بیم و انتظار در بازار مسکن

اقتصاد۲۴ - هفته پیش‌رو، روز‌های مهمی در بازار دارایی‌های کشور است. پس از ریزش قیمت در بازار ارز و سکه و البته تعدیل قیمت‌ها در بازار سهام، حالا بخش تقاضا در حوزه مسکن در انتظار «کشف کف قیمتی» است. بخش زیادی از طرف «عرضه» در بازار مسکن، حاضر به کاهش قیمت‌ها نیست و حتی پس از چشم‌انداز کاهشی قیمت ارز نیز با احتیاط وارد بازار شده است. بخش «تقاضا» نیز در حال چانه‌زنی برای ورود به معاملات است. در حال حاضر، «عدم قطعیت» در بازار مسکن نیز وجود دارد و قیمت‌ها از طرف بخش «عرضه» بار‌ها با تغییراتی مواجه می‌شود. پس از بازگشت درج قیمت به وب‌سایت‌ها، در برخی موارد نیز قیمت‌های کاذب و غیرواقعی یا به اصطلاح معامله‌گران بازار مسکن «پرت» نیز در سایت‌ها درج شده و حالا متقاضیان مسکن، ترجیح می‌دهند که در بازدید‌های میدانی و پرس و جو‌های کارشناسی قیمت واقعی ملک مورد نظر خود را بیابند.
البته بررسی روند تاریخی بازار مسکن نشان می‌دهد که به‌طور کلی این بازار به واسطه ماهیت دیر نقدشوندگی، واکنش دیرهنگام به تغییر و تحولات سایر بازار‌ها کمی دیرتر افت می‌کند، اما اکنون به دلیل نوسانات شدید بازار‌های اقتصادی (ارز، بورس، خودرو و ...)، بازار مسکن، این سنت همیشگی را کنار زده و واکنش زودهنگام به تحولات داشته است.

ریزش قیمت‌ها کلید خورد

مصطفی قلی‌خسروی، رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور در این باره گفت: با توجه به امید‌هایی که در خصوص کاهش نرخ ارز در جامعه به وجود آمده مسکن نیز با تردید‌های قیمتی مواجه شده است.
رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور با بیان اینکه جو روانی و انتظارات تورمی باعث افت قیمت در همه بازار‌ها شده است، افزود: نه تنها نرخ ارز بلکه قیمت خودرو نیز کاهش پیدا کرده و بورس نیز به کاهش نرخ ارز واکنش نشان داده و ریزش‌هایی را تجربه کرده است البته موضوع طلا فرق دارد، زیرا قیمت آن بر اساس اونس جهانی محاسبه می‌شود، اما در مجموع انتظارات برای بازار مسکن نیز کاهشی است.
خسروی در خصوص میزان تقاضا در بازار پس از تغییرات نرخ ارز خاطرنشان کرد: به دلیل افت قیمت‌ها همچنان مردم دست نگه داشته‌اند البته این به معنی این نیست که خرید و فروشی نمی‌شود، معاملات انجام می‌شود، اما به دلیل افت قیمت‌ها تردید در این بازار زیاد شده است.

عرضه مسکن افزایش یافت

این کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه عرضه مسکن رشد داشته، تصریح کرد: افرادی که در این مدت اقدام به خرید ملک کرده و دست نگه داشته بودند تا در موقع مناسب بفروشند در این شرایط و برای آنکه متضرر نشوند اقدام به عرضه آن به بازار کرده‌اند و همین موضوع هم می‌تواند دلیلی بر ریزش قیمت مسکن باشد.
رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور با انتقاد از بازگشت قیمت‌ها به سایت‌های فروش مسکن گفت: این اقدام به اعتقاد ما غلط است و باعث تشنج در بازار مسکن می‌شود ضمن آنکه وزیر راه و شهرسازی نیز به این موضوع اشاره داشته‌اند و برخی با قیمت‌سازی باعث رشد قیمت‌ها خواهند شد.
خسروی در پاسخ به این پرسش که آیا درج قیمت‌ها باعث شفافیت در بازار مسکن نخواهد شد؟ افزود: از گذشته کارشناسان مسکن اقدام به قیمت‌گذاری مسکن می‌کردند و قیمت هر خانه بر اساس آخرین معامله‌ای که در آن محله انجام شده بود، برآورد می‌شد حال با این نرخ‌گذاری در اپلیکیشن‌ها تنها شاهد به هم خوردن این بازار هستیم و افرادی که در زمینه سوداگری و دلالی فعالیت دارند و خود عامل بخشی از این قیمت‌های کاذب و حباب آلود محسوب می‌شوند این تحلیل‌ها را در مورد شفافیت ارایه می‌دهند.

بیشتر بخوانید: خریداران مسکن غیب شده‌اند

رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور در خصوص پیش‌بینی بازار مسکن تا پایان سال گفت: با توجه به شرایط موجود و قدرت پایین خرید و انتظار برای کاهش قیمت‌ها بعید به نظر می‌رسد معاملات در بازار مسکن رشد چندانی داشته باشد.

اما و اگر‌ها برای تحقق وعده روحانی

بر اساس این گزارش؛ به نظر می‌رسد در حال حاضر مردم و بازاری‌ها در انتظار کاهش بیشتر قیمت ارز هستند، در این بین وعده حسن روحانی که گفته «تصمیم گرفتیم قیمت دلار را پایین بیاوریم» بی‌تاثیر نیست. انتظارات مثبت در بازار ارز در حالی شکل گرفته است که رییس‌جمهور در هفته گذشته وعده کاهش قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان را در صورت آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی داد. هر چند تحقق وعده روحانی با، اما و اگر‌های فراوانی همراه است و کارشناسان اقتصادی تاکید دارند که نمی‌توان برای کاهش قیمت دلار کف مشخصی را تعیین کرد و قیمت ارز تحت تاثیر عواملی همچون عملکرد بازار‌های دیگر، تورم، تحریم و... است و نمی‌توان تنها با ورود منابع ارزی به کشور یا با دستور این انتظار را داشت که قیمت‌ها ریزش شدید داشته باشد، اما خوش‌بینی ایجاد شده در بازار برای برداشته شدن تحریم‌ها با پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، باعث شده است چشم انتظار بازار کاهش بیشتر نرخ ارز باشد.
در عین حال به نظر می‌رسد خریداران هم رغبتی برای خرید احساس نمی‌کنند و در انتظار ریزش بیشتر قیمت‌ها هستند و به نظر می‌رسد در صورت تداوم روند کاهشی در بازار ارز، توقع مشتریان برآورده شود.
سوال این است که با این چشم‌انداز می‌توان به رونق بازار مسکن امیدوار بود؟ به نظر می‌رسد بازار‌ها پس از شوک‌های شدید حالا به سمت تعادل قیمت و دوری از نوسان و التهاب خواهند رفت. اتفاقی که می‌تواند در صورت عدم کاهش قیمت‌ها به رکود معاملات مسکن بینجامد و در صورت ثبات اقتصادی و بازگشت قدرت خرید ریال، رونق بازار را در پی داشته باشد. در حال حاضر کمی زود است تا به این سوال پاسخ درستی داد، چراکه خریداران در انتظار سقوط قیمت‌ها هستند و فروشندگان هم کاهش قیمت‌ها را موقتی می‌دانند.
البته پیش از این نیز محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی گفته بود؛ تحولات نرخ ارز و طلا و به ویژه ارز روی کالا‌ها و خدمات اثرگذار بوده و با یکدیگر هم‌پیمایی مستمر دارند. طبیعی است امروز که جریان نرخ ارز معکوس شده و شاهد افت نرخ دلار هستیم، باید قیمت‌ها کاهش یابد، چراکه قیمت مسکن و انواع کالا و خدمات به بهانه افزایش قیمت ارز، بالا رفته بود و رشد قیمت‌ها در بازار مسکن ارتباطی با عرضه و تقاضا نداشت و ندارد و با ریزش قیمت دلار و تثبیت آن، انتظار جامعه برای از بین رفتن حباب‌های چند لایه قیمتی که با جهش نرخ دلار ایجاد شده بود، بحق است و باید شاهد ورود به کانال‌های واقعی قیمت‌ها در تمام بخش‌ها و کالا‌ها و خدمات باشیم.

گزارش: ندا جعفری