چرخش تاریخی از تجارت به تولید

اقتصاد ۲۴- مدیرعامل منطقه آزاد چابهار در گفتگو با روزنامه ایران به تشریح این چرخش تاریخی پرداخته است.

*اینکه گفته می‌شود منطقه آزاد چابهار طی دو سه سال گذشته در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته؛ آیا نمود آماری هم دارد؟

_طی سه سال گذشته در منطقه آزاد چابهار به اندازه ۱۵ سال قبل قرارداد سرمایه‌گذاری منعقد شده است. یعنی تقریباً بیش از ۵ هزار میلیارد تومان در قالب حدود ۴۵۰ طرح سرمایه‌گذاری قرارداد بسته شده است. البته این تعداد منهای دو پروژه مهم فولاد و پتروشیمی است. میزان سرمایه‌گذاری در مجموعه فولاد تقریباً به تنهایی در فاز اول حدود ۱۳۰ میلیون یورو است و مجموعه پتروشیمی قریب به ۶۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری در فاز یک دارد که در حال محقق شدن است. سرجمع پروژه‌های پتروشیمی درحال اجرا بیش از ۲.۴ میلیارد یورو می‌باشد.

*این سیر صعودی توسعه سرمایه‌گذاری طی چه فرآیندی محقق شده؟

_طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ مطالعاتی پیرامون دلایل عدم موفقیت و آسیب‌شناسی مناطق آزاد صورت گرفت و بر اساس آن، مأموریت‌های تازه‌ای برای مناطق آزاد تعریف شد. در این پروسه چابهار با یک عقبه مطالعاتی و برنامه‌ریزی مدون، از تجارت صرف به سمت تولید و تجارت تغییر استراتژی داد.

بیشر بخوانید: پایش و بررسی ریف مرجانی خلیج چابهار

در همین راستا بستر‌ها و زیرساخت‌های موردنیاز تولید چه در حوزه سخت‌افزار و چه در بستر‌های نرم‌افزاری و فضای کسب‌وکار فرآیند‌ها کاملاً مورد بازنگری قرار گرفت و بستر توسعه سرمایه‌گذاری در چابهار فراهم شد و نتیجه آن هم طی سه سال گذشته کاملاً مشهود بوده است.

*مهم‌ترین تغییر مسیر از تجارت به تولید و تجارت، بهبود فضای کسب‌وکار است که بار‌ها از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته است؛ در این رابطه چه کرده‌اید؟

_در حال حاضر در چابهار برای شروع یک کسب‌وکار همه آنچه موردنیاز یک سرمایه‌گذار است از طریق سامانه و پنجره واحد، قابل رهگیری و دنبال کردن است. این بخش عمده‌ای از دغدغه سرمایه‌گذارانی است که در گذشته درباره نحوه واگذاری طرح‌ها، زمین و شرایط پروژه‌ها نگران بودند و با این اقدامات، این دغدغه برطرف شده است که یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود. در بهبود فضای کسب‌وکار در ارتباط با سیستم‌ها و فرآیند‌ها اقدامات خیلی خوبی را انجام دادیم، چنانکه ثبت شرکت در چابهار امروز یک فرآیند حداکثر ۴۸ ساعته است. قالب قرارداد‌ها تغییر کرده است. نظارت بر اجرای پروژه‌های اقتصادی تقویت شده است و کمیته رفع موانع تولید هر دو هفته یکبار تشکیل می‌شود.

*برجسته‌ترین اقدامی که در دولت دوازدهم در منطقه آزاد چابهار صورت گرفته، چه بوده و چه دستاوردی داشته است؟

_از دهه دوم فعالیت منطقه آزاد چابهار، مشخص شد که منطقه آزاد چابهار برای اینکه بتواند مأموریت خود به عنوان منطقه آزاد را اجرا کند، نیاز به تحول و توسعه محدوده دارد. در نتیجه پرونده طرح توسعه چابهار باز شد تا هم ظرفیت‌های چابهار را آزاد کرده و هم جامعه محلی را با روند توسعه همراه کند. بدون تردید توسعه محدوده منطقه آزاد چابهار نه تنها بزرگترین دستاورد در دولت دوازدهم که نقطه عطفی در تاریخ قریب ۲۵ ساله منطقه آزاد چابهار است؛ اقدامی که آینده چابهار را تضمین خواهد کرد و سال‌های بعد، از بهمن‌ماه ۹۸ یعنی تاریخ تصویب توسعه محدوده منطقه آزاد به عنوان منشاء تحول در چابهار یاد خواهد شد.

*همزمان با توسعه محدوده چابهار که از آن یاد کردید، نقطه‌ای منفصل هم در مرز پاکستان به نام ریمدان به محدوده منطقه آزاد چابهار افزوده شد؛ ضرورت آن چه بود آن در فاصله ۱۲۰ کیلومتری؟

_پاکستان همسایه‌ای است که ۲۱۲ میلیون نفر جمعیت دارد، یعنی بیش از همه همسایگان ایران، اما مهم تجارتش با ایران در بین همسایگان فقط یک درصد است. فاصله چابهار تا کراچی با حدود ۲۰ میلیون جمعیت ۷۰۰ کیلومتر است درحالیکه با تهران بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر فاصله دارد. توجه به بازار پاکستان تبدیل به یک اولویت تولید در چابهار شده است. از طرفی گوادر و چابهار به سهولت می‌توانند مکمل هم بوده، همکاری‌های مشترک را گسترش دهند و در نقشه تجارت جهان نقش‌آفرینی کنند؛ ریمدان نقطه اتصال همکاری‌های مشترک گوادر و چابهار است. ریمدان چند کارکرد برجسته برای چابهار و در نهایت کل اقتصاد کشور دارد. نخست اینکه از طریق کریدور اقتصادی چین و پاکستان، چابهار را به چین وصل می‌کند؛ کارکرد دوم تسهیل دسترسی به بازار پاکستان را به همراه داشته و این بازار را در اختیار چابهار قرار می‌دهد و در نهایت رونق مسیر‌های داخلی تجاری ایران را با ادامه دادن مسیر سی‌پک (کریدور اقتصادی چین ـ پاکستان) تا روسیه و اروپا و آسیای میانه به همراه دارد؛

*و پرسش پایانی اینکه، با این تغییرات چه آینده‌ای در انتظار چابهار است؟

_امروز در رابطه با چابهاری صحبت می‌کنیم که بندرش در حال فعالیت است، راه‌آهنش در شرف بهره‌برداری بوده و فرودگاهش هم باید احداث شود؛ همچنین انبوهی از پروژه‌های محرک اقتصادی در چابهار در حال شکل گرفتن است. چابهار آینده، یک چابهار صنعتی، مرکز تجارت شرق و غرب و پایتخت دریایی ایران است که علاوه بر پتروشیمی و فولاد یک هاب توزیع کالا شده است. از طرفی، چابهار یک شهر امن، آرام و پاک برای زندگی خواهد بود. با توسعه صنعتی و اقتصادی، جمعیت چابهار به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت و شهری با امکانات و زیرساخت‌های مناسب آموزشی، فرهنگی، رفاهی و بهداشتی است که میزبان گردشگران زیادی خواهد بود.