بودجه 1402
اقتصاد۲۴- بودجه کشور و یا لایحه بودجه کشور به اختصار به بودجه کل ایران در هر سال اشاره دارد که این بودجه در حقیقت برنامه مالی دولت است که به طور معمول پیش از زمستان هر سال به مجلس ارائه شده تا وضعیت مالی، پولی، اعتبارات، هزینه‌ها، درآمد‌ها را برای کشور تعیین کند. این برنامه برای یک سال مالی و توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین می‌شود.
لایحه بودجه به طور معمول پس از تصویب در هیات وزیران به مجلس ارائه و پس از تصویب و تأیید شورای نگهبان از مجلس به رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود. طبق قانون محاسبات عمومی «این بودجه حاوی پیش‌بینی درآمد‌ها و سایر منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینه‌ها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاست‌ها و هدف‌های قانونی می‌شود» است.
لوایح بودجه و تصویب آنان تقریبا در همه سال‌های اخیر با حواشی بسیار همراه شده است. حواشی چون رد شدن از سوی مجلس، عدم تصویب کلیات آن به موقع و حتی ارجاع به حکم حکومتی رهبری برای تصویب لایحه بودجه را می‌توان به طور معمول از همین دست حواشی دانست.
اما بودجه سال ۱۴۰۲ را باید تاکنون و بدون اینکه حتی متن آن به طور کامل منتشر شود و یا اعلام وصول آن در مجلس رسمی شود را یکی از پرحاشیه‌ترین لوایح بودجه در کشور دانست.
تاخیر در ارائه بودجه ۱۴۰۲
بودجه‌ای که باید تا ۱۵ آذر سال ۱۴۰۱ به مجلس ارائه می‌شد و اعلام وصول آن نیز رخ می‌داد نهایتا در حالی هفته اول دی ماه به ایستگاه بهارستان رسید که مجلس به دلیل عدم وجود و ارائه برنامه هفتم توسعه کشور از اعلام وصول آن سر باز زد و حداقل فعلا آنچه که مشخص است تا ۱۸ دی ماه سال ۱۴۰۱، همچنان بودجه‌ای برای سال ۱۴۰۲ در صحن مجلس مورد قبول و اعلام وصول قرار نگرفته است.
این در حالی است که در ۱۷ دی ماه سال جاری نیز عضو کمسیون برنامه و بودجه مجلس از توافق مجلس و دولت برای ارائه لایحه قانون برنامه هفتم توسعه ظرف ۲ هفته آینده خبر داده استو احسان ارکانی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در گفتگو با تسنیم، گفت که آخرین توافق مجلس و دولت برای ارائه لایحه برنامه ۵ ساله هفتم توسعه کل کشور از سوی دولت به مجلس ظرف ۲ هفته آینده است.
لایحه بودجه در گرو تصویب برنامه هفتم توسعه
بیان این سخنان از سوی نماینده وقت مجلس، اما بیانگر چالش بزرگ‌تر پیش روی بودجه سال ۱۴۰۲ است. باید توجه کرد که برنامه هفتم توسعه به عنوان سند بالادست باید در سال ۱۳۹۹ طراحی و تصویب می‌شد و در نهایت دولت حسن روحانی با توجه به سال پایانی دولتش و امکان عدم استقبال دولت بعد از برنامه تدوین شده توسط دولت وقت، از مجلس وقت گرفت که برنامه توسعه ششم برای یک سال تمدید شود و به این ترتیب نوشتن برنامه هفتم توسعه به دولت سیزدهم به ریاست سیید ابراهیم رئیسی ارث رسید.
دولت رئیسی، اما در سال ۱۴۰۰ نتوانست نوشتن برنامه را نهایی کند و در نتیجه تا بهار سال ۱۴۰۱ زمان نوشتن و ارائه برنامه را تمدید کرد، اما این تمدید نیز حاصلی نداشت و در نهایت، زمانی که کار به ارائه بودجه سال ۱۴۰۲ و رسیدگی به آن توسط مجلس رسید و در حالی که باید برای تطبیق بودجه سال ۱۴۰۲ سند بالادستی یعنی لایحه آماده می‌بود، زیر فشار نمایندگان مجلس دولت تن به نوشتن لایحه‌ای داد که مهم‌ترین سند توسعه و اقتصادی کشور است.
حال با توجه به اینکه باید این سند نیز به تصویب برسد و با توجه به زمان دو هفته‌ای تا ارائه آن می‌توان حدس زد که اسفند ماه سال جاری، یکی از پرکارترین ماه‌ها برای نمایندگان مجلس باشد چرا که احتمالا با ادامه این روند، بهمن را باید ماه بررسی لایحه هفتم توسعه در بهارستان دانست و بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ روزدتر از اسفند در ایستگاه بهارستان توقف نخواهد کرد.