تعویض شوند، خوب تولید کننده داخلی نداریم اصلا، و هر لیتر این روغن موتورها حدودا چهارصد هزار تومان است، شما تمام این هزینهها را بهم بچسبانید تا بتوانید حجم هزینهها را محاسبه کنید.
* میدانم دل پری از اسپانسرهای این رشته دارید؛ خصوصا طی در یکسال اخیر که مسابقات لغو شده، طبیعتا هم شما هم اسپانسرها به شدت آسیب دیده اند، خواهشمندم در این خصوص هم کمی برایمان توضیح دهید؟
- ببینید این رشتههای وابسته به موتور سیکلت و خصوصا موتور کراس در دنیا به شدت پر طرفدار هستند، در ایران هم مثل همه جای دیگر دنیا جوانا زیادی عاشق این رشته هستند، ولی به دلایلی که پیشتر گفتم همه نمیتوانند در شرایط یکسان وارد این رشته شوند، اگر شرکتهایی پیدا شوند که اسپانسر این رشته و جوانان فعال در این حوزه شوند، کشورمان ایران در سطح آسیا و به جرأت در سطح جهان حرفهای بسیاری برای گفتن دارد، باور کنید استعدادهای زیادی داریم که این جوانان با حداقل هزینه میتوانند برای کشور افتخار آفرین باشند، ما محدودیت خاصی برای اسپانسر نداریم، ما میتوانیم بر روی موتور، لاستیک، کلاه کاسکت و لباس و دستکش تبلیغات اسپانسرها را انجام بدهیم، اما خوب با توجه به شرایط پاندمی و لغو اکثر مسابقات اسپانسرها هم دلسرد شده اند. ببینید هزینه به قدری بالا رفته که ما مجبور هستیم موتور سیکلت را در همان کشوری که مسابقه میدهیم تهیه کنیم و حداقل لازم است تا با آن موتور سیکلت دسته کم دو ماه در پیست آن کشور تمرین کنیم تا شرایط مساعد برای شرکت در مسابقات در سطح بین المللی را داشته باشیم، ولی خوب با توجه به شرایط حاضر و هزینهها خیلی صراحتا بگویم که هیچ اسپانسری در ایران برای رشته موتورکراس وجود ندارد چه برای آقایان و چه برای خانم ها، پیش از این مثلا شرکت یاماها در ایران نمایندگی داشت و آنها اسپانسر میشدند حالا بر اساس شرایط تحریمها و امثالهم خوب اسپانسر بین المللیای دیگر وجود ندارد و لازم است که فدراسیون و سازمانهای مربوطه برای حفظ این رشته و بدست آوردن مقامهای ملی کمر همت ببندند.
منبع: خط بازار