منطقه آزاد چابهار

در این مقاله به تعریف محدوده منطقه آزاد چابهار میپردازیم و شما را با کاربری این منطقه آشنا می‌کنیم؛ و اینکه چطور می‌توان از این مناطق خرید کرد و در کدام مناطق به گردشگری رفت؟ مختصات این منطقه آزاد چه چیز‌هایی می‌تواند باشد؟ و به گونه‌ای شما رو با این منطقه آشنا می‌کنیم که گویی قبلا به این منطقه از ایران سفر کرده‌اید!

محدوده منطقه آزاد چابهار 

منطقه آزاد چابهار طی اسل‌های اخیر در مرکز توجه سیاست‌های توسعه‌ای قرار گرفته است. این منطقه با محدوده‌ای به مساحت به مساحت ۸۲ هزار هکتار پیشرفت‌های زیادی کرده است و همچنان نیاز به اعمال سیاست‌هایی است که این منطقه را در عرصه ملی و بین‌المللی شکوفا کند. این منطقه در گذشته ۱۴ هزار هکتار بوده است که محدوده آن طی سال‌های بعدی افزایش یافته است. در ادامه این افزایش محدوده منطقه، شهر چابهار نیز به آن افزوده شده است.

منطقه آزاد و اهداف آن

مناطق آزاد قرار است که مزایای هماهنگ با مقتضیات بازار جهانی فراهم کنند، تا مقتضیات توسعه اقتصادی، تسهیل صادرات و واردات و بهبود تولید را هرچه بیشتر داشته باشند و دریچه‌ای آزمایشی برای اجرای سیاست‌های توسعه‌ای در کشور باشند. رشد و توسعه اقتصاد کشور، اشتغال‌زایی سالم، عاملات وسیع‌تر با همسایگان،   عمران و آبادانی، تنظیم بازار کالا و کار و فعالیت و همکاری در بازار‌های جهانی از جمله اهداف مناطق آزاد هستند.

سیستم اداری سازمان منطقه آزاد

-مجمع عمومی

-مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره

-هیئت مدیره

-بازرس یا بازرسان قانونی

وظایف و اختیارات مناطق آزاد

قانونگذار با بررسی وضعیت برای دادن اختیارات لازم به مناطق آزاد، در ماده ۱۱۲ قانون برنامه توسعه پنجم، تمامی وظایف و اختیارات دستگاه‌های اجرایی را به مدیران سازمان‌های مناطق آزاد داده است. چون این قانون موقتی است و قانونگذار بر آن تاکید دارد، این اختیارات و وظایف در ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور آمد. بر این اساس طبق قانون سازمان‌های مناطق آزاد در سطح دستگاه‌های دولتی بوده و از اختیارات خوبی در این حوزه برخوردار هستند. اگرچه سال‌ها است گفته می‌شود که این اختیارات به طور عملی در برخی حوزه محول نشده است.

 اهمیت ژئوپولتیک منطقه آزاد چابهار

چابهار دارای موقعیتی راهبردی است و نزدیک‌ترین دسترسی به کشور‌های  آسیای میانه از جمله ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان، افغانستان است و به آب‌های آزاد است از اهمیت فراوانی برخوردار است. سازمان ملل نیز این منطقه را مهمترین کریدور شرق-غرب و جنوبی‌ترین راه این کریدور خوانده است.  

اسکلت تجاری و مسکونی

منطقه آزاد چابهار زیرساخت‌های صنعتی و بخش‌های مسکونی را شامل می‌شود که به شرح زیر است: 

-مسکونی 

-سوله ها، تولیدات کارگاهی و انبار‌ها

-اسکله بارگیری و تخلیه بار شامل اسکله جدید خاتم الانبیا (شهید بهشتی) و اسکله شهید کلانتری 

-شهرک‌های صنعتی همچون مجتمع فولاد و مجتمع پتروشیمی مکران و پروژه‌های بزرگ ملی مانند شهرک انرژی‌های پاک، شهرک صنایع غذایی، شهرک شیلات، شهرک خودروسازی‌ها و ...

روستا‌های مهم هدف گردشگری چابهار

منطقه آزاد چابهار سالانه سرمایه زیادی برای رونق گردشگری روستایی که به شدت بر اقتصاد منطقه نیز اثر دارد، هزینه می‌کند. ظرفیت گردشگری چابهار البته نه فقط در حوزه بومگردی است بلکه پدیده‌های طبیعی نادر چابهار بسیار معروف و قابل توجه است که حتی گردشگران خارجی نیز به آن پا می‌گذارند؛ بنابراین اگر به دنبال محلی برای سفر هستید، قطعاً ییکی از بهترین گزینه‌ها چابهار است. روستا‌های چابهار دارای نقاط دیدنی، تاریخی و طبیعی زیادی است که از جمله برخی از این روستا‌ها می‌توان به رمین، درک، گواتر، پزم، تنگ، جد و... اشاره کرد. البته روستا‌های در محدوده مناطق آزاد بسیار بیش از این‌ها و همچنین ۳۳ روستا نیز به آن الحاق شده است و در نتیجه ظرفیت‌های زیادی به آن افزوده شده است. از همان زمان توسعه در این ۳۳ روستا در دستور کار قرار گرفته است.  

پروژه‌های مسئولیت اجتماعی

توانمندسازی جوامع محلی، مشارکت در تحویل و ساخت بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی، ۵ کتابخانه، ۴ خانه امید، T ساخت ۲۰۰ کلاس درس T ساخت و توسعه چمن مصنوعی و برج نوری، حمایت از خلاقیت‌های اصیل و با ارزش روستایی، ارتقای وفاق و همکاری اجتماعی، ۱۴ پروژه جامعه محور، ۳۳ پروژه فرهنگی، ۴۸ پروژه اجتماعی، ۳۳ پروژه فرهنگی و ۴۸ پروژه اجتماعی، ۳ خوابگاه دانش آموزی، احداث استادیوم ۴ هزار نفری کریکت، پروژه بهسازی و تجهیز سایت موج سواری رمین، ساخت مجموعه گردشگری شناگاه، احداث مجموعه گردشگری لیپار در قالب ۱۱۴ پروژه مسئولیت اجتماعی دنبال شده است.  

پروژه‌های زیرساختی، مرمت و گردشگری

مرمت و بازسازی اماکن تاریخی و گردشگری منطقه آزاد چابهار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قلعه پرتقالی‌ها و باغ تیس، طرح مرمت و احیای قلعه پرتغالی‌های منطقه آزاد چابهار، گذر صنایع دستی، مرمت و احیای بنای قدیمی شماره ۱ باغ تیس، مرمت و احیای بنای قدیمی گمرک چابهار، مرمت و احیای بنا‌های قدیمی ساختمان گمرک قدیم، پروژه‌های دریایی سواحل مکران پردیسان، راه اندازی بازارچه تالاب صورتی، توسعه بوم گردیی و... از جمله پروژه‌هایی بوده است که در منطقه آزاد چابهار اجرا شده است.  

جاذبه‌های گردشگری منطقه آزاد چابهار

چابهار یکی از نقاطی از کشور است که طبیعت و مکان‌های تاریخی بی‌نظیری دارد. نمونه برخی از آن‌ها در دنیا یافت نمی‌شود. اگر شما می‌خواهید به این منطقه سفر کنید و فرصت زیادی برای سفر نداشته باید، حتما به برخی از این مکان‌های دیدنی سر بزنید که در ادامه ۹ برخی از آن‌ها می‌اید: 

جنگل حرا چابهار

جنگل حرا چابهار در ناحیه ساحلی خلیج گواتر قرار دارد و جنگل در داخل دریا گرفته است. این جنگل در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می‌ریزد، واقع شده است و یکی از جالب‌ترین جا‌های دیدنی چابهار به شمار می‌آید.

کوه‌های مریخی یا مینیاتوری چابهار

کوه‌های مریخی از مهم‌ترین بخش‌های اکوسیستم‌های طبیعی چابهار است که در اثر پایین آمدن آب اقیانوس سر از آب بیرون کشیده‌اند. برای طبیعت اقیانوسی چابهار، منظره کوه‌های مریخی بسیار بکر و نایاب است. برخی از کوه‌ها به‌حدی زیبا هستند که شهرتی جهانی دارند.  

تالاب لیپار چابهار

مشابه این تالاب در جهان بسیار کم یافت می‌شود. رنگ این تالاب صورتی رنگ است و به دلیل وجود پلانکتون‌ها در داخل آب به این رنگ درآمده در برخی اوقات روز صورتی پررنگ‌تر و در برخی اوقات روز کمرنگ‌تر دیده می‌شود. این تالاب به‌دلیل رنگ خاص خود از بقیه متمایز شده است.  

درخت مکرزن چابهار

درخت مکرزن چابهار که با نام درخت لور نیز شناخته می‌شود، نام درخت معروف و زیبایی در شهر‌های چابهار و نیکشهر است که در شهر‌های چابهار و نیک شهر است که زیبایی بی نظیری دارد. قدمت این درخت‌ها خیلی زیاد است و با شاخه‌های رو به پایین منظره‌ای بکر در برخی نقاط چابهار ایجاد کرده است.  

چشمه گل افشان بندر تنگ

چشمه گل‌فشان که با نام گل‌فشان ناپگ نیز شناخته می‌شود، پدیده‌ای نادر است که در نزدیکی روستای تنگ، در فاصله ۹۵ کیلومتری غرب بندر کنارک قرار گرفته و شامل سه تپه کوچک است که از این تعداد یکی از آن‌ها الان فعال است. از این چشمه به جای آب گل سفت شده می‌جوشد و زیبایی بی نظیری دارد.  

قلعه پرتغالی‌های چابهار

قلعه‌ای با قدمت دو ه ۹ زار ساله که در دهانه خلیج چابهار واقع شده و بر فراز تپه قرار دارد. 

غار بان مسیتی

چند سلسله غار در شمال شرقی روستای تیس وجود دارد. این غار‌ها در دامنه کوه شهبازبند دیده می‌شود. یکی از این غار‌ها طبیعی و دو غار دیگر مصنوعی هستند. در این غار‌های قدیمی سنگ نبشته نیز دیده می‌شود.  

منطقه حفاظت شده گاندو 

در اطراف رودخانه باهوکلات منطقه حفاظت شده‌ای قرار دارد که گونه‌های ناب جانوری و گیاهی در این منطقه حفاظت شده دیده می‌شود.  

بنادر زیبا و دیدنی چابهار

منطقه آزاد چابهار، به عنوان بندری اقیانوسی سواحل بکر و بنادر بی نظیری دارد. بندر گواتر یکی از آن‌ها است که زیبایی خاصی دارد. سواحل درک که تلاقی دریا و بیابان را در آنجا شاهد هستیم، یکی از معروف‌ترین مناظر و نادر مناظر در جهان به شمار می‌آید. در بندر بریس تلاقی بلندترین صخره‌ها و دریا را شاهد هستیم که بسیار بی نظیر است و بسیاری از مسافران در این منطقه عکسبرداری می‌کنند. بندر کنارک نیز زیابیی بی نظیری دارد. ساحل زیبا و به یادماندنی و اسکله مهم کنارک نیز باید در بین دیدنی‌های چابهار در نظر گرفت.  

همه چیز درباره خرید از چابهار

اگر به چابهار سفر می‌کنید بهتر از محصولات و صنایع دستی بی نظیر زنان چابهار خرید کنید.  

مراکز خرید بزرگ چابهار شامل موارد زیر است:

-مرکز خرید پردیس

-مرکز خرید ابریشم

-مرکز خرید صدف: این بازار  یک مجتمع تجاری مدرن و با استاندارد‌های بالا است و می‌توانید در آن می‌توانید اجناسی شامل انواع لوازم آرایشی، لوازم خانگی، کفش، لباس و خوراکی‌های متنوع را با قیمتی مناسب بیابید.

-مرکز خرید فردوس: انواع لوازم خانگی متنوع و چینی‌ها و کریستال‌های مختلفی همچون پیرکس در این بازار یافت می‌شود.  

-مرکز خرید تیس: در طبقه‌ی دوم این مرکز خرید می‌توانید اجناس چینی را ببینید، زیرا کاملا این طبقه به اجناس چینی اختصاص داده شده است. طبقه پایین این مجتمع نیز به فروشگاه‌های پلاستیک فروشی و لوازم آرایشی اختصاص داده شده است.

-مرکز خرید صالح یار: این بازار بیشتر به فروش لوازم برقی، پتو و لوازم آرایش می‌پردازد.  

-بازار زرگر‌های چابهار: از این بازار انواع طلا و سکه و می‌توانید خریدار کنید.  

مسافت چابهار تا شهر‌های بزرگ

مسافت تا تهران: ۱۸۱۳ کیلومتر

مسافت تا شیراز: ۱۲۴۲ کیلومتر

مسافت تا مشهد: ۱۵۷۴ کیلومتر

مسافت تا تبریز: ۲۳۳۳ کیلومتر

مسافت تا اصفهان: ۱۵۱۰ کیلومتر

درباره ویژگی‌های شهرستان چابهار

شهرستان چابهار به عنوان یکی از شهر‌های سیستان و بلوچستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵ معادل با ۲۰۳۲۹۳ نفر جمعیت را ثبت کرده است. شهر‌های پلان و چابهار مهم‌ترین شهر‌های این شهرستان هستند.

این منطقه دارای اقلیم بیابانی است. مردم این منطقه اغلب بلوچ هستند و به زبان بلوچی و گویش مکرانی صحبت می‌کنند. از مشاغل مهم در این منطقه صیادی و کشاورزی است. چابهار دارای محصولات زراعی و باغی خوبی است و چندین هکتار زیرکشت دارد. همچنین پرورش دام نیز بین مردم محلی و روستایی رواج دارد که از محصولات آن کل کشور بهره‌مند می‌شود.  

پروژه عظیم در چابهار

به محض اینکه چابهار در مرکز توجه به عنوان شاهراه توسعه اقتصادی و تجاری ایران قرار گرفت، یکی از قرارداد‌های مهم در این منطقه در چابهار بسته شد. به نحویکه کشور هند متعهد شد تا در قبال سهمی از ترانزیت بنادر چابهار تجهیزات پیشرفته در اختیار ایران قرار دهد. قرارداد سازمان منطقه آزاد چابهار با هندیک قرارداد سرمایه‌گذاری ۸۵ میلیون یورویی است که در حوزه تجهیزات بندری متمرکز شده است.

در پی مذاکره با هندی‌ها قرار بر این است که این کشور روی گنتری کرین و آر تی جی تمرکز کند و آن را اولویت قرار دهد. این قرارداد به صورت BOT و ۱۰ ساله است. در واقع یکی از مصادیق حضور بخش خصوصی در بنادر ایرانسرمایه گذاری و اپراتوری شرکت IPGL هندوستان در بندر چابهار است که نقش مهمی در توسعه بندر چابهار که به لحاظ ژئوپولتیکی دارد.  

آقایی خبر داد؛
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان گفت: افتتاح و آغاز عملیات اجرایی 21 پروژه دریایی و بندری با اعتباری بیش از 370 میلیارد تومان از برنامه های بندر چابهار در هفته دولت است.
کد خبر: ۳۰۷۷۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۲

به منظور توسعه حمل و نقل کانتینری ؛
همزمان با حضور مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی لوتوس آستراخان روسیه در ایران اسناد پروتکل همکاری میان سازمان مناطق آزاد انزلی و چابهار؛ لوتوس آستراخان روسیه و فدراسیون انجمن های حمل و نقل هند که در سفر ماه گذشته به هند تصویب شده بود، به امضاء طرفین رسید.
کد خبر: ۳۰۴۵۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۳۰

یک کارشناس مناطق آزاد پیشنهاد داد؛
در دوران جدید که دوره جهانی شدن همه امور نامیده می شود، می توان با بهره گیری از ظرفیت های تکنولوژیک و سرمایه گذاری کشورهای هندوستان، ترکیه، روسیه و چین نسبت به رونق تولید در مناطق آزاد ایران و ارتقاء توان صادراتی کشور گام موثری برداشت.
کد خبر: ۳۰۲۶۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۲

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان:
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان گفت: واگذاری بندر چابهار به روس ها کذب است و بازدید مدیرعامل منطقه اقتصادی استراخان صرفا جهت شناخت بیشتر با ظرفیت های چابهار بوده است.
کد خبر: ۳۰۰۲۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۶

بهار در چابهار؛
جشنواره تابستانی مونسون با حضور مدیرعامل منطقه آزاد چابهار و مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی "لوتوس" آستراخان روسیه در مرکز همایش ها و نمایشگاه های بین المللی منطقه آزاد چابهار آغاز بکار کرد.
کد خبر: ۲۹۹۱۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۶

عبدالرحیم کردی:
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در همایش گردشگری سلامت گفت: ارتقا شاخص‌های درمانی و آموزش بهداشت از اولویت‌های سازمان است و در راستای تعهد اجتماعی خویش قدم‌های خوبی برداشته‌شده است.
کد خبر: ۲۹۸۱۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۴

هاشمی خبر داد؛
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: پنجمین فن بازار ملّی سلامت از 16 تا 17 آبان ماه امسال به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی چابهار برگزار خواهد شد.
کد خبر: ۲۹۷۹۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۴

با حضور اساتید کشوری و استانی؛
نخستین همایش گردشگری سلامت با محوریت بررسی فرصت ها و چالش های پیش رو در منطقه آزاد چابهار برگزار می شود.
کد خبر: ۲۹۵۸۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۲

جهانگيری در مجمع اقتصادی خزر:
معاون اول رییس جمهور در نخستین مجمع اقتصادی خزر گفت: بندر راهبردی چابهار در جنوب ایران ظرفیتی مهم و کم نظیر است که می تواند توسعه حمل و نقل و ترانزیت کشورهای حوزه خزر و آسیای میانه و دسترسی این کشورها را به آبراه های بین‌المللی تسهیل کند.
کد خبر: ۲۹۵۱۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۲

اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛
آنلاین هاسپیتال، مرکز آمار دانشگاه بین‌المللی چابهار و دپارتمان بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی از پروژه‌های مهم منطقه آزاد چابهار در راستای توسعه زیست بوم فناوری منطقه هستند که با همکاری دانشگاه بین‌المللی چابهار اجرایی خواهند شد.
کد خبر: ۲۹۲۹۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۲

نیمه دوم سال ۹۸ در منطقه آزاد چابهار برگزارمی شود؛
همایش و نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی چابهار ۱۱ و ۱۲ آبان ماه ۹۸ در مرکز همایش و نمایشگاه‌های بین‌المللی سازمان منطقه آزاد چابهار برگزار می‌گردد.
کد خبر: ۲۹۲۸۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰

کردی:
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار گفت: نقد سازنده را زمینه‌ساز توسعه و خبرنگار را همکار خود می‌دانم چراکه بخشی از تلاش و کارهایی که در مجموعه اجرایی انجام می‌شود بستگی به نحوه انتقال و پوششی دارد که این عزیزان انجام می‌دهند.
کد خبر: ۲۹۲۶۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰

لاریجانی:
مدیرکل دفتر بازاریابی و تبلیغات سازمان میراث فرهنگی گفت: هر چقدر به سیستان و بلوچستان با ساخت فیلم‌ها و ارائه تصویر منفی جفا شده، کافیست؛ وقت آن رسیده فیلم‌های جذاب از این استان ساخته شود.
کد خبر: ۲۹۲۱۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۹

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری:
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری گفت: خوشبختانه زیرساخت‌های لازم برای توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری در چابهار فراهم شده است.
کد خبر: ۲۸۸۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۶

در راستای تحقق توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری صورت گرفت؛
پارک علم و فناوری «مکران» در منطقه آزاد چابهار ظهر امروز توسط سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری افتتاح شد تا با این اقدام گامی برای بهبود زیست بوم فناوری و نوآوری منطقه و سرمایه گذاری در کسب و کارهای نوپا، استارتاپ ها و حمایت از جوانان فناور برداشته شود.
کد خبر: ۲۸۸۰۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۵

در جریان سفر معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری به چابهار؛
رئیس دانشگاه بین المللی چابهار گفت: امیدوار هستیم با توجه به حضور دکتر ستاری در منطقه آزاد چابهار و تفاهم نامه همکاری که در گذشته برای ایجاد پارک علم فناوری منعقد شده بود، شاهد تحولی بزرگ در زمینه تسهیل شرایط اشتغال و فعالیت نوآورانه در منطقه باشیم.
کد خبر: ۲۸۷۵۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۵

عاشقان غذاهای محلی بلوچی بخوانند؛
منطقه آزاد چابهار هر ساله در فصل تابستان با جشنواره گردشگری مونسون پذیرای گردشگرانی از سراسر کشور است . امسال نیز از 24 تا 29 مرداد ماه با برنامه های ویژه مانند جشنواره غذاهای محلی، اجرای موسیقی محلی و آئینی و کارناوال شادی میزبان علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر چابهار است.
کد خبر: ۲۸۷۰۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۶

به منظور افتتاح چندین پروژه صورت می‌گیرد؛
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری صبح فردا در سفر به منطقه آزاد چابهار ضمن دیدار با مسئولان این منطقه، از پروژه‌های فناورانه و زیرساختی در این منطقه رونمایی خواهد کرد.
کد خبر: ۲۸۶۷۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۴

بهار در چابهار در نیمه دوم مردادماه ۹۸؛
مدیر گردشگری سازمان منطقه آزاد چابهار گفت: برای مسافرین و گردشگرانی که چابهار به‌عنوان نقطه هدف خود انتخاب کرده‌اند، جشنواره بزرگ مونسون را از ۲۴ تا ۲۹ مردادماه ۹۸ با برنامه‌های شاد، مفرح و متنوع تدارک دیده ایم.
کد خبر: ۲۸۶۰۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۴

در گفت و گو با کارشناسان؛
چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان با ساحلی پاکیزه و بدور از آلودگی‌ در هشت ماه از سال مناسب برای پرورش میگو است که این امر سبب شده تا کارشناسان این منطقه را به بهشت آبزی پروری ایران اسلامی تشبیه کنند.
کد خبر: ۲۸۴۹۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۳