بورس بالاتر از مسکن و سکه

اقتصاد۲۴ -مقایسه نرخ رشد سالانه قیمتی بازارهای موازی بین سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ حاکی از آن است که بازار بورس با رشد سالیانه ۵۱ درصد بالاترین نرخ رشد را در بین چهار بازار رقیب به خود اختصاص داده است.  رتبه دوم با رشد میانگین ۴۲ درصد سالیانه به بازار سکه تعلق داشته است. بازار ارز با میزان رشد ۳۶ درصد سالیانه در رتبه سوم قرار دارد.
بازار مسکن نیز که متوسط رشد قیمت سالیانه آن بین سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ بالغ بر ۲۶ درصد بوده از کمترین میزان رشد در بین چهار بازار مذکور برخوردار بوده است.
از طرف دیگر هم حرکتی بین شوکهای ارز و شوکهای قیمت مسکن در همه سالهای مورد بررسی (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۹) مشاهده می شود. نکته قابل توجه آن است که نوسانات در قیمت مسکن با یک دوره تاخیر از نوسانات قیمت ارز پیروی می کند. تحلیل نسبت نقدینگی به قیمت مسکن نیز نشان می دهد یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت مسکن، رشد نقدینگی و انتظارات تورمی حاصل از آن است.
مطابق گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در زمانهایی که شاخص «نقدینگی به قیمت مسکن» از روند بلندمدت خود پیشی می گیرد، فشاری برای افزایش قیمت مسکن در دوره های بعدی ایجاد می کند. بر این اساس در سال ۱۳۹۷ بیشترین فشار برای افزایش قیمت مسکن از محل شوکهای ایجاد شده در شاخص «نقدینگی به قیمت مسکن» به وجود آمده است.
آثار این شوک در افزایش بسیار زیاد قیمت مسکن در سال ۱۳۹۸ قابل مشاهده است. افزایش قیمت در سال ۱۳۹۹ نیز می تواند ناشی از انتظارات تورمی حاصل از رشد نقدینگی ارزیابی شود.

طبق این بررسی در آبان ماه ۱۳۹۹ متوسط قیمت یک متر مربع مسکن شهر تهران ۲۷ میلیون و ۸۲۸ هزار تومان بوده است. بدون محاسبه قیمت مناطق ۱، ۲، ۳ و ۶ متوسط قیمت مسکن در تهران ۱۹ میلیون و ۸۰۱ هزار تومان خواهد بود. در شهر تهران میانگین قیمت مسکن در مناطق ۱، ۲، ۳، ۵ و ۶ بالاتر از متوسط قیمت است.
از سوی دیگر قیمت دلاری هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران در آبان ماه ۱۳۹۹ به میزان ۱۰۵۱ دلار و در هشت ماه نخست سال ۱۰۲۴ دلار بوده است. همچنین سال ۲۰۲۰ در کل کشور میانگین قیمت هر متر مربع مسکن ۸۱۸ دلار بوده که از نظر شاخص درآمد سرانه در بین پنج کشور خاورمیانه وضعیت بهتری نسبت به مصر و لبنان محسوب می شود.

طی سال ۲۰۲۰ در بین پنج کشور خاورمیانه شامل ایران، ترکیه، مصر، لبنان و امارات متحده عربی، میانگین قیمت دلاری مسکن در ایران ۸۱۸ دلار و درآمد سرانه ۷۲۵۷ دلار بوده است. متوسط قیمت مسکن در ترکیه ۷۳۳ دلار و درآمد سرانه ۷۷۱۵ دلار بود. در مصر میانگین قیمت مسکن ۸۳۱ دلار و درآمد سرانه ۴۸۹۸ دلار به ثبت رسید. لبنان با متوسط قیمت ۳۶۹۳ دلار برای مسکن و ۲۷۴۵ دلار برای درآمد سرانه نامناسب ترین وضعیت را از این نظر در بین پنج کشور مذکور دارد. اما بهترین وضعیت در بین پنج کشور یاد شده از آن امارات متحده عربی است. با وجود آنکه سال ۲۰۲۰ میانگین قیمت مسکن در امارات ۵۹۱۸ دلار بوده، درآمد سرانه این کشور به ۳۱ هزار و ۹۴۸ دلار رسید.