پشت پرده تخلفات روبیکا

اقتصاد۲۴- داستان از جایی آغاز شد که بعضی از بازیکنان باشگاه پرسپولیس در صفحه اینستاگرام خود اعلام کردند در «روبیکا»، صفحه‌ای جعلی و بدون اطلاع آن‌ها برایشان ایجاد شده که حتی تیک آبی (احراز هویت) هم دارد. پس از انتشار این اخبار در اینستاگرام، کاربران دیگری در شبکه‌های اجتماعی از جمله توئیتر اعلام کردند که بدون اطلاع آنها، صفحاتی به نامشان در روبیکا ایجاد شده و در عین حال از مطالبی که در صفحه عمومی اینستاگرامشان قرار دادند، برای پر کردن محتوای صفحات استفاده شده است. این موضوع این نگرانی را برای کاربران ایجاد کرده بود که این اقدام، تلاشی برای بالا نشان دادن کاربران پلتفرم‌های داخلی و مهاجرت ساختگی از اینستاگرام به روبینو باشد و به دنبال آن، کاهش پهنای باند اینستاگرام را شاهد باشیم.

در شرایطی که خواسته کاربران رسیدگی به این موضوع بود، علی سعد معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا (سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر) در توئیتر خود نوشت: از بهمن ماه ۹۹ پیگیری پرونده تضییع حقوق کاربران در روبیکا را شروع کردیم و با طیف وسیعی از تخلفات روبه‌رو شده‌ایم. تخلفات ترافیکی و درآمد‌های غیرقانونی، فعالیت بدون مجوز، نقض قوانین رقابت، گزارش‌های اخیر مبنی بر استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی کاربران و… ضرورت اصلاح را بیش از پیش روشن می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: ساترا با ابطال مجوز سرویس صورت و تصویر سوپر اپلیکیشن روبیکا و منع پخش تبلیغات بازرگانی آن در رسانه ملی، اقدامات اولیه را به انجام رساند. در مورد تخلفات ترافیکی با نامه‌نگاری با وزارت ارتباطات و طرح شکایت در کمیسیون اصل ۹۰ پرونده احقاق حقوق کاربران را پیگیری کرد که منجر به حذف محاسبه غیرقانونی پهنای باند در آن شد. اما متاسفانه به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها همچنان شاهد تداوم فعالیت‌های متخلفانه این پلتفرم هستیم.

معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا افزود: با وجود اینکه ساترا «اولین و تنها» نهاد اقدام‌کننده علیه تخلفات روبیکا بود، ولی خودش را به حمایت تمام‌قد از «سرویس داخلی قانونمند» متعهد می‌داند. روشن است حمایت از پلتفرم داخلی به معنای فعالیت در شرایط برابر و در چارچوب مقررات کشور است که در مورد روبیکا این مساله نقض شده. ساترا پیگیری تخلفات روبیکا را تا اصلاح نهایی و فعالیت قانونمند ادامه خواهد داد.

روبیکا مجوزی از ساترا نداشته که ساترا بخواهد آن را باطل کند

این در حالی است که روابط عمومی روبیکا اعلام کرد روبیکا هیچ‌گونه مجوزی از ساترا نداشته که ساترا بخواهد آن را باطل کند. در این اعلامیه آمده است: «این سوپراپلیکیشن با محوریت شبکه اجتماعی و پیام‌رسان است نه.iptv طی سالیان گذشته ساترا همواره سعی کرده که علاوه بر iptv‌ها و vod ها، پیام‌رسان‌ها را هم متقاعد به اخذ مجوز از ساترا کند که هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌ها از جمله روبیکا قبول نکردند. در خصوص بخش فیلم و سریال روبیکا نیز روبیکا در سال ۱۳۹۷ فقط برای مدت شش ماه و به صورت موقت مجوز از ساترا برای این قسمت داشت که همان موقع نیز منقضی شد و هیچ‌گاه تمدید نشده است، زیرا روبیکا اقدام به عقد قرارداد با سایر پلتفرم‌های دارای مجوز کرده و انتشار محتوا از سیستم‌های این پلتفرم‌ها انجام می‌شود نه روبیکا. در نهایت حتی در صورت وجود مجوزی برای ابطال از سوی ساترا، زیبنده یک نهاد حاکمیتی نیست که بدون انجام هیچ‌گونه تحقیقاتی و اخذ توضیح بابت شایعات و اکاذیب منتشره علیه روبیکا در روز‌های اخیر، از طریق یک رشته توئیت و نه حتی نامه‌ای رسمی، ابطال مجوز یک پیام‌رسان که حتی رسانه صوت و تصویر فراگیر نیز محسوب نمی‌شود و حتی درخواست مجوزی نداده، اعلام شود.»

با لغو مجوز «روبیکا» مشکلی حل نخواهد شد

در همین راستا اسماعیل قدیمی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی به «جهان‌صنعت» گفت: متاسفانه نظام حقوقی حاکم بر وسایل ارتباط جمعی مبتنی بر اجازه قبلی است. در واقع سیاست در چنین نظام حقوقی‌ای سلبی است. تمام فعالیت‌های رسانه‌ای که انجام می‌شود تحت تاثیر این سیاست سلبی قرار می‌گیرد که نه تنها جریان اطلاعات را آشکار و شفاف نمی‌کند بلکه اختلالات حقوقی را به وجود می‌آورد. یک نوع آشفتگی در این سیاست وجود دارد که معلوم نیست چه کسی مجوز می‌دهد، چه کسی مجوز را لغو می‌کند. وی در ادامه گفت: در مقابل چنین نظامی، نظام حقوقی تنبیهی در دنیا وجود دارد. در نظام‌های غربی و رسانه‌های آزاد چنین مجوزی وجود ندارد. همه در تعامل با یکدیگر مجموعه‌ای از نظارت‌های مدنی را دارند و در واقع اگر رسانه‌ای جرمی هم مرتکب شود، دادگاه‌های صنفی مسوول رسیدگی به این نوع جرائم هستند. متاسفانه در ایران نظام حقوقی با اجازه قبلی وجود دارد و نهاد‌های حکومتی این مشکلات را رسیدگی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: روبیکا از گوگل پلی حذف شد

قدیمی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر حساب‌های جعلی در روبیکا وجود داشته باشد دیگر بحث لغو مجوز این پیام‌رسان وجود ندارد. بحث سر این است که باید در دادگاه حضور پیدا کنند و جریمه‌های سنگین را پرداخت کنند، زیرا وارد حریم خصوصی کاربران شده‌اند و اعتماد عمومی را کاهش داده‌اند. با لغو مجوز و مسدود کردن این مشکلات حل نخواهد شد. این مشکلات و جرائم باید ریشه‌یابی شود و از بنیاد مقابل این‌گونه فعالیت‌های غیرقانونی ایستاد. اسماعیل قدیمی در پایان گفت: یکی از زیان‌های جبران‌ناپذیر این‌گونه اقدامات، ضربه زدن به اعتماد عمومی است. با این کار قطعا افراد بیشتری را به پیام‌رسان‌های خارجی سوق می‌دهیم. با اصلاح نظام حقوقی و رسانه‌های ارتباط جمعی، باید «نظام حقوقی سلبی» را مثل سایر کشور‌ها به «نظام حقوقی تنبیهی» تغییر و اجازه دهیم که سازمان‌های شخصی و اصناف مشکلات خود را حل کنند و به گونه‌ای یک مدیریت درون صنفی وجود داشته باشد.

اپلیکیشن روبیکا از گوگل‌پلی حذف شد

همچنین گزارش کاربران در فضای مجازی نشان می‌دهد پس از حذف روبیکا از چند مارکت اندروید ایرانی، حالا گوگل‌پلی نیز اپلیکیشن روبیکا را حذف کرده و امکان دانلود این برنامه از این بستر دیگر میسر نیست. روبیکا که این روز‌ها به علت نقض حریم خصوصی افراد و ساخت پیج‌های ساختگی و بدون اطلاع از فوتبالیست‌ها و چهره‌های شناخته شده، زیر تیغ تند انتقادات بود از گوگل‌پلی حذف شد. به نظر می‌رسد این اتفاق در پی شکایت کاربران و گزارش این اپلیکیشن توسط شاکیان رخ داده باشد. در صورت جست‌وجوی این سوپر اپ در گوگل، اگر روی لینک آن کلیک کنید با پیغام یافت نشدن این اپلیکیشن در گوگل‌پلی رو‌به‌رو خواهید شد.

پس از آغاز این حواشی، عده زیادی از کاربران اعلام کردند که اکانت‌هایی به نامشان در روبیکا ایجاد شده که آن‌ها خبری از وجود آن نداشته‌اند. برخی از این اکانت‌ها همان نام کاربری افراد در اینستاگرام هستند با این تفاوت که پسوندی شامل یک عدد تک‌رقمی نیز به آن‌ها اضافه شده است. طی روز‌های گذشته کمپین‌هایی در شبکه‌های اجتماعی همانند توئیتر برای ریپورت روبیکا در دو استور گوگل‌پلی و اپ استور صورت گرفته بود. حواشی این اقدام روبیکا همچنین با ورود پلیس فتا به این ماجرا همراه شده بود و معاونت اجتماعی پلیس فتا ناجا در این رابطه بیانیه‌ای را صادر و اعلام کرد کلیه تخلفات مربوط به روبیکا در کارگروه ویژه و تخصصی پلیس فتا مطرح شده است و نتیجه اقدامات متعاقبا اعلام خواهد شد.

لازم به ذکر است روبیکا در مورد اکانت‌های شخصی که عینا از اینستاگرام در این پلتفرم بدون اطلاع صاحبان آن‌ها وجود دارند گفته که این موارد اندک بوده و صفحات عمومی کاربران به این شکل در آمده و خود این کاربران می‌توانند با تماس با مجموعه روبیکا یا کنترل این صفحات را برعهده بگیرند یا خواستار حذف آن شوند؛ هرچند کمی بعد از انتشار این بیانیه اولیه روبیکا تاکید کرد که نمی‌تواند صفحات را بدون اجازه صاحبان آن‌ها مسدود کند و از کارشناسان خواست در این زمینه همفکری کنند.

منبع: جهان صنعت