اقتصاد منطقه آزاد ماکو از رهگذر پایانه مرزی بازرگان/ صادرات ۱۵ هزار تن کالا طی دو ماه گذشته

اقتصاد۲۴- مرز بازرگان در نزدیکی منطقه آزاد ماکو ویژگی‌های ممتاز ژئوپولتیکی برای نایل شدن ماکو به هاب توزیع کالا را دارد. مرز بازرگان دروازه اروپا محسوب می‌شود و رقیب کانال سوئز در خشکی است.

خرداد ماه امسال بود که بعد از حدود ۱۰۰ روز عقب افتادگی در حوزه تجارت بین‌الملل و مبادلات برون مرزی به علت شیوع کرونا در کشور، مرز بازرگان در‌ها را برای تجارت باز کرد.

بیشتر بخوانید: همه اقدامات منطقه آزاد ماکو برای تبدیل شدن به هاب توزیع کالا در منطقه/ پیشنهاد ایجاد کمیسیون مشترک میان ماکو و اتحادیه اوراسیا

بعد از سه و نیم ماه وقفه بازگشایی مرز بازرگان برای توسعه صادرات غیرنفتی که امری ضروری برای کشور در بحران اقتصادی و تحریم‌ها بود، توانست امید‌ها را برای جبران خسارات اقتصادی بیشتر کند.

اهمیت توسعه زیرساخت‌های مرز بازرگان

اهمیت مرز زمینی بازرگان وقتی مشخص می‌شود که بدانیم سالانه از طریق مرز بازرگان بیش از ۲۶ میلیارد دلار ترانزیت خارجی صورت می‌گیرد.

بر همین اساس طبق گزارشات اخیر، سازمان منطقه آزاد ماکو، چند پروژه زیرساختی برای تسهیل فعالیت تجاری مرز بازرگان انجام داده تا هرچه بیشتر بتواند از پتانسیل‌های مرز بازرگان استفاده کند. از سویی بالغ بر ۵۰۰ میلیارد ریال برای ساخت بزرگراه پایانه مرزی بازرگان-ماکو در محدوده منطقه آزاد ماکو به طول ۵۶ کیلومتر به صورت مشارکتی بین سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و منطقه آزاد اقتصادی ماکو هزینه شده است. این بزرگراه در توسعه منطقه آزاد ماکو و رونق فعالیت‌های مرز بازرگان بسیار موثری خواهد بود.

آخرین وضعیت مرز بازرگان

به غیر از دو کشور چین و عراق که عمده کالا‌های ایرانی صادرشده کشور، به این کشور‌ها وارد می‌شود، کشور‌های امارات متحده عربی، ترکیه و افغانستان در رده‌های بعدی واردکنندگان عمده کالا از ایران هستند. ترکیه ۳ میلیارد دلار کالای ایرانی وارد می‌کند و این امر خود دلیلی بر اهمیت پایانه مرزی بازرگان است. به جابر اکبرزاده، مدیر پایانه مرزی بازرگان؛ «از ابتدای امسال تاکنون ۱۲۷ هزار و ۱۳۳ دستگاه کامیون از مرز زمینی بازرگان تردد کرده‌اند.»

این رقم البته به علت سه ماه و نیم تعطیلی مرز بازرگان نسبت به سال گذشته کاهش را نشان می‌دهد. به این معنا که در این مدت ۵۹ هزار و ۴۷۴دستگاه کامیون از کشور خارج شده که به علت شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های تجاری ناشی از آن، نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. تعداد کامیون ورودی به کشور از این پایانه نیز امسال ۶۷ هزار و ۶۵۹ دستگاه بوده، در حالی که سال گذشته در این مدت ۱۴۱ هزار و ۴۴۳ دستگاه بود.

با این حال بعد از تلاش‌ها برای احیای مراودات با ترکیه و بازگشایی مرز بازرگان، درحال حاضر تردد روزانه کامیون از مرز بازرگان به رقم ۴۲۴ دستگاه رسیده است که نشان از عادی شدن شرایط دارد.

البته به گفته مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو؛ پیش از شیوع کرونا روزانه بیش از هزار کامیون از مرز بازرگان تردد داشتند و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است که زمینه‌ها برای تردد هزار و ۵۰۰ تا دو هزار کامیون در روز فراهم شود.

عملکرد مرز بازرگان در منطقه آزاد ماکو

صادرات کالا از مرز بازرگان البته به علت بسته بودن مرز‌ها نسبت به سال گذشته کم شده است. عملکرد گمرک بازرگان نشان می‌دهد که طی هشت ماهه اول سال ۹۹ به وزن ۶۵۵۳۰ تن کالا با ارزش بیش از ۷۷۰ میلیارد تومان معادل ۱۸۳ میلیون دلار، به خارج از کشور صادر شده است.

صادرات کالا طی ماه‌های اخیر نیز به این حجم از صادرات اضافه شد به گونه‌ای که به گفته مجتبی بازگیر، مدیرکل گمرک بازرگان؛ از آغاز فعالیت مجدد این مرز که از اواسط خرداد امسال تاکنون ۷۹ هزار و ۶۳۹ تن انواع کالا‌ها از طریق این مرز صادر شده است.

بنابراین طی دو ماه گذشته تقریباً ۱۵ هزار تن کالا از طریق مرز بازرگان صادر شده است.

در کنار صادرات کالاها، ترکیه درعینحال مقصد صادرات گاز کشور نیز هست. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ۸ ماهه ابتدای سال حدود بیش از ۳ میلیون تن گاز طبیعی از مرز بازرگان به ترکیه صادر شده است که البته به لحاظ ارزش نسبت به قبل کاهش ۱۷ درصدی داشته است. در واقع بیشتر کالا‌های وارد شده (در هشت ماهه سال ۱۳۹۹) شامل وسایل مکانیکی اجراء و قطعات آنها، ماشین آلات و دستگاه‌های برقی، مصنوعات از چدن آهن یا فولاد، مواد پلاستیکی، عصاره رنگ و مرکب، وسایل نقلیه زمینی، پارچه، مصنوعات گلدوزی و قلابدوزی، الیاف سنتتیک یا مصنوعی غیریکسره، آ لومینیوم و مصنوعات از آلومینیوم، کائوچو و اشیای ساخته شده از کائوچو، نیکل و مصنوعات از نیکل، مصنوعات گوناگون از فلزات معلولی، سنگ فلز جوش و خاکستر آن و ... بوده است.

این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که هرچه بیشتر بر توسعه زیرساخت‌ها و سایت‌های مخصوص کامیون‌ها و زیرساخت‌های فنی و زیربنایی این مرز زمینی با ترکیه سرمایه‌گذاری شود، بیشتر می‌توان از مزیت‌ها و مواهب آن بهره برد ضمن اینکه هدف‌گذاری تردد هزار و ۵۰۰ تا دو هزار کامیون در روز از طریق این مرز نیاز به منابع مهمی دارد که امروز پیش روی مسئولان منطقه آزاد ماکو قرار دارد.