استمرار برخورد با معترضانی که در اعتراض به بازداشت شهردار استانبول به خیابانهای ترکیه آمدند، سرنوشت سیاست داخلی این کشور را در وضعیت ابهام قرار داده است. آخرین وضعیت تظاهرات در ترکیه چه میدانیم؟
تظاهرات هزاران نفری که از استانبول شروع شده اکنون به شهرهای آنتالیا و اِسکیشهر نیز گسترش یافته و معترضان خواستار استعفای اردوغان از ریاست جمهوری هستند.
بازارهای مالی بهسرعت نگرانی خود را از بازداشت اماماوغلو نشان دادهاند. در سه روز پس از این رویداد، شاخص بورس ترکیه با اُفتی قابلتوجه مواجه شد و ۱۶.۳ درصد کاهش یافت. به گفته تحلیلگران، برای جلوگیری از سقوط شدید لیر، بانک مرکزی ترکیه ناچار شده حدود ۲۶ میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را وارد بازار کند. این تنها آغاز ماجراست. با تشدید اعتراضات و ادامه حبس اماماوغلو، فشار بر لیر ترکیه همچنان رو به افزایش است. در همین حال، تحت سایه ابرهای گاز اشکآور که معترضان را در خیابانها فراگرفته، چشمانداز دموکراسی ترکیه نیز بهسرعت در حال کمرنگ شدن است.
اکرم امام اوغلو، شهردار محبوب استانبول و کابوس این روزهای اردوغان، کسیکه با پیروزیهای تاریخی در انتخابات ۲۰۱۹ ضربهای سنگین به حزب عدالت و توسعه وارد کرد و به یکی از جدیترین رقبای رجب طیب اردوغان تبدیل شد. او چندی پیش با اتهاماتی همچون فساد و ارتباط با گروههای تروریستی در ترکیه بازداشت شد. این اقدام با موجی از اعتراضات گسترده در ترکیه همراه شد. برخی براین باورند که این کار تلاشی آشکار برای حذف رقیب سرسخت اردوغان از صحنه سیاست است.
هیئت منصفه چائلایان، شهردار استانبول را در هر دو اتهام همکاری با گروههای تروریستی و پرداخت رشوه گناهکار شناخت و او را ضمن ادامه بازداشت برای ابلاغ حکم به دادگاه کیفری معرفی کرد.
اعتراضات ترکیه رنگ خشونت گرفت و معترضان فریاد میزنند تا برکناری اردوغان در خیابان خواهند ماند. اینترنت در سراسر کشور مختل و در برخی نقاط به طور کامل قطع شده است
دستگیری اکرم امام اوغلو، شهردار استانبول، نه فقط یک واقعهی حقوقی، بلکه نقطهی عطفی در سیاست ترکیه است؛ رویدادی که میتواند مسیر یک دههی آیندهی این کشور را تغییر دهد. این دستگیری نتیجهی ماهها تلاش مقامات قضایی و امنیتی تحت امر رئیسجمهور ترکیه بود؛ تیمی متشکل از وکلا، دادستانها و کارشناسان اطلاعاتی که بالاخره توانستند فردی را که تاکنون بارها از چنگال اتهامات گریخته بود، به دام بیندازند
برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه از دست دادن کنترل دولت در استانبول یک شکست تلخ محسوب میشد چرا که مقامهای حزب عدالت و توسعه برای حفظ ارتباطات تجاری خود با افراد صاحب نفوذ دچار مشکل شده بودند. علاوه بر این، تغییر قدرت، احتمال آشکار شدن فساد دولتی در استانبول را افزایش میداد موضوعی که عامل نگرانی همیشگی اردوغان بوده است.
ترکیه که بعد از ۱۳ سال تلاش و صرف هزینههای کلان توانستهاست با حمایت از نیروهای نیابتی و گروههای شبهنظامی سلطه خود را بر سوریه تثبیت کند، حالا به شدت نگران است که دستاوردی را که به سختی به دست آوردهاست به سادگی به قدرتهای رقیب منطقهای واگذار کند.
گروهی از مخالفان سوری ساکن استانبول با ورود به ساختمان کنسولگری سوریه در محله نشانتاشی منطقه شیشلی، پرچم سوریه را پایین کشیدند و به جای آن پرچمی با نوشته «سوریه آزاد» را نصب کردند.
تحلیلگران براین باورند که دولت سوریه باید کنترل امور را در دست گرفته و قدرت نهادی خود را تثبیت کند. در این بازه زمانی رویکرد دمشق موجب خواهد شد تا متحدانش یعنی ایران و روسیه بتوانند از جبهههای درگیر فاصله گرفته و برای حمایت از این کشور در برابر شورشیان مشارکت جدیتری داشته باشند.
جلسه فوق العاده مجلس ترکیه برای رسیدگی به صلاحیت جان آتالای به درگیری خونین نمایندگان انجامید. جان آتالای وکیل حقوق بشر که با حکم ۱۵ سال حبس در زندان بسر میبرد سال گذشته از طرف حزب کارگران ترکیه وارد مجلس کبیر ترکیه شد، اما دادگستری ترکیه اجازه ورود او به مجلس را بدلیل حکم زندان نداد. دادگاه قانون اساسی با لغو حکم دادگستری حق انتخاب شدن را برای همه ملت ترکیه بجز محکومان جنایی و مالی تایید کرد و بدین ترتیب جلسه رسیدگی به صلاحیت این وکیل حقوق بشر امروز در مجلس برگزار شد. پس از آنکه امروز نمایندگان احزاب چپ در حمایت از جان آتالای دولت را به باد شدیدترین انتقادها گرفتند نمایندگان حزب عدالت و توسعه با حمله به تریبون این صحنههای خونین را بوجود آوردند.
مقابله با مهاجرت غیرقانونی یکی از وعدههای مهم اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری بود و حالا با تکمیل دیوار مرزی با ایران میخواهد با دست پر در انتخابات محلی نیز موفق ظاهر شود.