اگر جامعه ی جهانی برای حل و فصل بحران های نوظهور در عرصه ی بین الملل، ناگزیر از پذیرفتن بایدها و نبایدهای خشک حقوقی باشد، رسیدن به نتایج مطلوب بسیار توان فرسا خواهد بود.
توافق برجام توافقی کامل از حیث پیشبینی شرایط بوده است. یکی از بندهای این توافق به طرز اعجاب آوری دست ایران را بسته و در مقابل دست آمریکا را باز نگه داشته است. بندی که به مکانیزم ماشه معروف است. بر اساس این بند از توافق، آمریکا بدون رضایت هر یک از طرفین توافق میتواند همه تحریمهای پیشین و فلج کننده سازمان ملل علیه ایران را برگردانده و مدافعان ایران نظیر روسیه و چین حق وتو ندارند. شب گذشته ترامپ تیر خلاص را به جنازه برجام زد و این مکانیزم را فعال کرد.
چندین دیپلمات و یک مقام سازمان ملل اعلام کرد که وزیر خارجه آمریکا به احتمال زیاد روز پنجشنبه برای دیدار با دبیرکل سازمان ملل و تلاش برای بازگرداندن تحریمهای این سازمان علیه ایران عازم نیویورک خواهد شد.
نماینده ایران در سازمان ملل، در بخش دیگری از این بیانیه درباره اقدام آمریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه (یا مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها) جهت احیای تحریمهای بینالمللی علیه ایران هشدار داد.
شینهوا، خبرگزاری رسمی چین گزارش کرد همه کشورهای مسئول در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی ایران موسوم به برجام، یک بار دیگر در نشست بروکسل اعلام کردند که خواستار حفظ این توافق بین المللی هستند.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، امروز (دوشنبه) بهانه تروئیکای اروپایی برای فعال سازی مکانیسم حل اختلاف در توافق هستهای ایران را زیر سوال برد.
«مناف کیلانی» تحلیلگر مقیم فرانسه در گفتگو با شبکه روسیا الیوم با تایید فرمایشات رهبر انقلاب درباره سه کشور اروپایی، تاکید کرد علیرغم تحریم های گوناگون طی چهار دهه اخیر، جمهوری اسلامی ایران تا یک ماه دیگر به 41 سالگی خود می رسد.
آل اسحاق با اشاره به بدقولیهای اروپا در یک سال و نیم گذشته خواهان توجه بیشتر فعالان اقتصادی و دولت به بازار کشورهای همسایه شد. او تاکید کرد: با مذاکره مخالفتی ندارم، ولی نمیتوان صرفا به وعدههای اروپا دلخوش کرد
یک کارشناس مسائل اقتصاد سیاسی معتقد است: وقتی ایران وارد برجام شد هزینه بسیار سنگینی را پرداخت کرد و امتیازاتی را داد. اگر از آن حفاظت و حراست نکند و از دستاوردها و امکاناتش استفاده نکند عملا همه آن هزینهها و تسهیلات را از بین برده است.
یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که آمریکاییها چه از تحریم گرفته چه استفاده از ظرفیتهای بین المللی، هر چه در توان داشتند علیه ما به کار بردند، گفت: اکنون فعال سازی مکانیزم ماشه از سوی اروپاییها هم هیچ گونه خاصیتی ندارد.
یک کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به اقدام اروپاییها در فعال کردن مکانیزم ماشه در ارتباط با برجام گفت: این مکانیزم روشی مشخص و کوتاهتر برای حل اختلافات برجامی از منظر تکنیکی است و پایان برجام محسوب نمیشود.
سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای، مکانیسم حل اختلاف برجام موسوم به « مکانیسم ماشه » را فعال کردند.
اگر روابط بین المللی ایران با اروپا دچار تنش شده و تحریمهای شورای امنیت و سازمان ملل به آن اضافه شود، اقتصاد ایران در دور زدن تحریمها هم به بن بست خواهد خورد؟
تروئیکای اروپا پس از یک سال صبر استراتژیک تهران و یک سال دیگر اجرای تعهدات برجامی ایران، بالاخره تهدید خود را عملی کرد و مکانیسم ماشه را در سایه سکوت چین و واکنش محتاطانه روسها فعال ساخت. دوسال از نقض توافق اتمی در سایه بی تعهدی جامعه بین الملل گذشت، امروز مکانیسم فعال شد، ولی این سوال ذهن را مشغول میسازد که آیا هدف برخورد با ایران است؟ آیا هدف نابودی قطعنامه ۲۲۳۱ است؟
فعال شدن مکانیسم ماشه میتواند مقدمهای برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران باشد، موضوعی که کارشناسان معتقدند هرچند میتواند اثرگذار بر اقتصاد کشور باشد، اما برآوردهای اولیه نشان میدهد که شوک بزرگی به اقتصاد وارد نخواهد کرد.
وزارت خارجه روسیه در بیانیهای در واکنش به تصمیم سه کشور اروپایی برای به جریان انداختن ساز و کار «حل اختلاف» در برجام خواسته این کشورها از تشدید تنشها جلوگیری کنند.