تصمیمات ریاض برای کاهش یا افزایش تولید در چارچوب اوپک، اغلب بهمثابه یک فرمان روشن به بازار تعبیر میشد. اما با گذشت چند دهه از آن دوران، نشانههای متعددی از تغییر نقش این قدرت سنتی به چشم میخورد. طبق گزارش نشریه وال استریت ژورنال، عربستان دیگر قادر نیست با اطمینان کامل، قیمتها را همانند گذشته در یک مسیر مشخص هدایت کند.
در جریان کنگره فدراسیون بینالمللی فوتبال، فیفا، که بعد ازظهر چهارشنبه در زوریخ برگزار شد، میزبانی کشورعربستان برای جامجهانی ۲۰۳۴ به خاطر عدم وجود نامزد دیگری، بدون رایگیری تایید شد.
روزنامه «سعودی گازت» نوشته است این کشور از نظر ورود گردشگر بینالمللی در رتبه سوم جهان قرار گرفت و در هشت تا نه ماه اول سال ۲۰۲۴ رشد بیش از ۶۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۹ به ثبت رسانده است.
سعودیها قصد دارند ۷.۵ میلیون درخت در سراسر ریاض بکارند و پارکها و فضاهای سبز متعددی از جمله یکی از آنها را در مساحتی چهار برابر بزرگتر از هاید پارک لندن بسازند. برای اجرای این پروژه یک سیستم آبیاری جدید با استفاده از فاضلاب تصفیه شده در حال توسعه است، و آیین نامه ساخت و ساز با الهام از معماری سنتی محلی بازنویسی میشود تا خانههای جدید از نظر مصرف انرژی کارآمدتر باشند.
در باب تعاملات میان چین و عربستان تحلیلهای بسیاری مطرح است، بالاخص آن که بن سلمان، ولیعهد سعودی برای اجرایی کردن طرح چشم انداز ۲۰۳۰ نیاز دارد تا اقتصاد عربستان را از وابستگی به نفت رهایی بخشیده و متنوع کند. در چنین شرایطی تعامل پکن و ریاض زیر سایه بازگشت به ترامپ معنا پیدا کرده و سوالهایی را در باب آینده روابط سه بازیگر مطرح میکند.
یک کارشناس مسایل خاورمیانه معتقد است: «تحرکات ریاض در اجلاسهای مختلف اخیر و تاکید بر موضوع فلسطین و حمایت از ایران بیانگر آن است که سعودیها در آستانه آغاز به کار دولت دونالد ترامپ در آمریکا میخواهند وزن خود را ارتقا دهند.»
کشورهای حاشیه خلیج فارس تعاملاتشان با پکن را افزایش دادهاند. به باور ناظران نیاز چین به نفت بازیگران خلیج فارس و تمایل این گروه از بازیگران به سرمایههای چینی زمینه را برای تعاملات آشکار و پنهان میان طرفین هموار کرده است؛ تا جایی که برخی مدعیاند، حضور پکن در خلیج فارس موجب شده تا نقش ایالات متحده نزد اعراب کمرنگتر شود.
ناظران با استناد به فعل و انفعالهای مشترک اعراب با کشورهای اروپایی بر این باورند که پادشاهی عرب و قاره سبز با تکیه بر اهرمهایی که در اختیار دارند، تلاش میکنند تا زمینه و بستر تعاملات متقابل را هموار کرده و بدین طریق منافع شخصیشان را محقق کنند.
تحلیلگران با اشاره به برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ ولیعهد عربستان بر این باورند که پادشاهی تلاش دارد تا از الگوی مشابه امارات پیروی کرد و با تجهیز حامل و تکیه بر صادرات نفت، زمینه را برای سرمایهگذاریهای موثر بازیگران قدرتمند شرق آسیا، چون کرهجنوبی هموار کند.
در شرایطی که ناظران با دقت فعل و انفعالهای بازیگران حاضر در نشست بریکس را رصد میکنند، گمانهزنیها در باب رویکرد پادشاهی نسبت به این نهاد افزایش یافته، گروهی میگویند پادشاهی تلاش دارد تا با تکیه بر رویکردی منفعل، در دو زمین شرق و غرب میداندار باشد، چرا که به باور رهبران این کشور هم صدایی با بلوک شرق میتواند پیامدهایی را در میانه جدال حاکم به دنبال داشته باشد.
عربستان سعودی برای افزایش سرمایهگذاری در گردشگری، هزینههای صدور مجوز هتلها را لغو میکند. هدف این تغییر که از چهار سپتامبر اجرایی شد، برجسته شدن پادشاهی سعودی به عنوان یک رهبر در حوزه گردشگری در سطح جهانی و در راستای اهداف چشمانداز ۲۰۳۰ است.
حکومت پادشاهی سعودی در سال ۱۷۵۰ به وسیله محمد بن سعود پایهریزی شد. پس از وی ملک عبدالعزیز با پشتیبانی شیخ محمد بن عبدالوهاب، شهر ریاض را به تصرف درآورد. در زمان عبدالعزیز، استان عسیر، تهامه، حجاز، عمان، احساء، قطیف، زیاره، بحرین، وادی الدواسر، الخرج، محمل، وشم، سُدَیر، استان قصیم، المجمعه، منیح، رنیّه و تربة تحت تصرف وهابیان درآمد. سعود بن عبدالعزیز کشورگشاییهای وهابیان را در شبه جزیره عربستان تا خلیج فارس ادامه داد.
در باب اختلاف میان رهبران امارات و عربستان گمانه زنیها بسیار است؛ در همین قاب گروهی از شکاف میان دو بازیگر میگویند و گروهی دیگر ضمن تایید برخی از اختلاف نظرها در حوزه هایی، چون یمن و یا افریقا، عربستان و امارات را متحدانی میدانند که قادرند اختلاف هایشان را مدیریت کنند.