جام جهانی 2022 قطر
اقتصاد۲۴- جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر، بیست و دومین دوره از جام جهانی فوتبال است که از ۲۰ نوامبر تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ آبان تا ۲۷ آذر ۱۴۰۱) در کشور قطر برگزار میشود. این جام جهانی را باید اولین جام جهانی دانست که در کشوری عربی و در خاورمیانه برگزار میشود. جام جهانی ۲۰۲۲ هم چنین دومین جام جهانی است که در اسیا برگزار شده است.
هزینه برگزاری این جام برای میزبان حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که باید آن را گران‌ترین جام جهانی دانست.
ویژگی‌های جام جهانی قطر
هم چنین این دوره از جام جهانی آخرین دور از مسابقات خواهد بود که ۳۲ تیم در آن شرکت می‌کنند و از جام جهانی ۲۰۲۶، تعداد تیم‌های حاضر به ۴۸ تیم افزایش می‌یابد.
از سوی دیگر با توجه به گرمای شدید قطر در تابستان، این جام جهانی از اواخر نوامبر تا اواسط دسامبر، در هشت ورزشگاه و در پنج شهر برگزار میشود و اولین دوره از این رقابت‌ها است که در ماه مه، ژوئن یا ژوئیه برگزار نشده است.
دیدار افتتاحیه جام جهانی ۲۰۲۲ نیز بین قطر و اکوادور در ورزشگاه البیت برگزار شد. فینال مسابقات در ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، مقارن با روز ملی قطر برگزار شده است.
قطر و یک میزبانی پرحاشیه
انتخاب میزبانی جام جهانی برای قطر در سال ۲۰۱۰ اتفاق افتاد که با حواشی گسترده و جدی نیز مواجه شد.
قطر در سال ۲۰۱۰ و زمانی که درخواست میزبانی را داد، با غلبه بر رقبای خود آمریکا، کره جنوبی، ژاپن و استرالیا به عنوان میزبان انتخاب شد. این کشور، اما کمی بعدتر به پرداخت رشوه ۳.۷ میلیون دلاری به مقامات فیفا متهم شد. اتهامی که در نهایت پس از دو سال از آن تبرئه شد. در آن زمان «سپ بلاتر» رئیس سابق فیفا از میزبانی قطر حمایت و پشتیبانی کرد، اما او در زمان برگزاری مسابقات در قطر، در تغییر موضعی آشکار گفت که این انتخاب اشتباه بوده و حتی قطر را کشور کوچکی برای رویدادی به بزرگی جام جهانی دانست.
از سوی دیگر مساله بدرفتاری قطر با کارگران در زمان ساخت ورزشگاه‌ها و آماده سازی قطر و در نهایت مرگ صد‌ها کارگر منجر به بروز حواشی بسیار برای این کشور شد.
آیا قطر برای گرفتن میزبانی تقلب کرد؟
این در حالی بود که در زمان برگزاری سپ بلاتر، رئیس سابق فیفا ادعا کرد که قطر برای کسب حق میزبانی تقلب کرد و همچنین عد‌های دیگر اظهار کردند که آب و هوای طاقت فرسا قطر و فقدان فرهنگ قوی فوتبالی، دلیلی بر رشوهدهی برای حقوق میزبانی و فساد گسترده در فیفا است. اما جانی اینفانتینو، رئیس فعلی فیفا، از میزبانی مسابقات در قطر دفاع کردهاست.
روند انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ در دسامبر ۲۰۱۰ و همچنین اعطای امتیاز برگزاری مسابقات ۲۰۱۸ به روسیه در همان زمان، عاملی انفجاری بود که منجر به باز شدن پرونده فساد فیفا در سال ۲۰۱۵ شد که بعدتر به پرونده فیفا گیت مشهور شد و ۱۴ کیفرخواست توسط FBI برای این پرونده نیز صادر شد و به یک دهه و نیم سلطنت سپ بلاتر به عنوان رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال پایان داد.
معرفی قطر و روسیه با جنجال‌های جدی همراه شد چرا که این اولین بار در تاریخ جام جهانی بود که دو کشور میزبان به طور همزمان معرفی شدند. در آن زمان روند انتخابات بر اساس رای ۲۴ عضو کمیته اجرایی فیفا انجام می‌شد. آنخل ماریا ویار، نایب رئیس فیفا و رئیس فدراسیون فوتبال اسپانیا در آن زمان مطمئن بود با توجه به پیشنهاد مشترک پرتغال و اسپانیا قرار است امتیاز برگزاری جام جهانی ۲۰۱۸ به آن‌ها اهدا شود. چیزی که ویلار نمی‌دانست این بود که ظاهرا با توجه به بده بستان‌های که بین روسیه و قطر به نفع پیروزی‌های آن‌ها صورت گرفته بود آرا خریداری شده بود و فشار بیشتر از جانب قطر برای اطمینان از بیرون آمدن نام آن‌ها از پاکت در دست بلاتر اعمال شده بود.
سکوت و سود نجومی فیفا
میشل پلاتینی، رئیس وقت یوفا، بعداً اعتراف کرد که ۹ روز قبل از انتخابات جام جهانی در کاخ الیزه با نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، جلسه‌ای برگزار کرده است که در طی آن، رئیس‌جمهور فرانسه سهولت پذیرش پیشنهاد قطر جهت برگزاری جام جهانی را بیان کرده است. دفتر دادستانی مالی ملی فرانسه به تحقیقات خود با تمرکز بر منافع اقتصادی که گفته میشود سارکوزی از طریق رابطه‌اش با قطر به دست آورده است، همچنان ادامه می‌دهد.
کما این که باید توجه کرد که فیفا که از این طریق حدود ۴.۵ میلیارد دلار سود به دست آورده بود (۸۵ درصد از کل درآمد دوره چهار ساله جام جهانی) اصلا قصد نداشت امکان برگزاری این مسابقات را از قطر بگیرد، چرا که در این حالت بدون این که بتواند ادعای فساد را اثبات کند با شکایت چند میلیون دلاری روبه رو می‌شد.
یک انتخاب جنجالی و تغییر فرایند میزبانی
در نهایت، اما جنجال میزبانی قطر و روسیه منجر به تغییر فرایند انتخاب میزبانان جام جهانی نیز شد. اکنون برای کسب میزبانی، باید ۱۷۸ فدراسیون ملی فیفا به کشور میزبان جام جهانی رای بدهند و این آرا علنی اعلام میشود و در اولین مرحله نیز از طریق این فرآیند، برگزاری مسابقات ۲۰۲۶ به صورت مشترک به ایالات متحده، مکزیک و کانادا تعلق گرفت.
یکی از ویژگی‌های جام جهانی ۲۰۲۲، اما فاصله کمی است که هشت استادیوم میزبان را از هم جدا می‌کند. این استادیوم‌ها که همگی در شعاع ۵۰ کیلومتری از یکدیگر قرار دارند این امکان برای هواداران را فراهم می‌کنند که در یک روز در دو یا حتی سه بازی حضور داشته باشند.
این مساله نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که وقتی قطر امتیاز برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ را دریافت کرد، با وجود این که دما در تابستان به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد در قطر می‌رسد، در ابتدا هیچ برنامه‌ای برای تغییر تاریخ برگزاری مسابقات از زمان سنتی تابستانی آن وجود نداشت. با این حال، در سال ۲۰۱۵ تصمیم گرفته شد که مسابقات به ماه‌های سردتر و زمستانی نوامبر و دسامبر منتقل شود. همین امر باعث ایجاد مشکل جدی در تقویم‌های فوتبال داخلی شده است. به طوری که مسابقات لیگ و جام حذفی در سراسر جهان و همچنین مسابقات قاره‌ای مانند لیگ قهرمانان اروپا به مدت یک ماه متوقف خواهد شد.
البته استدلال متقابل این بود که جام جهانی از داشتن بازیکنانی در اوج آمادگی بدنی سود خواهد برد. چرا که خستگی بازیکنان در تورنمنت‌های تابستانی عامل مهمی است. زیرا در بازی‌های جام جهانی بازیکنان تیم‌های ملی بعد از یک فصل طاقت فرسای ۹ یا ۱۰ ماهه دوباره به زمین می‌آیند.