بسیاری از دانشآموزان در مناطق جنوبی کشور، با سوختبر و شوتی به مدرسه میروند، سرویس مدرسه ندارند، دختران ناچار به ازدواج زودهنگاماند و پسران ترک تحصیل میکنند
بیش از ۴۰۰ میلیون کودک در جهان در فقر زندگی میکنند و دستکم از دو نیاز اساسی روزانه مانند تغذیه و بهداشت محروماند. تحلیلها نشان میدهد ۱۱۸ میلیون کودک با سه یا تعداد بیشتری محرومیت شدید مواجهاند و ۱۷ میلیون کودک چهار یا تعداد بیشتری محرومیت را تحمل میکنند.
براساس گزارش مرکز آمار، در سال ۱۴۰۱ بیش از یک میلیون دانشآموز در ایران ترک تحصیل کردهاند. این بحران آموزشی همزمان با کمبود ۳۳۵ هزار معلم، نگرانیها درباره آینده تحصیل و توسعه انسانی کشور را افزایش داده است.
جمعیت کودکان مهاجر محصل در ایران بعد از موج جدید مهاجرتی، ۲۵ درصد افزایش داشته و شامل ۱۲۰ هزار نفر است. در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱، ۵۰۷ هزار دانشآموز مهاجر افغانستانی، ۳.۱ درصد از کل جمعیت دانشآموزی ایران را تشکیل میدادند.
طبق آمار اعلام شده در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، تعداد ۹۰۲هزار و ۱۸۸ کودک در مقاطع مختلف تحصیلی از تحصیل بازماندهاند که این رقم در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ به ۹۲۸هزار و ۷۲۹ کودک رسیده است
طبق سالنامه آماری سال ۱۴۰۳-۱۴۰۲، استان خوزستان با یک میلیون و ۸۷ هزار و ۵۰ دانشآموز، از نظر تعداد کل دانشآموزان به تفکیک استان در همین سال تحصیلی در رتبه چهارم قرار داشت، بیشترین درصد بازماندگان از تحصیل در ایران مربوط به استانهای سیستانوبلوچستان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان و شهرستانهای تهران است
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی میگوید: در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹، آمده است که ثبتاحوال و آموزش و پرورش باید ۳ ماه قبل از آغاز مدرسه، نشانی دانشآموزان بازمانده از تحصیل را به بهزیستی بدهند تا پیگیریهای لازم در این حوزه انجام شود.
کد خبر: ۳۳۲۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۱
تأملی در یک ویدئو؛ در روستای میانکوه سنقز اساسا مدرسهای وجود ندارد
ترک تحصیل کودکان تنها محرومیت امروز نیست، بلکه تضمین فقر فردای آنان است. کودک بازمانده از تحصیل، مهارت و دانش لازم برای ورود به بازار کار رسمی را به دست نمیآورد، در نتیجه در بزرگسالی تنها گزینههای پیش رویش مشاغل غیررسمی، کمدرآمد و پرخطر است.
مرزنشینان سیستان و بلوچستان که با پاکستان و افغانستان همسایهاند، از سالها پیش با بیشناسنامگی مواجهند، آنها نه تنها در این استان که در ۴ استان دیگر ازجمله خراسان، گلستان، کرمان و آذربایجانغربی هم حضور دارند و دولتها تاکنون نتوانستهاند برای رفع مشکل آنها چارهای بیندیشند.
محسن گلستانی، رئیس اتحادیه صنف نوشتافزار تهران:در سال تحصیلی گذشته، ۷۵۰ هزار دانشآموز ترک تحصیل کردند که از این تعداد ۱۵۰ هزار نفر در مقطع ابتدایی بودند. فشار مالی ناشی از هزینههای مختلف تحصیلی، عامل اصلی این بحران است که نیاز به توجه فوری دارد.
بخش قابل توجهی از افت تحصیلی ریشه در خود دانشآموز دارد. تواناییهای شناختی، سبک یادگیری، انگیزه، سلامت روان و حتی ویژگیهای جسمی میتوانند نقش مهمی در عملکرد تحصیلی ایفا کنند.
بازماندگی از تحصیل در ایران نتیجه عواملی شامل فقر، بیکاری، نابرابری جنسیتی، دسترسی جغرافیایی و کیفیت پایین نظام آموزشی است. این مسئله بهویژه در میان دختران روستایی و خانوارهایی با سرپرست بیکار یا با تحصیلات پایین، شدت بیشتری دارد.
بررسیها نشان میدهد که ترک تحصیل با افزایش احتمال بیکاری مزمن، وابستگی اقتصادی، افسردگی، احساس بیهویتی و در نهایت، ارتباط مستقیم با آسیبهای اجتماعی همراه است.
در مقطع ابتدایی نیز شمار بازماندگان از ۱۵۶ هزار نفر به بیش از ۱۷۱ هزار نفر رسیده و در دوره اول متوسطه این عدد به ۱۹۸ هزار و ۱۰۹ نفر افزایش یافته است. همچنین نرخ ترک تحصیل به ۲۴۷ هزار و ۲۴۲ نفر در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ رسیده است.
بررسی آمارهای وزارت آموزش و پرورش حکایت از این دارد که نرخ « ترک تحصیل » دانشآموزان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ نسبت به سال قبل کاهشی بوده، اما در عین حال تعداد «کودکان بازمانده از تحصیل» از ۹۰۲ هزار و ۱۸۸ کودک در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ به ۹۲۸ هزار و ۷۲۹ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ افزایش یافته است.
مرکز پژوهشهای مجلس اخیراً در گزارشی به بررسی وضعیت کودکان بازمانده از تحصیل پرداخته و در این گزارش به تفصیل، علل بازماندگی از تحصیل و سهم هر کدام از علتها را به طور درصدی اعلام کرده است. مترین دلایلی که در این گزارش برشمرده شدهاند، اعماند از: ۱. مشکلات مالی و معیشتی خانواده و اشتغال به کار کودکان در راستای بهبود معیشت و اقتصاد خانواده. ۲. مشکلات و باورهای عرفی و اجتماعی. ۳. بدسرپرستی کودکان. ۴. بیماریهای خاص و صعبالعلاج کودکان. ۵. موانع جغرافیایی، دوری از مدرسه و ضعف در زیرساختهای آموزشی. ۶. مشکلات سجلی یا فقدان مدارک هویتی. ۷. ضعف جسمانی و ذهنی کودک و صبر والدین برای ثبتنام با تأخیر وی در مدرسه. ۸. ناکامی و شکستهای پی در پی تحصیلی ناشی از مشکلات ویژه یادگیری. ۹. تحصیل کودکان در ساختارهای غیررسمی و شبه مدارس. ۱۰. مهاجرت به خارج از کشور و مهاجرتهای مستمر خانوادهها در سطح کشور. ۱۱. درگیر شدن کودکان و نوجوانان در آسیبهای اجتماعی. ۱۲. واگذاری اختیار عدم ثبتنام پایه اول ابتدایی به والدین در آییننامه اجرایی مدارس. ۱۳. سایر عوامل درون فردی همچون ترس و اضطراب و درون مدرسهای همچون ضعف در صلاحیتهای حرفهای معلمان.
مسائل و مشکلات خانوادگی یکی دیگر از عوامل و ریشههای ترک تحصیل یا بازماندگی از تحصیل است. حدود ۳ تا ۴ درصد از کودکان بازمانده از تحصیل در دورههای مختلف تحصیلی به دلیل بدسرپرستی و مسائل و مشکلات مرتبط با والدین خود نتوانستهاند در مدرسه حضور داشته باشند.
یک کارشناس آموزش گفت: «دانشآموزان دیگر امیدی ندارند که با تحصیلات دانشگاهی بتوانند به شغل و درآمد مناسبی برسند. بسیاری از آنها به جای ادامه تحصیل، ترجیح میدهند زودتر وارد بازار کار شوند، چه در فضای مجازی، چه در مشاغل آزاد. این خطر بزرگی است که متأسفانه در جامعه ما با سرعت بالایی در حال وقوع است.»
وزیر اسبق آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آمار ترک تحصیل در دانشآموزان دختر بیشتر است، گفت: «متأسفانه این عدد در میان دانشآموزان دختر عدد قابل توجهی است. این موضوع برای ما یک زنگ خطر است، زیرا ادامه تحصیل دختران نسبت به پسرها اهمیت فراوانی برای ما دارد، بنابراین باید به این زنگ خطر توجه ویژه کرد.»