کرونا چه تغییراتی در بازار کار داد؟

اقتصاد۲۴- با شیوع کرونا در پایتخت، مخاطرات زیادی در فضای کسب و کار کشور پدید آمد و با انتشار هشدار‌های مختلف از سوی نهاد‌های ذیربط مانند وزارت بهداشت، استرس زیادی در سطح جامعه در خصوص حضور افراد در فضا‌های شهری ایجاد شد. با گذشت چند روز، از این بحران، بسیاری از شرکت‌ها و واحد‌های بازرگانی، تجاری و صنعتی با ایجاد فرصت‌ها و قابلیت‌های دورکاری، با هدف کاهش ابتلای نیرو‌های کار، نقش بسزایی در کاهش استرس سرمایه‌های انسانی خود داشتند.

ایران تلنت (IranTalent.com) به عنوان مرجع فعال در حوزه اشتغال و سرمایه‌های انسانی، در راستای فعالیت‌های گزارشی و آماری خود، اخیراً با برگزاری یک نظرسنجی سراسری در میان شرکت‌ها، اقدام به جمع آوری و تحلیل داده‌ها در خصوص وضعیت منابع انسانی شرکت‌ها در ایام شیوع کرونا نموده است.

طبق اطلاعات بدست آمده، شرکت‌ها در مواجهه با شیوع ویروس کرونا با مشکلات و موانعی نظیر کاهش بهره‌وری کارکنان، کاهش تقاضای محصولات تولیدی از سوی مشتریان، دشواری تامین مواد اولیه و وصول مطالبات و تامین نقدینگی روبرو بوده‌اند.

 نیمی از شرکت‌ها به علت شیوع ویروس کرونا برخی پرسنل خود را دورکارکردند، که ۳۷% از آن‌ها برنامه دورکاری را روی همه واحد‌ها اعمال کردند و بخشی دیگر واحد‌هایی نظیر بازاریابی، فنی، فروش و پشتیبانی و منابع انسانی نیرو‌های تحت امر خود را به دورکاری فرستادند، با این حال اکثر قریب به اتفاق شرکت‌ها واحد مالی و همچنین مدیران ارشد سازمان خود را همچنان در محل کار خود مستقر نگه داشتند.

تحقیقات انجام شده در گفتگو با مدیران منابع انسانی شرکت‌ها حاکی از آن است که این گروه از شرکت‌ها ادعا می‌کنند دورکاری پرسنل هیچ تاثیر منفی‌ای در عملکرد سازمان آن‌ها نداشته و مهمترین دلایل این امر را در وهله نخست، وجود امکانات لازم جهت دسترسی از راه دور پرسنل به امکانات نرم‌افزاری داخل شرکت و در وهله بعد هماهنگی بین واحد‌ها با استفاده از امکاناتی نظیر ویدئو کنفرانس یا VOIP و از سوی دیگر تعریف درست و متناسب پروژه‌ها و تعیین نقش افراد درآن‌ها و در عین حال برنامه‌ریزی و هماهنگی در سطوح مدیریتی عنوان کرده‌اند.


در این میان، تمهیدات بهداشتی و مراقبتی مختلفی از سوی شرکت‌های متعددی در فضا‌های کاری صورت گرفت. افزایش سطح بهداشتی و نظافتی محل کار، آموزش‌های بهداشتی و پزشکی مرتبط، محدود کردن سفر‌های کاری، تغییر ساعات کار، محدودیت ارتباط مستقیم پرسنل با یکدیگر و امکان عدم حضور و استفاده از مرخصی اجباری از دیگر اقدامات مرتبط انجام شده توسط آن‌ها در این ایام بوده است.

یکی از شرکت‌هایی که دورکاری را تاحد ممکن در فضای کار شرکت خود ایجاد کرد، شرکت اینترنتی «مبین نت» است. مدیر منابع انسانی این شرکت از صدور اطلاعیه هشدار به پرسنل در زمان شیوع بیماری در چین خبر داد و گفت: «در ابتدای شیوع این ویروس در چین، واحد HSE شرکت اقدام به انتشار فراخوان مرتبط نمود. در ادامه با ورود ویروس به ایران تمهیدات بهداشتی مختلفی از سوی مدیریت شرکت صورت گرفت و شرایط دورکاری برای اکثر واحد‌های کاری فراهم شد، بطوریکه از ۶۰۰ نفر پرسنل فعال، در حال حاضر تعداد ۲۵۰ نفر در محل کار بصورت فیزیکی حاضر هستند و در برنامه آتی از این تعداد نیز کم خواهد شد و به تعداد افراد دورکار اضافه خواهد شد. تغییر چیدمان و فضای کار پرسنلی با رعایت فاصله بهداشتی مجاز، از دیگر اقدامات انجام شده در جهت پیشگیری بود. انتشار گزارشات و هشدار‌های مختلف بهداشتی توسط واحد آموزش شرکت از دیگر اقدامات انجام شده بود.»

طبق این گزارش، گروه صنعتی گلرنگ هم از شرکت‌هایی است که امکان دورکاری را تاحد ممکن برای پرسنل خود فراهم کرده است. مدیر منابع انسانی این گروه صنعتی تصریح کرد: «باتوجه به تولیدی بودن این واحد تجاری، امکان ایجاد دورکاری برای همه فراهم نبود. همچنین در سطوح مدیریتی دورکاری صورت نگرفت و فقط در حوزه کارشناسان و کارشناسان ارشد با هماهنگی مدیران ذیربط این امر صورت پذیرفت، درعین حال، اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی مختلفی در تمامی زیرمجموعه‌های مختلف گروه‌ها تعبیه شد که حذف ثبت اثر انگشت جهت حضور و غیاب، اندازه گیری دمای بدن در بدو ورود، توزیع اقلام بهداشتی و ضدعفونی در میان پرسنل شرکت‌ها و کارخانجات و حذف سیستم سلف سرویس از موارد انجام شده در زمینه جلوگیری از شیوع ویروس کرونا بود.»

در سوی دیگر یکی از آفت‌ها و مشکلات پدید آمده برای شرکت‌ها در زمان شیوع ویروس کرونا، تعدیل ناخواسته نیرو‌ها است که علیرغم مشکلات اقتصادی جاری کشور که همه شرکت‌ها در زمان رکود ناشی از تحریم‌ها با آن دست به گریبان هستند، به عنوان مانع و مشکلی جدید سر راه بنگاه‌های تجاری و اقتصادی قرار گرفته است. کاهش میزان فروش، کسری بودجه، کمبود نقدینگی و عدم وصول مطالبات و سررسید شدن تعهدات بانکی، زنجیره‌ای از مشکلات اقتصادی به هم پیوسته هستند که راهی جز تعدیل نیرو‌ها را پیش روی شرکت‌ها نگذاشته و به ناچار آن‌ها را وادار به کوچک‌سازی اجباری می‌نماید. آمار‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده و گفتگوی صورت گرفته با مدیران شرکت‌ها حاکی از آن است که ۱۶ درصد از بنگاه‌های تجاری قصد تعدیل بطور میانگین ۲۰ درصد از نیرو‌های خود را داشته و یکی از راه‌های برون رفت از مشکلات، کاهش نیروی انسانی خواهد بود. آنطور که اعلام شده، بخش بزرگ تعدیل‌ها در حوزه نیرو‌های اداری و سازمانی مانند فروش، بازاریابی و پشتیبانی خواهد بود.

مدیر منابع انسانی یکی از شرکت‌های فعال در حوزه فروش بیمه نیز خبر از تعدیل بخش بزرگی از نیرو‌های فعال در شرکت متبوع خود داد و افزود:

«باتوجه به کاهش فروش محصولات شرکت در زمینه بیمه‌های غیر اجباری و مکمل مانند بیمه‌های عمر یا سرمایه گذاری، در سال اخیر، هیات مدیره دستور به تعدیل نیرو‌ها داد که این امر مدیریت را بر آن داشت تا با کوچک سازی بخش‌هایی مانند فروش، تدارکات و اداری اقدام به کم کردن هزینه‌های جاری نماید و پیش بینی میشود با توجه به تاثیرات منفی شیوع کرونا و افزایش رکود در بازار و کاهش فروش، تعدیل نیرو‌ها در سال آتی نیز ادامه یابد.»

بسیار واضح است که بسیاری از شرکت‌ها بدلیل مشکلات و فشار‌های متعدد اقتصادی، پیش از این هم برای تعدیل نیرو در پایان سال جاری برنامه ریزی کرده بودند و شیوع کرونا مزید بر علت شده و انجام این امر را به اجبار و شاید ناخواسته زودتر از زمان پیش‌بینی شده محقق نموده است.

 

منبع: ایران تلنت