اقتصاد۲۴ - سفارت کشور مربوطه نیز قدر مسلم از شما مدارک فارسی را قبول نمیکند و مجبورید مدارک خود را به زبان مورد نظر سفارت، ترجمه نمایید. از طرف دیگر در نظر بگیرید که یک دانشجو میخواهد برای کارهای تحقیقاتی خود، مقالههای بینالمللی را که به زبانهای گوناگون هستند ترجمه کند. همچنین یک بازرگان را تصور کنید که قصد دارد مدارک بازرگانی با یک شرکت خارجی را ترجمه نماید. موضوعی که در اینجا مطرح میشود این است که ترجمه ماشینی گوگل به هیچ عنوان نمیتواند قابل قبول باشد و شخص نیز خود تسلطی به زبان مقصد ندارد. حتی اگر تسلط هم داشته باشد، صلاحیت ترجمه را ندارد. در همه این موارد و هزاران مورد دیگر در این صورت به اولین چیزی که نیاز پیدا میشود یک موسسه است که بتواند مدارک اشخاص را ترجمه کند و باید توسط یک مرجع معتبر هم تایید شده باشد تا سفارت و یا هر مرجع بینالمللی دیگری مطالب درج شده در مدارک را بفهمد و آنها را بپذیرد.
در این صورت افراد، مدارک خود را با خیال راحت به آن موسسات میسپارند تا مدارک را برایشان ترجمه کنند و تحویل دهند. به این نوع موسسات، دارالترجمه میگویند. دارالترجمهها مدارک به زبان فارسی یا زبان دیگری را که زبان مبدا نامیده میشود از متقاضی تحویل میگیرند و پس از ترجمه به یک زبان دیگر مورد نظر متقاضی که زبان مقصد نامیده میشود، تحویل میدهند و در قبال آن دستمزد دریافت میکنند. در حقیقت، دارالترجمه، موسسهای است که کار اصلی آن ترجمه متون از یک زبان به زبان دیگر است. دارالترجمهها برای آنکه بتوانند کار ترجمه را انجام دهند نیاز به افرادی دارند که در زمینه ترجمه متخصص باشند و بتوانند زبان مبدا را به زبان مقصدترجمه نمایند. به این افراد متخصص، مترجم میگویند. همانطور که ترجمه، محدوده وسیعی از فعالیتها را در بر میگیرد، حیطه فعالیت دارالترجمهها نیز هر روز گسترش مییابد. از جمله فعالیتهایی که یک دارالترجمه انجام میدهد شامل ترجمه متون تخصصی در رشتههای گوناگون، ترجمههای شفاهی، ترجمه مدارک هویتی، ترجمه مدارک دانشگاهی، گواهینامهها، ترجمه فیلمها، و کنفرانسها میباشند.
دارالترجمه برای فعالیت نیاز به مجوز دارد که توسط معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه صادر میشود. دنیای دارالترجمه، گسترده و متنوع است. تکنیکهای ترجمه، مختلف هستند. نظریههای متنوعی در مورد ترجمه وجود دارد و هشت نوع خدمات ترجمه گوناگون، از جمله ترجمه فنی، ترجمه قضایی و ترجمه رسمی توسط دارالترجمهها انجام میشوند که در زیر به آنها میپردازیم.
اصطلاح "ترجمه فنی" را میتوان به دو مورد زیر اشاره نمود:
در معنای عام آن، ترجمه راهنماهای کاربر، جزوههای دستورالعمل، یادداشتهای داخلی، ترجمه پزشکی، گزارشهای مالی، صورتجلسههای دادرسی، اسناد عمومی اداری و سایر موارد دیگر است. این اسناد مخاطبان خاص و محدودی دارند و معمولاً ماندگاری کوتاهمدتی دارند. در محدودترین معنای آن، دارالترجمهها ترجمه فنی اسناد "فنی" مانند اسناد مهندسی، فناوری اطلاعات، الکترونیک، مکانیک و متون صنعتی را انجام میدهند. ترجمه فنی نیاز به دانش اصطلاحات تخصصی مورد استفاده در بخش متن اصلی دارد.
ترجمه علمی به عنوان یک زیر گروه ترجمه فنی، همانطور که از نام آن مشخص است، با اسنادی در حوزه علمی سروکار دارد، مانند مقالات، پایاننامهها، کتابچههای کنگره، مطالب ارائه شده در کنفرانسها، گزارش مطالعات و غیره.
ترجمه اسناد مالی یا تجاری، وظیفه دیگر دارالترجمهها است. این اسناد مربوط به فعالیتهای مالی، بانکی و بورس اوراق بهادار هستند که شامل حسابهای سالانه شرکتها، گزارشهای سالانه، صورتهای مالی، قراردادهای مالی، بستههای تأمین مالی و موارد دیگر میباشند.
دارالترجمهها برای مدیریت سریعتر سفارش خود، مواردی را از متقاضی درخواست میکنند که عبارتند از: موضوع اصلی، تاریخ تحویل، قالب، تعداد کلمات و سایر اطلاعات مرتبط.
ترجمه حقوقی به اسنادی که از نظر قانونی الزامآور هستند اشاره دارد مانند ترجمه قوانین. آییننامهها و احکام شرایط عمومی خرید و فروش، قراردادهای الزامآور قانونی مانند نیروی کار، مجوزها و قراردادهای تجاری، توافقنامههای مشارکت، پروتکلها و کنوانسیونها مقررات داخلی سیاستهای بیمه، و ضمانتنامهها و وثیقهها و سایر موارد. مترجم حقوقی علاوه بر آموزشهای زبان خود باید از سابقه قانونی خوبی نیز برخوردار باشد.
ترجمههای قضایی، که نباید با ترجمه قانونی یا رسمی اشتباه گرفته شود، به کار ترجمهای که در یک دادگاه انجام میشود، اشاره دارد. مترجمان قضایی در ترجمه اسنادی مانند نامههای درخواست، صورتجلسه دادرسی، حکمهای صادره، نظرات کارشناسی، گواهیها، صورتجلسات بازجویی و غیره تخصص دارند.
دارالترجمهها از امضای مترجمین رسمی یا مترجمین قسمخورده برای تأیید اعتبار ترجمههای رسمی استفاده میکنند. اینها معمولاً اسنادی هستند که نیاز به اعتبار قانونی دارند و از این رو با عنوان "رسمی" یا "سوگند یادشده" شناخته می شوند. مترجمان معتبر غالباً در دادگاهها به عنوان مترجم قضایی کار میکنند، یا به عنوان یک کارشناس حقوقی فعالیت مینمایند، و همچنین ترجمه اسناد وضعیت مدنی، توافقنامههای زناشویی و طلاق، وفات و وصیتنامهها را انجام میدهند.
این نوع ترجمه، احتمالاً از سختترین انواع ترجمه است، زیرا واضح است که مترجم ابتدا باید سعی کند محتوای معنایی متن اصلی را درک کند و سپس ترجمه خود را ارایه دهد. علاوه بر این، مشکلات متعدد دیگری نیز در این زمینه وجود دارند:
- بازی با کلمات که در متنهای ادبی مشاهده میشود، همانطور که در پشت یک کلمه یا یک عبارت ممکن است چندین معنی وجود داشته باشد که نویسنده سعی در انتقال یا اشاره به آنها دارد، و مترجم باید سعی کند آنها را به طور صحیح درک نموده و ترجمه نماید.
- سبک ادبی خاص خود نویسنده، زیرا هر نویسندهای سبک خاص خود را در نوشتن متون ادبی دارد و مترجم باید سعی کند روش منحصر به فردی را که نویسنده در آن ایده های خود را طرح کرده منتقل کند.
- ریتم، و تعادل ذاتی عبارت؛ این امر در شعر از اهمیت ویژهای برخوردار است، و البته در نثر نیز به همان اندازه وجود دارد. مترجم در اینجا باید بهترین راه را برای انتقال مفهوم شعر همراه با حفظ ذاتی معنا و مفهوم آن با در نظر گرفتن تشریفا صحیح مجامع شعری انجام دهد.