تبعات افزایش یارانه نقدی

اقتصاد۲۴ - رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰گفت: ۳۵ میلیون نفر بیش از ۱۸۰ هزار تومان، حدود ۲۳ میلیون نفر ۱۳۸ هزار تومان و مابقی که حدود ۲۰ میلیون نفر هستند هم ۹۱ هزار تومان در ماه، یارانه دریافت می‌کنند.

الیاس نادران افزود: اساسی‌ترین محور پیشنهاد‌های کمیته تبصره ۱۴ هدفمندی یارانه ها، مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی، یارانه‌های دارو، بخش‌های تولید و اشتغال و محرومیت زدایی از مناطق مختلف کشور بود. در این محور‌ها مواردی که الآن کمیسیون تلفیق مصوب کرده این است که هر آنچه از تغییر قیمت نرخ ارز برای مردم امکان آثار تورمی داشته باشد برای مصرف کننده‌ها جبران خواهد شد.

نادران درباره پیشنهاد دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ هم گفت: پیشنهاد دولت ۷۴ هزار میلیارد تومان بود که این مبلغ به بیش از ۱۴۷ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. در این طرح تأثیر نرخ ارز اعمال شده است و در موضوع دارو هم برای اطمینان از تأمین منابع آن ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد که هر کدام از واردکنندگان دارو مابه التفاوت نرخ ارز را مستقیم از بانک مرکزی دریافت می‌کنند.

وی درباره مددجویان کمیته امداد هم گفت: برای این افراد که الآن متوسط در خانوار تک نفره ۵۳ هزار تومان دریافت می‌کنند مبلغ ۸۳ هزار تومان به آن اضافه شد که بتوانند حداقل معیشت را برای اداره زندگی داشته باشند البته این مبلغ به غیر از یارانه نقدی است که دریافت می‌کنند.

افزایش مبلغ یارانه نقدی تورم زا است

وحید شقاقی شهری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به اینکه افزایش یارانه نقدی به ۹۱ هزار تومان و ارقام بالاتر می‌تواند تبعات تورمی به دنبال خود داشته باشد، اظهارداشت: در حال حاضر اتخاذ چنین تصمیماتی از سوی مجلس نمی‌تواند قابل قبول باشد، چرا که باید قبل از اجرای آن، برنامه ریزی مشخصی وجود داشته باشد، نه اینکه صرفا شما بخواهید، یک مبلغی را اضافه کنید، بدون آنکه کار کارشناسی روی آن انجام شده باشد.

وی افزود: مجلس قصد دارد، ما به التفاوت دلار ۴۲۰۰ تومانی با نرخ ارز در بودجه سال ۱۴۰۰ را به صورت نقدی به مردم پرداخت کند، که بر اساس اعلام رئیس کمیسیون تلفیق بیش از ۷۸ میلیون نفر این یارانه را دریافت خواهند کرد، یعنی بیش از ۹۰ درصد جمعیت دوباره یارانه نقدی دریافت خواهند کرد، که این موضوع خود نمی‌تواند محقق شود، چراکه پرداخت یارانه دارای دلیل و فلسفه است و شما نمی‌توانید به هرکسی این مبلغ را بدهید.

شقاقی اظهارداشت: اصولا یارانه یک نوع حمایتی است که به افراد و اقشار نیازمند و گرفتار پرداخت می‌شود، نه همه دهک‌های جامعه، ما برای پرداخت یارانه نیاز به بانک‌های اطلاعاتی جامع و قوی و به روز داریم، تا بر اساس آن بتوان اقشار نیازمند را شناسایی کرد، اما هنوز چنین امکانی وجود ندارد، بنابراین مجلس الان نباید اشتباهات گذشته را تکرار کرد، از سوی دیگر طی سه سال گذشته قدرت خرید مردم با کاهش بسیار زیادی روبرو بوده و ما نباید اقدامی انجام دهیم که باعث افزایش تورم شود.

این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: حذف کلی ارز ۴۲۰۰ تومانی با توجه به شرایطی که وجود دارد، به هیچ عنوان به صلاح نیست، زیرا که این موضوع تبعات تورمی بسیاری را به دنبال خواهد داشت، در مورد ارز ۴۲۰۰ تومانی، اجرای این سیاست از اول دارای اشکالات اساسی بود و حیف و میل زیادی در مصرف این ارز‌ها شد، ما همان ابتدای سال ۹۷ نسبت به شیوه اجرای این سیاست هشدار داریم، اما متاسفانه کسی به این هشدار‌ها توجهی نکرد.

توزیع هزار هزار میلیارد تومان یارانه پنهان

وی اضافه کرد: بعد از سه سالی که از اجرای آن سیاست می‌گذرد، بعد از اینکه نقض‌های این مسئله توسط دولت به مرور کم شد، حال برچیدن کامل اجرای آن به صلاح نیست، در ابتدای حدود ۲۵ قلم کالا این ارز ۴۲۰۰ تومانی را دریافت می‌کردند که این موضوع باعث هدر رفت منابع ارزی کشور شد، اما امروز این ارز دولتی تنها به ۷، ۸ قلم کالای اساسی و مایجتاج ضروری مردم اختصاص داده می‌شود و قطع آن‌ها باعث گران‌تر شدن کالا‌های مصرفی مردم و همچنین افزایش تورم خواهد شد، بنابراین نباید اجرای این سیاست با توجه به دلایلی که به آن اشاره شد، متوقف شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در اقتصاد ایران بیش از هزار هزار میلیارد تومان یارانه پنهان توزیع می‌شود، یادآور شد: خود این موضوع یکی از بزرگترین ناعدالتی‌هایی که است که در اقتصاد کشور وجود دارد و بسیاری از این یارانه‌ها نیز نصیب دهک‌های بالای درآمدی و افراد ثروتمند می‌شود، زیراکه آن‌ها مصرف بیشتری دارند، به خصوص در حوزه انرژی، بنابراین در این باره نفع بیشتری نیز خواهند برد، این نوع نظام توزیع یارانه باید اصلاح شود.
شقاقی با اشاره به اینکه هر نوع تغییر در نحوه توریع یارانه نباید با عجله انجام شود، گفت: با توجه به اینکه تا چندماه دیگر دولت عوض خواهد شد، باید مجلس صبر کند، تا سیاست‌های دولت آینده در مورد پرداخت یارانه مشخص شود و بعد در این مورد تصمیم گیری صورت گیرد، از سوی دیگر باید یک تصمیم جدی در مورد وضعیت نظام یارانه‌ای اتخاذ شود، که این کار نیاز به مطالعه، برنامه ریزی و کار جدی دارد، که در فرصت کم نمی‌توان آن را انجام داد.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: اینکه نظام پرداخت یارانه نقدی باشد، یا غیر نقدی و به چه شیوه‌ای بحث بسیار مفصلی است که باید روی آن در مورد صحبت شود، در این زمینه همانطور که عرض کردم باید جامعه هدف مشخص باشد و اقداماتی که می‌خواهد در دستور کار قرار گیرد، مشخص شود، بدون برنامه ریزی نمی‌توان کاری را انجام داد که بعدا از انجام آن پشیمانی حاصل شود.