محمود جامساز

یک اقتصاددان معتقد است: خیلی مایلم که نسبت به وضعیت یک سال آینده اقتصاد کشور خوشبین باشم، اما هیچ سیگنال یا مؤلفه‌ای در راستای بهبود اقتصاد کشور دیده نمی‌شود. سامان‌بخشی و قرار گرفتن اقتصاد در مسیر توسعه بیش از هر چیز مستلزم وجود ثبات اقتصادی و سیاسی است که چنین تصویری حداقل برای کوتاه مدت یعنی ۱ تا ۲ سال پیش رو  قابل رویت نیست.

یک کارشناس مسائل اقتصادی درباره اختلاف در آمارهای مرکز آمار و بانک مرکزی می‌گوید: «انتشار آمار‌های غلط و یا آمارسازی باعث سلب اعتماد عمومی از برنامه‌های دولت و کاهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی شده و رشد اقتصادی را تنزل می‌دهد که نتیجه آن کاهش درآمد ملی، درآمد سرانه، افزایش بیکاری و فشار معیشتی بر طبقات متوسط و پایین جامعه خواهد شد.»

یک اقتصاددان می‌گوید: توافق ایران و آمریکا در هر سطحی صورت گیرد، یکی از کلیدی‌ترین خواسته‌های تهران آزادسازی منابع بلوکه شده خواهد بود که نمی‌توان انتظار آزادسازی سریع و یکباره آنها را، آنگونه که در دوره ریاست جمهوری اوباما اتفاق افتاد داشت. در این مدت ایران تحت تاثیر افزایش بحران‌های برهم‌افزا و ترکیبی داخلی، چالش‌های سنگین‌تری را تجربه خواهد کرد که مهار آنها در همان شروع مستلزم جذب فوری ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار است؛ بنابراین حتی آزادسازی یک‌جا و قریب الوقوع منابع مسدود شده هم پاسخگو نخواهد بود و نمی‌توان انتظار داشت که پس از توافق احتمالی همه چیز نرمال شود.

یک کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: وزیر اقتصاد باید دید بلندمدت داشته باشد. دید بلندمدت هم در یک دوره چهار ساله جواب نمی‌دهد، برای اینکه لوازمش نیست، ملزوماتش نیست، شرایطش نیست و بسیار مشکل است. آقای طیب نیا اقتصاددان خوبی است، اما فکر کنید که چرا در زمان آقای روحانی ایشان استعفا کرد؟ به‌دلیل همین معضلات ساختاری که در برابرش بود. به‌دلیل همین ساختار معیوب اقتصاد سیاسی، رانتی. نه آقای طیب نیا و نه حتی یک نوبلیست اقتصاد نمی‌تواند در این ساختار معیوب اقتصاد سیاسی رانتی دستوری نفتی ایدئولوژیک و واپسگرا کار کند. معلوم است که اقدام‌ها با شکست مواجه می‌شود.

تحلیل‌گر مسائل اقتصادی گفت: بالاترین سهم در سبد مصرفی جامعه، معیشت و مسکن است که در ترکیب تورم کالایی، بالاترین درصد تورم را به خود اختصاص داده که درآمد‌ها قادر به پوشش آن‌ها نیست. از این‌رو مستاجرین، حقوق‌بگیران، بازنشسته‌ها و مستمری‌بگیران، معلمان و دیگر اقشار، خارج از دایره اقلیت وابسته به رانت‌های دولتی و فرادولتی، در معرض شدیدترین آسیب‌های اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی قرار گرفته‌اند.

یک اقتصاددان هشدار داد: ما در آینده‌ای نزدیک با یک فاجعه نقدینگی روبرو خواهیم شد. کما اینکه گزارش رسمی که در پایان دی ماه منتشر شد نشان داد که ما با ۵۸۰۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی مواجه هستیم که این آمار در ابتدای سال آینده به ۶۳۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید که مصداق بارز انفجار نقدینگی است. با این توضیح که انفجار نقدینگی، ابرتورم به وجود خواهد آورد.

خیلی عجیب است که کشور‌هایی مانند کره جنوبی، کویت، اندونزی، مالزی و ... در زمان انقلاب از ما عقب‌تر بودند، اما سیاست‌هایی که در پیش گرفتند منجر به این شد که الان در نقطه‌ای قرار بگیرند که بسیار جلوتر از ایران باشد

کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید براینکه باید مشخص شود بهبود شاخص کسب و کار متاثر از کدام مولفه‌ها بوده است، می‌گوید یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در شاخص کسب و کار تاسیس یا شروع یک کسب است که اکنون شروع کسب و کار وضعی مانند کشورهای آفریقایی دارد به طور مثال اکنون برای آنکه یک دامداری در کشور ایجاد شود نیاز به 43 مجوز وجود دارد اما برای واردات گوشت نیاز به 3 مجوز است.

یک اقتصاددان اظهار داشت: متاسفانه رشد اقتصادی قربانی سیاست‌گذاری‌های سیاسى و اقتصادی است و در رشد اقتصادی منفی، اقتصاد و در نتیجه نرخ ارز ثبات پذیر نخواهد بود.

یک کارشناس مسکن با اشاره به طرح پرداخت وام اجاره مسکن گفت: قشری که توانایی پرداخت ودیعه و اجاره را ندارند تضمین‌های لازم برای یک وام کلان را نیز نخواهند داشت.

محمود جامساز *

جامساز درباره رکود در بازار مسکن گفت: اینکه بازار مسکن با وجود این حجم از متقاضی هنوز راکد است، به این دلیل است که ساز و کاری برای کنترل قیمت مسکن وجود ندارد.

4 اقتصاددان در علت‌یابی شکاف میان دولت و کارشناسان اقتصادی، مسائلی از قبیل اقتصاد نفتی و زینت‌المجالس بودن جلسات مشورتی را مطرح کرده‌اند.

محمود جامساز معتقد است که دولت به نظرات کارشناسی در حوزه اقتصاد نیاز دارد اما تمایلی به اجرای توصیه‎های اقتصاددانان نداشته و اساسا گوش شنوایی هم ندارد.

یک اقتصاددان معتقد است: اگر سیستم استخدام اقتصاددانان ما در دولت از ابتدا بر مبنای عقلانیت و علم اقتصاد و کارایی بود امروز شاهد یک اقتصاد دولتی و رانتی و فشل نبودیم. در این میان بخش خصوصی ما تضعیف شده است و روز به روز ضعیف‌تر می‌شود.