پوشاندن پلاک برای انجام خلاف بی‌فایده است

درست است تعدادشان کم است اما مانور حرکات حادثه‌سازشان، پررنگ است تا آنجا که یکی از دغدغه‌های زندگی شهری به نام آنها ثبت شده است؛ البته در این بین پلیس راهور نیز بیکار ننشسته و برای جلوگیری از یکه تازی موتورسواران متخلف هرازچندگاهی طرح‌های ضربتی را به مرحله اجرا می‌گذارد.

نداشتن گواهینامه،‌عدم استفاده از کلاه ایمنی، انجام حرکات مارپیچ و خلاف جهت و عبور از معابر ممنوعه از جمله عمده‌ تخلفات موتورسواران است؛ اما نکته جالب اینجاست که وقتی پای حرفشان می‌نشینی تأمین معاش را بهانه کرده و سرپوشی بر تخلفاتشان می‌گذارند؛ انگار که نه  انگار دیگران نیز در تلاش برای تأمین روزی خود هستند و اینان با تخلفاتشان و با سرپیچی از قانون و زبان درازی به هرآنچه که هنجار نام دارد، هنجارشکنانه،معابر را مختص خود می‌دانند.

جالب است تعدادی از آنها حتی گواهینامه هم ندارند و بهانه‌شان این است که آنقدر مراحل گرفتن گواهینامه پولکی و سخت شده که برای فقیر بیچاره‌ها امکانش نیست؛ آن یکی می‌گوید: نه وقت دارم و نه پول،‌ترجیح می‌دهم وقتی که پلیس را می‌بینم از این کوچه از آن کوچه بزنم و در بروم تا نکند جلویم را بگیرند و موتورم را توقیف کنند!

تمام این موارد ،‌تخلفات، گله‌ها و شکایات ما را بر آن داشت تا موضوع را با سرهنگ احمد کرمی‌اسد رئیس مرکز صدور گواهینامه و اجرائیات پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در میان بگذاریم؛ صحبت‌های کارشناسی وی را بخوانید:

شرایط دریافت گواهینامه چیست؟ 

سرهنگ کرمی اسد: برای دریافت گواهینامه شرایط خاصی لحاظ شده است؛ از جمله شرایط سنی و سلامتی؛ فرد باید دارای 18 سال سن تمام باشد و گواهینامه سلامت دریافت کند؛ یعنی معاینه‌های پزشکی مورد نیاز را انجام دهد و با داشتن مدارک دیگری که لازم است از جمله عکس و یکسری اسناد برای آموزش به آموزشگاه‌ها مراجعه کرده و بعد از گذراندن مراحل مربوطه، آزمون داده و درنهایت گواهینامه را دریافت کند.

در حال حاضر چند آموزشگاه تخصصی موتورسیکلت در کشور وجود دارد؟ 

سرهنگ کرمی اسد: هم‌اکنون آموزشگاه‌ها به صورت ترکیبی آموزش موتور سیکلت را در دستور کار دارند؛ یعنی تعداد زیادی از آموزشگاه‌ها هم آموزش خودرو را انجام می‌دهند و هم موتورسیکلت را؛ اما 141 آموزشگاه به صورت اختصاصی فقط موتورسواری را به هنرجویان آموزش می‌‌دهند.

خیلی از راکبین موتورسیکلت، گواهینامه رانندگی نداشته و عنوان می‌کنند که آزمون موتور بسیار سخت است و با اینکه چندین بار در آزمون شرکت کرده‌اند قبول نشده و قید گرفتن گواهینامه را زده‌اند؛ آیا واقعا آزمون‌های مربوط به گواهینامه موتور، سخت است؟  

سرهنگ کرمی اسد: اخذ گواهینامه سخت نیست؛ قبلاً کلاس‌های آموزش موتورسواری سلیقه‌ای بود اما هم‌اینک با راه‌اندازی آموزشگاه‌ها در همه جای کشور، فضا و محیط یکنواخت و روش استانداردی برای آموزش موتورسواری مهیا شده است؛ از طرف دیگر برابر با استانداردها در مراکز صدور چک لیست‌هایی تهیه و به تمامی استان‌ها و افسران آزمون داده شده  است تا در طی آزمون عملی حتما تک تک پارامترها را لحاظ کنند؛ این اقدام در راستای ممانعت از اعمال نظر سلیقه‌ای است.

هنرجو در هر جای کشور که برای آزمون برود حتما موارد آزمون به صورت استاندارد و یکنواخت اعمال خواهد شد اما اگر هنرجویی شکایت داشت که در آزمون افسر مربوطه  سلیقه‌ای عمل کرده و مستحق رد شدن نبوده است می‌تواند به رئیس صدور گواهینامه شهرستان محل آزمون مراجعه کند؛ در آنجا حتما به شکایت وی رسیدگی می‌شود.

البته باید گفت که افسران آزمون افسرانی هستند که دوره تخصصی کارشناسی را گذرانده و بعضا کارشناس عالی تصادفات هستند؛ از طرف دیگر با توجه به آنکه تعداد افراد جوان در کشور زیاد است و متقاضی موتور سواری نیز اغلب جوانان هستند پلیس بر این امر تأکید دارد تا جوان‌هایی که آموزش کافی دیده و مستحق دریافت گواهینامه‌ هستند حتما گواهینامه بگیرند.

برخی از موتور سواران علت نداشتن گواهینامه را قیمت بالای کلاس‌ها عنوان می‌کنند؟ 

سرهنگ کرمی اسد: خب؛ بخشی از هزینه‌ها در آموزش غیرقابل پیشگیری است؛ آموزشگاه‌ها در قبال آموزشی که ارائه می‌دهند هزینه دریافت می‌کنند اما این هزینه‌ها از طریق کمیسیون صنعت و معدن استانی براساس شرایط و جغرافیای هر استان تعیین شده و آموزشگاه‌ها طبق مصوبه هزینه‌ها را دریافت می‌کنند.

 آیا پلیس راهور درخصوص آموزش کم هزینه‌تر در آموزشگاههای رانندگی موتور سیکلت و کمک به این قشر برنامه‌ای ندارد؟

سرهنگ کرمی اسد: با ورود سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا و پیگیری مشکلات مالی راکبین موتور سیکلت و آگاهی از این مطلب که هزینه آموزش برای بسیاری از موتورسواران سنگین است یک آموزشگاه ویژه برای آموزش موتورسواری مشخص و معرفی شد؛ مشخصه این آموزشگاه این است که هزینه کمتری نسبت به سایر آموزشگاه‌ها می‌گیرد بدین صورت که آموزشگاه از سهم خودش چشم می‌پوشد؛ این آموزشگاه مجموعه آموزشگاهی «سروش» است.

آیا گواهینامه‌ موتورها با هم فرق دارد؟ 

سرهنگ کرمی اسد:بله؛ گواهینامه موتور برقی با موتور معمولی فرق دارد؛ همچنین گواهینامه‌ها به حجم سیلندر و سی‌سی موتورها بستگی دارد؛ در حال حاضر ما فقط برای موتورسیکلت‌های زیر 200 سی‌سی گواهینامه صادر می‌کنیم و برای رانندگانی که بخواهند با موتورسیکلت‌های بالای 200 سی‌سی رانندگی کنند باید حداقل سن‌شان 23 سال بوده و 3 سال از دریافت گواهینامه اولیه‌ موتورشان  بگذرد.

محدودیت‌های رانندگی برای افرادی که گواهینامه موتور را دریافت کرده‌اند چیست؟ 

سرهنگ کرمی اسد: سوار کردن شخص دیگری به عنوان ترک‌نشین، رانندگی با موتور سیکلت با حجم بالای 125 سی‌سی، ارتکاب تخلفاتی از جمله عدم استفاده از کلاه ایمنی، تردد در خطوط ویژه، حمل بار، عبور در جهت مخالف ترافیک تعیین شده و ناخوانا بودن پلاک از جمله محدودیت‌های دارندگان گواهینامه موتور سیکلت در سال اول است.

همچنین رانندگی از ساعت 22 تا 5 صبح، رانندگی در معابر برون شهری به استثناء معابر بزرگراهی بین شهری تا فاصله حداکثر 25 کیلومتر از شهر، عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه- از جمله استفاده از عینک، سمعک یا تجهیزات خاص- و عدم ارتکاب تخلفات منجر به اخذ نمره منفی طبق جدول موضوع ماده 7 قانون رسیدگی به  تخلفات رانندگی از جمله دیگر محدودیت‌های این دسته از رانندگان است.

آخرین آمار شرکت‌کنندگان در آزمون گواهینامه موتور سیکلت و تعداد قبولی‌ها را می‌فرمایید؟ 

سرهنگ کرمی اسد: در سال گذشته حدودا 182 هزار نفر برای دریافت گواهینامه موتور در آزمون‌های مربوطه شرکت کردند که بیش از 109 هزار نفر قبول شدند.

در 5 ماهه امسال نیز 574 هزار نفر شرکت کردند که 260 هزار نفر موفق به قبولی در آزمون و دریافت گواهینامه موتور سیکلت شدند.

 آیا در تعداد صدور گواهینامه محدودیت دارید؟ 

سرهنگ کرمی اسد: اصلا در تعداد صدور گواهینامه محدودیتی نداریم  و به این موضوع قائل هستیم که حتما به کسانی که مستحق دریافت گواهینامه هستند گواهینامه تعلق گیرد.

آیا برای هر وسیله نقلیه‌ای یک گواهینامه صادر می‌شود؟ 

سرهنگ کرمی اسد: صدور گواهینامه‌ها در حال حاضر تجمیع شده و اگر به پشت گواهینامه نگاه کنید برای چند وسیله نقلیه یک گواهینامه صادر می‌شود؛ فقط در جلو شکل وسیله نقلیه کلمه مجاز نوشته شده است.

چرا صدور گواهینامه‌ها زمانبر است؟ 

سرهنگ کرمی اسد: ما در بحث تایید پرونده متقاضیان قبول شده، کار تایید را کمتر از 24 ساعت انجام میدهیم؛ فرایند چاپ نیز با کمترین زمان ممکن در کمتر از 3-2 روز انجام می‌شود اما مشکل اصلی چیز دیگری است و آن آدرسی است که متقاضیان به پلیس ارائه می‌دهند. متاسفانه متقاضیان به جای اینکه آدرس منزل را بدهند آدرس محل کار یا خوابگاه را می‌دهند. هم اکنون تعداد قابل توجهی از گواهینامه‌ها به دلیل اینکه نقص در آدرس داشته، برگشت خورده است.

 آیا محدودیتی که در شماره‌گذاری وجود دارد و متقاضی حتما باید آدرس منزل خود را بدهد در گواهینامه‌ نیز لحاظ می‌شود؟

سرهنگ کرمی اسد: برای دریافت گواهینامه محدودیتی که در شماره‌گذاری و تخصیص پلاک لحاظ می‌شود وجود ندارد؛ یعنی فردی که در تهران دانشجو یا شاغل است و امتحان رانندگی را در اینجا داده  اما منزلش در شهرستان است، می‌تواند آدرس منزل خود در شهرستان را بدهد؛ گواهینامه به آدرسی که فرد خود اظهاری کرده، ارسال می‌شود.

آیا تخصیص نمرات منفی و تخلفات برای موتور سیکلت و خودرو یکسان است؟ 

سرهنگ کرمی اسد: پلیس راهور هیچ محدودیتی برای تخصیص نمره منفی یا تخلفات بین گروه‌های مختلف رانندگان قائل نمی‌شود؛ راننده هر نوع خودرو یا وسیله نقلیه‌ای اگر تخلف کند مشمول نمره منفی، جریمه یا حتی توقیف خواهد شد؛ میزان نمره منفی می‌تواند به توقیف 3 یا 6 ماهه یا حتی ابطال گواهینامه منجر شود.

عمده تخلفات راکبین موتور سیلکت چیست؟ 

سرهنگ کرمی اسد: استفاده نکردن از کلاه ایمنی عمده‌ترین تخلف موتورسواران است؛ متاسفانه تعداد زیادی از مرگ و میرها که به واسطه حوادث رانندگی برای راکبین موتور سیکلت به وقوع می‌پیوندد به واسطه این است که راکب یا ترک نشین موتورسیکلت، کلاه ایمنی به سر نداشته است.

تردد در منطقه عبور ممنوع، عدم حرکت بین خطوط، حرکت به صورت مارپیچ، تردد در جهت مخالف راه، حرکت در پیاده‌رو و در خطوط ویژه از جمله دیگر تخلفات موتورسیکلت‌هاست که روزانه با آن مواجه‌ایم.

آیا دوربین‌های  ثبت تخلفات، تخلف موتورسیکلت‌ها را نیز ثبت می‌کنند؟ 

سرهنگ کرمی اسد: در حوزه اجرائیات باید گفت دوربین‌های سطح شهر و تمام دوربین‌های پلاک‌خوان، پلاک‌های موتورهای متخلف را نیز ثبت می‌کنند.

در معابر و خیابان‌ها شاهدیم که خیلی از موتورسیکلت‌ها پلاک خود را با صفحات طلقی پوشانده یا زنجیر چرخ خود را به گونه‌ای به پشت موتور می‌بندند که تعدادی از شماره‌ها پیدا نشوند. آیا این اقدامات تاثیری در عدم اعمال جریمه و ثبت تخلف دارد؟

سرهنگ کرمی اسد: تخلفات موتورسواران حتی با تغییر ارقام و پوشاندن پلاک نیز ثبت می‌شود؛ متاسفانه شاهدیم که چه موتورسیکلت‌ و چه خودروها پلاک خود را مخدوش کرده  یا با طلق می‌پوشانند تا وضوحش کم شود اما با سامانه‌های شناسایی پلاک که در پاوا نصب شده است، می‌توان میزان وضوح تصویر را  تا حدی بالا برد که شماره پلاک حتی در صورت مخدوش کردن نیز مشخص شود؛ البته باید گفت که همکاران بنده، مشخصات خودرو یا موتور سیکلتی که پلاکش را مخدوش کرده است را به مرجع قضایی ارسال می‌کنند.

زنجیر انداختن، نصب طلق‌ یا قاب‌های شیشه‌ای بر روی پلاک موتور یا ماشین هیچ فایده‌ای ندارد؛ چرا که دوربین‌های پلاک‌خوان دارای نرم‌افزاری هستند که می‌توانند عکس‌های متفاوتی از محیط و  وسیله نقلیه متخلف در زاویه‌های مختلف بگیرند و بعد از تطبیق با پلاک‌های ثبت شده در سامانه، تخلفات افراد را به شماره تلفن‌ صاحب خودرو اعلام کنند.

همه تخلفات به صورت پیامک اعلام می‌شود؟ 

سرهنگ کرمی اسد: هم اکنون استعلام تخلفات در سامانه را با کد ملی فعال کرده‌ایم؛ بدین صورت که با درج کد ملی می‌توان تعداد خلافی‌های مالک خودرو را استعلام کرد؛‌ از سوی دیگر ما همواره از رانندگان درخواست کرده‌ایم که شماره‌ تلفن‌های خود را در سامانه به‌روز کنند تا تخلفات ثبت شده برای پلاک خودرویشان به آنها  اعلام شود.

آیا طرح تقسیط جرائم رانندگی برای موتور سیکلت‌ها نیز انجام پذیر است؟ 

سرهنگ کرمی اسد: خوشبختانه کار شاخصی که در دوران سردار هادیانفر صورت گرفت و مجوز قانونی را نیز دریافت کرد این بود که وسایل نقلیه اعم از خودرو و موتور اگر به علت پرداخت نکردن جرائم، توقیف شده باشند می‌توانند در طرح تقسیط جرائم شرکت کنند؛ منوط به آنکه توقیف از طرف دستگاه قضایی نباشد، وسیله نقلیه در سن فرسودگی نبوده و دارای سوابق و جرائم حادثه‌ساز نیز نباشد.

در این صورت افراد با مراجعه به ستاد ترخیص و همراه داشتن شناسنامه مالکیت می‌توانند بدون پرداخت هیچ مبلغی جریمه وسیله نقلیه خود را در یکسال قسط‌بندی کرده و نسبت به رفع توقیف و خروج وسیله نقلیه خود از پارکینگ اقدام کنند؛ البته باید گفت افرادی که میزان ریالی جریمه وسیله نقلیه‌شان هنوز به یک میلیون نرسیده است می‌توانند در سایت راهور 120 به صورت خرد جریمه را پرداخت کنند.

اگر فردی وسیله نقلیه‌اش  را به صورت اقساطی از توقیف خارج  کرد و بعد تخلفی انجام داد تکلیف وسیله نقلیه چه می‌شود؟ 

سرهنگ کرمی اسد: اگر خودرویی که رفع توقیف شده خلاف کند خلافی که منجر به توقیف شود مهلت قبلی که برای پرداخت جریمه‌اش لحاظ شده سلب خواهد شد و باید جریمه را به طور کامل پرداخت کند.

شما رئیس مرکز اجرائیات پلیس راهور نیز هستید یک سوالی که اکثر رانندگان با آن مواجه هستند این است که در هنگام بروز تصادف پلیس راننده را جریمه می‌کند؛ چرا؟

سرهنگ کرمی اسد: راننده مقصر باید اعمال قانون شود؛ بنابراین وقتی پلیس به سر صحنه می‌رسد بعد از کارشناسی راننده مقصری که تصادف را بوجود آورده جریمه خواهد کرد؛ البته برخی موارد جریمه رانندگان در سر صحنه تصادف به دلیل این است که بعد از وقوع تصادف‌، از سطح راه خارج نشده و موجب راه‌بندان و بی‌انضباطی در راه شده‌اند؛ باید گفت اگر در تصادف خسارتی رانندگان خودروهای خود را از سطح راه خارج نکنند و همان وسط ایستاده و منتظر پلیس بمانند به علت بی‌توجهی به قانون و ایجاد راهبندان، هر دو طرف تصادف چه مقصر و چه غیرمقصر اعمال قانون و جریمه خواهند شد.