ربیعی: لغو تمامی تحریم‌ها در آینده نزدیک است

اقتصاد۲۴ - با گذشت یک ماه از تغییر دولت در آمریکا سرانجام دولت بایدن با مشاهده مقاومت بی‌نظیر مردم ایران در نپذیرفتن زورگویی و تحمل شدیدترین جنگ اقتصادی که یک ملت در زمان صلح به خود دیده از یک طرف و از طرف دیگر خویشتن داری و شکیبایی دولت در ایستادن بر حقوق ملت با زبان و راه دیپلماتیک، اکنون در آستانه کنار گذاشتن سیاست فشار حداکثری قرار گرفته است.

هرچند هنوز برای قضاوت نهایی زود است، اما امیدواری به اینکه عقلانیت بر تصمیم‌های دولت ایالات متحده بازگردد در مقایسه با ماه‌های گذشته افزایش محسوسی نشان می‌دهد.

لغو محدودیت تردد نمایندگان ما در مقر سازمان ملل متحد و بازپس گرفتن درخواست آمریکای ترامپ از شورای امنیت مبنی بر بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران گام‌های کوچک و نشانه‌هایی ناکافی شاید از حسن نیت آمریکاست، اما این قدم‌ها برای راضی کردن مردمی که همچنان و به رغم پایبندی به تعهدات و توافق‌های بین المللی متحمل سخت‌ترین مشقات معیشتی شدند و از حق طبیعی و قانونی خود از داشتن رفاه و ارتباطات تجاری بین المللی و مهمتر از همه دسترسی‌های عادلانه به امکانات بهداشتی و درمانی جهانی در عصر پاندمی ویروس کرونا محروم شدند، ناچیز و به شدت ناکافی است.

از نگاه ایرانیان این واقعیتی انکارناپذیر است که حتی اگر همین امروز آمریکا با لغو همه تحریم‌ها به تعهدات خود بازگردد، زمان از دست رفتهٔ ملی و خسارت‌های آن به آسانی جبران نخواهد شد. نزدیک به دو دهه بحران سازی جعلی حول برنامه‌های صلح آمیز هسته‌ای که محصول بدخواهی دشمنان ایران از توسعه و پیشرفت علمی مستقل بود، مردم و جامعه را دچار مشکلات زیادی کرد.

به همین دلیل است که برداشتن سایه تحریم‌ها از فراز ملت ایران که طی هزاره‌ها سزاواری خود را برای داشتن زیست آزاد، مستقل و شرافتمندانه به اثبات رسانده‌اند اولویت چشم ناپوشیدنی دولت تا آخرین روز کاری آن خواهد ماند. آن روزی که دولت با وجود فشار‌های داخلی و خارجی برای خروج از برجام در پاسخ به خروج آمریکای ترامپ از آن ایستاد می‌توانست روزی را ببیند که حقانیت حقوقی ایران، زورگوترین رژیم جهان را در شورای امنیت و فراتر از آن در دادگاه لاهه متوقف کند.

دولت در سایه حمایت کاملی که مقام معظم رهبری از آن طی این سال‌ها داشت در پیش بینی بازگشت ناگزیر آمریکا به برجام موفق بود. لازم به تکرار نیست که اگر جانفشانی احترام برانگیز مردم در تحمل تهاجم غیرانسانی رژیم ترامپ نبود، موفقیت درخشان امروز وجود نمی‌داشت و سرزندگی برای تعقیب دیپلماسی حداکثری برای به صفر رساندن تنش‌ها در روابط خارجی ما شکل نمی‌گرفت.
اکنون نیز با اطمینان می‌توانیم پیش بینی کنیم که به رغم کش و قوس‌های دیپلماتیک که مقدمه طبیعی در بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات و از جمله لغو تمامی تحریم‌ها در آینده نزدیک است، ابتکار‌های دیپلماتیک به خوبی و تا رسیدن به نتیجه مطلوب عمل خواهند کرد.

هرچند که در هفته جاری و بر اساس بند ششم قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، دولت موظف به توقف پروتکل الحاقی است، اما این اقدام نه مغایر با پایبندی ما به برجام است و نه مانعی برای پاسخ‌های متقضی و متناسب ما به هرگونه اقدام آمریکا در اثبات حسن نیت در فرایند بازگشت طرفین به تعهدات است؛ بلکه حتی می‌توانیم این اقدام را در فضای نوین ایجاد شده بخشی از فراز و فرود این فرآیند مثبت بدانیم و به دولت‌هایی که علاقه‌مند به اعاده برجام و نگران پیامد‌های این تصمیم هستند، اطمینان بدهیم که هیچ تغییر شگفت انگیز و یا نیتی فنی فراتر از تعهدات حقوقی ما در برجام و تعهد اخلاقی و شرعی ما در فتوای ممنوعیت تسلیحات هسته‌ای ندارد.

به علاوه، این اقدام همچنان بر اساس بند ۳۶ برجام که به هر کدام از طرف‌ها حق می‌دهد در مقابل نقض تعهدات، بطور جزئی یا کلی از انجام تعهدات خود سرباز بزنند، انجام می‌گیرد و مشابه با گام‌های کاهش تعهد پیشین، به سرعت و تنها در شرایطی که آمریکا و اروپا انجام تعهداتشان را با لغو تحریم‌ها از سر بگیرند، برگشت پذیر است. همانگونه که رئیس جمهوری و وزیر خارجه گفتند ما آماده‌ایم که به محض لغو تحریم‌ها بلافاصله تمام تعهدات را بر اساس نص برجام از سر بگیریم.

از هر زاویه‌ای که به مقطع کنونی نگاه کنیم، ما با سربلندی یکی از سخت‌ترین مراحل تاریخ متاخر را پشت سر گذاشتیم و اطمینان داریم که نوروز ۱۴۰۰ را با فضایی گشوده‌تر در اقتصاد و سلامت ملی و در موقعیتی ظفرمندانه در غلبه بر تحریم و کرونا آغاز خواهیم کرد. هیچ زمانی بهتر از امروز نمی‌تواند نشانه ثمربخشی وحدت ملی در برابر مصائب ناخواسته باشد و البته بدون تداوم اتحاد ملی نمی‌توانیم این دستاورد را حفظ کنیم.

این امید و اعتماد به نفس شکوفا شده در حالیکه انتخابات دیگری برای تعیین سرنوشت و برگزیدن گفتمانی در پیش داریم که بتواند از فرصت‌های تاریخی ایجاد شده در مسیر توسعه، رفاه و پیشرفت ایران حمایت کند، نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر است. آینده‌ای که با پشتوانهٔ پیروزی بر کرونا و تحریم، با پشتیبانی مشارکت حداکثری مردم در صندوق‌های رای و با در پیش گرفتن موج تازه‌ای از دیپلماسی حداکثری در فردای انتخابات، عقب افتادگی‌های تحمیل شده در سه سال اخیر را با سرعتی بیش از قبل جبران کند.