تازه‌ترین آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که حجم نقدینگی در پایان آبان‌ماه امسال با رشد ۲۸/۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۹ هزار و ۳۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. نکته قابل توجه اینجاست که نسبت نقدینگی به اسفندماه سال گذشته برابر با ۱۹/۲ درصد رشد کرده است.
یک اقتصاددان گفت: در سه دهه گذشته به خصوص در سال‌های پس از شدت گرفتن تحریم‌ها به اندازه‌ای تعداد افراد نیازمند افزایش یافته‌اند که اگر به هفتاد میلیون نفر از جمعیت هم یارانه‌ای پرداخت شود، کار اشتباهی نیست.
محمدحسین اسلامی، کارشناس اقتصادی گفت: برای حل ناترازی بنزین در کشور یا باید بنزین گران شود یا دلار، سکه یا مسکن افزایش پیدا کند. در شرایط فعلی، دیگر راه نفسی برای افزایش دلار و مسکن وجود ندارد و تنها راه برطرف شدن این مسئله، افزایش قیمت بنزین است.
با این ساختار بودجه یعنی هیچ اقدام توسعه‌ای نمی‌توان انجام داد. ۹۶ درصد بودجه صرف هزینه‌های جاری می‌شود. ۷۰ درصد آن به‌طور متوسط هزینه‌های پرسنلی است و تقریبا دولت روی این ۹۶ درصد هیچ تغییری نمی‌تواند بدهد.
گزارش تفریغ دیوان محاسبات نشان می دهد به رغم ۳/۵ برابر شدن درآمد‌های نفتی کسری بودجه ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ از برآورد اولیه بیشتر شده و به عدد یک هزار هزار میلیارد تومان رسیده است
کد خبر: ۲۷۰۱۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
اقتصاد ۲۴ در گفتگو با یک اقتصاددان چالش کسری بودجه را بررسی می‌کند؛
یک اقتصاددان در تحلیل خود از وضعیتی که دولت با کسری بودجه مواجه است، می‌گوید: اگر می‌خواهیم کسری بودجه نداشته باشیم باید هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهیم. حکومت باید اصلاحات ساختاری در مخارج بودجه را شروع کند. اقتصاد بی‌رحم است، اقتصاد مایه قوام حکومت‌هاست. اگر خدایی نکرده اقتصاد سقوط کند، فقیر و غنی با هم می‌سوزند.
یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: متاسفانه هزینه در بودجه اتفاق می‌افتد و قطعی است، اما درآمد‌ها با، اما و اگر و ممکن است محقق نمی‌شود. بستگی دارد در انتخابات آمریکا چه کسی برنده شود. جمهوری خواهان، نفتی هستند در نتیجه قیمت نفت را بالا می‌برند. شاید ۶۳ دلاری که در بودجه در نظر گرفته‌اند کم باشد و درآمد ما هم سال آینده بیشتر شود. اگر دموکرات‌ها پیروز شوند چنین اتفاقی نمی‌افتد و ممکن است قیمت نفت پایین بیاید و حتی درآمد‌های نفتی ما کاهش یابد.
یک کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: دولت وسوسه شده تا از طریق افزایش قیمت بنزین و ارز، کسری بودجه خود را جبران کند؛ در این زمینه هم آقای همتی مرتب درباره قیمت ارز فضاسازی می‌کند و هم آقای پزشکیان در مجلس اعلام کرد قیمت هر لیتر بنزین هشت هزار تومان است که قابل بحث است و این مساله می‌تواند منشا یک شوک تورمی باشد.
یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: به قدری انرژی را ارزان ارائه می‌دهیم که هزینه هم برای این ارزان بودن می‌دهیم. از آنجایی که دولت این درآمد‌ها را ندارد در نتیجه فشار مالیاتی به مردم می‌آورند. اقتصاد به دلیل ارز ترجیحی در رکود است و واردات جای تولید داخل را می‌گیرد. بنابراین، درآمد‌ها مخدوش شده، اما خرج وجود دارد. حقوق کارمندان را نمی‌دهد، مدارس را خصوصی می‌کند، کار عمرانی انجام نمی‌دهد، چون پول ندارد.
کسری بودجه زمانی رخ می‌دهد که هزینه‌های دولت از درآمد‌های آن فراتر می‌رود یا آنکه درآمد‌های پیش‌بینی شده دولت در بودجه به دلایل مختلف از جمله پیش‌بینی غیرواقعی درآمد‌ها محقق نمی‌شود.
بحث افزایش قیمت بنزین و ارز و سایر کالا‌ها و خدمات دولتی چند سالی است که ترجیع‌بند تمامی سخنان مسوولان دولتی و بعضا نمایندگان مجلس بوده و هست. دلیل این توصیه را عمدتا پایین بودن قیمت بنزین نسبت به قیمت جهانی آن می‌دانند و همین پایین بودن قیمت را موجب افزایش مصرف آن در داخل یا قاچاق آن به کشور‌های همجوار می‌دانند.
با توجه به تزریق منابع جدید به بودجه ۱۴۰۳ از محل کاهش سهم صندوق توسعه ملی از فروش نفت از ۴۰ به ۲۰ درصد، به نظر میرسد در نیمه اول سال بودجه دولت با کسری ۳۵۰ هزار میلیارد تومانی مواجه بوده است.
براساس برآورد‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، کسری تراز عملیاتی بودجه سال جاری ۳۰۷ هزار میلیارد تومان است. کسری تراز عملیاتی حاصل تفاضل هزینه‌ها (من‌های اعتبارات عمرانی) از درآمد‌های دولت (من‌های درآمد نفت و فروش اموال و اوراق) است؛ این، اما تنها کسری بودجه ۱۴۰۳ نیست.
ابراهیم رئیسی می‌گوید کسری بودجه سال ۱۴۰۰ بدون چاپ پول تامین شده و بودجه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز بدون کسری بوده است. اما این اظهارات تا چه حد درست است؟
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس، می‌گویند: پولی‌سازی کسری بودجه چه در قالب استقراض مستقیم از بانک مرکزی و چه به شکل برداشت از منابع صندوق توسعه ملی، باعث ایجاد تورم‌های بالا در ماه‌های پیش رو می‌شود.