هفته گذشته «صادق زارع» سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان فارس از آغاز فرآیند ثبت جهانی شهر باستانی دارابگرد، نخستین شهر دایرهای جهان، خبر داد و گفت: «این اثر باید همزمان با منظر ساسانی بیشاپور، فیروزآباد و سروستان در فهرست میراث جهانی ثبت میشد، اما کمبود مطالعات لازم مانع تحقق این هدف شد.»
دهم تیرماه ۱۳۹۱ که نام مسجد جامع عتیق اصفهان در اجلاس کمیته میراث جهانی در سنپطرزبورگ به فهرست میراث جهانی اضافه شد، موضوع ساخت و سازها در حریم مسجد عتیق بر پرونده سایه انداخته بود و به گفته معاون میراث فرهنگی وقت، این نگرانی وجود داشت که کمیته میراث جهانی با ثبت اثر موافقت نکند.
اما آنچه مایۀ نگرانی و غماَنگیز بود دستدرازی و ساختوسازهای گستردهای بود که روی محوطه و عَرصۀ آن و حریم درجه یک چُنین منطقۀ بسیار ارزشمندی صورت گرفته است. از ساخت مرغداری و شرکت تعاونی گرفته که درست روی محوطه و عَرصۀ آن برپا شده تا کارخانۀ فولادی که در حریم درجه یک آن و حدود ۳ کیلومتری محوطۀ تاریخی و در حال ساخت است.
آریا، کنشگر میراث فرهنگی میگوید: یک محوطۀ بسیار بزرگ و ارزشمند ساسانی در حاشیۀ دریاچۀ بختگان که به ثبت ملی نرسیده و ناشناخته مانده، مورد دست درازی و ساخت و ساز قرار گرفته و تهدیدی جدی برای آن به شمار میآید. از ساخت مرغداری و شرکت تعاونی گرفته که درست روی محوطه و عَرصۀ آن برپا شده تا کارخانۀ فولادی که در حریم درجه یک آن و حدود ۳ کیلومتری محوطۀ تاریخی در حال ساخت است.
فعالان میراث و گردشگری خراسان رضوی از ساخت کوره آجرپزی در حریم اثر ثبت ملی قلعه باشتین در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی سبزوار خبر میدهند/به گزارش میراثباشی؛ این فعالان نگرانند که آلایندهها و گرمای این کورهها باعث تخریب بیشاز پیش این اثر تاریخی رها شده باشد/آنها میگویند چگونه میراث فرهنگی به اثر ثبت ملی خود سرکشی نکرده و از ساخت این کورهها مطلع نشده یا اگر مطلع بوده چرا هیچواکنشی نسبت به ساخت و فعالیت آن نشان نداده است؟
کشف بزرگترین گنجینه سکههای قرون وسطی در مجارستان، نزدیک به ۷ هزار سکه طلایی و نقرهای که بیش از ۵۰۰ سال پیش دفن شده بودند، توجه باستانشناسان را به خود جلب کرد.
سوادکوه نزدیک به ششصد اثر تاریخی، از تپه، غار و قلعه را در خود جا داده است. آثاری که در بسیاری از آنها نشانههایی از دورانهای پیشازاسلام بهدست آمده است. اما آثار کمترشناختهشده بسیاری در این منطقه وجود دارد که به حال خود رها شدهاند و چشم به راه کاوشگرانی هستند که با اصول علمی، رازها و تاریخ آنها را از دل خاک بیرون بکشند و روایت کنند.
ببراز بازوبندی، فعال میراث فرهنگی ، از صدور مجوز معدن در نزدیکی آرامگاه باستانی "فالونک" مرودشت هشدار داد. او این اقدام را پوششی برای حفاریهای غیرمجاز و تهدیدی جدی برای میراث دوران فرتهداران میداند که با مخالفت جامعه محلی نیز روبروست و خواستار پاسخ سازمانهای صنعت، معدن و تجارت و میراث فرهنگی فارس شده است.
براساس اعلام یونسکو، ایتالیا، چین و آلمان بیشترین تعداد بناهای ثبت شده در فهرست میراث جهانی را دارند و ایران با ۲۹ تعداد ثبت در رتبه دهم این فهرست است.
تصاویری از اشک شوق کارشناسان، تیم باستانشناسان و کاوشگران میراث فرهنگی ایران منتشر شده که واکنش احساساتی آنها را هنگام اعلام تصویب و ثبت «محوطههای پیش از تاریخ دره خرمآباد» در چهل و هفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو را نشان میدهد. این نهاد فرهنگی سازمان ملل در ۲۰ تیرماه سال ۱۴۰۴ «قلعه فلکالافلاک و محوطههای پیش از تاریخ دره خرمآباد» را بهعنوان بیست و نهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی ثبت کرد.
یک باستانشناس و حقوقدان میراثفرهنگی میگوید: «اصفهان شهری است که در طول تاریخ، نه متروک شده و نه جابهجا شده است. مثل ری نیست که جای خود را به تهران بدهد یا شوش که متروک بماند. اصفهان زنده مانده و بر لایههای قبلیاش ساخته شده؛ از دوره ساسانی و آلبویه تا سلجوقی و صفوی.»
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان ری درباره حفاری غیرمجاز به انگیزه یافتن گنج در یکی از مقبرههای واقع در محدوده امامزاده عبدالله گفت: این حفاری با سواستفاده از شرایط جنگ در کشور، در یکی از مقبره خصوصی این امامزاده رخ داده که اکنون پلمب شده و عامل آن تحت پیگرد قضایی است.
این سنگنگاره مردی را نشان میدهد که با دست خالی در حال نبرد با یک شیر است/قدمت این اثر به اواخر دوره اشکانی یا اوایل ساسانی باز میگردد و برای نخستینبار در سال ۱۳۳۰ توسط جمال رضایی و صادق کیا معرفی و در سال ۱۳۷۸ ثبت ملی شده است.
به استناد دادههای شورای جهانی صنایع دستی، ۵۹ شهر جهانی صنایع دستی در کشورهای مختلف ثبت شده، ایران با داشتن ۱۱ شهر و سه روستا، ۲۴ درصد آمار کلی جهان و ۳۲ درصد آمار منطقهای را به خود اختصاص داده است
اگر برای یونسکو اثبات شود که عبور مترو به بنای تاریخی لطمه وارد میکند، ممکن است این اثر در فهرست میراث جهانی در خطر قرار گیرد و حتی احتمال خروج از ثبت جهانی وجود داشته باشد
عرصه محوطه جهانی شوش سالی چندینبار زیر پای مردم شوش و سم اسبان و شترها و ماشین له میشود. همین چندسال قبل این شهر باستانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد، اما هیچ تلنگری نبود برای حفاظت از این محوطه باستانی که باستانشناسان هنوز فرصت بررسی لایههای زیرین آن را نداشتهاند.
براساس اسناد و معاهدات بینالمللی همچون کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه، کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو و قطعنامههای شورای امنیت، حفظ و حراست از اموال فرهنگی در زمان جنگ از الزامات حقوق بینالملل است و نقض آن میتواند مصداق جنایت جنگی یا حتی جنایت علیه بشریت تلقی شود.
کارشناس برجسته حوزه میراث فرهنگی میگوید: آثار تاریخی اصفهان متعلق به ملت ایران و تمام بشریت است و چنین ادعاهای ساختگی که بدون سند و از منابع غیرموثق منتشر میشوند، در حقیقت بیاحترامی آشکار به تاریخ، فرهنگ و میراث جهانی هستند.
بحث میراث فرهنگی که به میان میآید، بخشی از نمادهای تمدن چند هزارساله ایران هم مطرح میشود که ارزش آن غیر قابل انکار است. به نظر میرسد دشمن تجاوزگر با تمدن غنی ایران زمین مشکل دارد و به دنبال توسعه فرهنگ غربی و تمدن نداشته غربی خود است.