جزئیات تخلف در واردات نهاده با کوتاژ جعلی/گمرک مدعی شد

اقتصاد۲۴-در نیمه خردادماه، مقدسی-رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران- از خالی ماندن دست دامداران از نهاده‌ با وجود اینکه بابت خرید آن هزینه هم پرداخت کرده‌اند خبر داد و گفت که یکی از شرکت‌های متعلق به سازمان تعاون روستایی در فروردین ماه، نهاده دامی را در سامانه بازارگاه به گاوداران فروخته و پول آن را نیز دریافت کرده ولی هنوز نهاده به آنها تحویل نداده است.

مدتی بعد اعلام سازمان بازرسی کل کشور جزئیاتی از تخلف در واردات نهاده دامی را منتشر کرد که نشان داد کوتاژ جعلی صادر شده است و شرکت واردکننده متعهد به تامین ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن نهاده دامی شده و با گذشت زمان، هنوز  تامین نشده‌ است. این سازمان توضیح داد که موضوع ساخت کوتاژ صوری مطرح بوده و حتی محموله نهاده‌های دامی وارد بندر نشده است، در حالی که ۸۰۰ هزار تن نهاده دامی در سامانه به مردم، کشاورزان و اتحادیه‌ها ارائه شده و آنها با دیدن کوتاژ ثبت شده در سامانه بازارگاه، ۵۰۰ هزار تن را مبلغ ۱۱۰۰ میلیارد تومان خریداری و این مبلغ را به حساب شرکت واریز کرده‌اند.

اما با توجه به اینکه بحث ثبت کوتاژ در میان بود، این احتمال را مطرح می‌کرد که پیش‌اظهاری به گمرک صورت گرفته باشد به عبارتی واردکننده قبل از ورود کالا به بنادر، نسبت به اظهار آن در سامانه گمرک اقدام کرده تا کالا وارد شود، روالی که در گمرک مرسوم نیست و با مجوز خاص امکان آن وجود خواهد داشت. این در حالی است که زمانی کوتاژ برای کالایی ثبت می‌شود که واردکننده با دریافت مجوز لازم از جمله ثبت‌سفارش و قبض انبار، نسبت به اظهار کالا در سامانه گمرک اقدام کرده باشد که بعد آن بخشی دیگر از فرایند ترخیص از جمله دریافت مجوزهای سلامت و استاندارد کالا از طریق سیستمی طی می‌شود.

اینکه ماجرای عرضه کالایی که وارد نشده ولی کوتاژ آن در سامانه بازارگاه چیست، در توضیح گمرک قابل تامل‌تر شده است؛ به‌طوری که عسگری-معاون امور گمرک گمرک ایران- در اظهاراتی، هرگونه ثبت اظهارنامه توسط این شرکت در سامانه گمرک را رد کرده و گفته که گمرک اصلا در جریان چنین وارداتی نبوده و کوتاژی در سامانه خود صادر نکرده است.

گمرک: ما حتی مدعی هستیم چرا اسم ما را آوردند وقتی به سامانه انحصاری جهاد وصل نیستیم

 معاون گمرک توضیح داد: سامانه بازارگاه از سال ۱۳۹۸ و با مصوبه دولت که در اختیار وزارت جهاد قرار گرفت جهت رصد وضعیت نهاده‌ها و اعلام تائیدیه به گمرک ایجاد شده ولی در انحصار وزارت جهاد قرار دارد که با وجود مکاتبات صورت گرفته از گذشته تاکنون، هیچ آمار و اطلاعاتی نه تنها در اختیار گمرک بلکه سامانه جامع تجارت هم قرار نداده است. این در حالی است که بعد از اظهار کالا، گمرک اطلاعات اظهارنامه را برای دریافت مجوز قرنطینه دامی، نباتی، دامپزشکی و استاندارد به صورت سیستمی در اختیار دستگاه مربوطه قرار می‌دهد، اما تبادل اطلاعاتی با بازارگاه ندارد و تائیدیه نهایی برای خروج کالا را وزارت جهاد به صورت دستی به گمرک می‌دهد؛ بنابراین اینجا ما مدعی هستیم که چرا حتی نامی از گمرک بردید در حالی که سامانه وصل نیست و تبادل اطلاعاتی با  گمرک ندارد.

کتبا می‌نویسم که این کوتاژ جعلی است و وجود خارجی ندارد

عسگری با اشاره به صوری بودن کوتاژ اعلامی شرکت واردکننده نهاده دامی در سامانه بازارگاه گفت: اظهارنامه‌ای که گمرک برای وزارت جهاد می‌فرستد، متکی به قبض انباری است که دارای بارنامه بوده و حتی مشخص است که کالای وارداتی در کدام انبار قرار دارد ولی برای این محموله قبض انباری صادر نشده که در سامانه گمرک برای آن کوتاژ ثبت شده باشد ولی واردکننده در سامانه بازارگاه به صورت دستی کوتاژ وارد کرده است، آنهم وقتی که گمرک به این سامانه دسترسی ندارد تا آن را رویت، تائید یا رد کند، بر این اساس به صورت کتبی به هر مرجعی که لازم باشد می‌نویسم که این کوتاژها وجود خارجی ندارند و مشخصا گمرک نباید در مورد این اتفاق افتاده در سامانه بازرگاه که هیچ ارتباطی با آن ندارد پاسخگو باشد.

بیشتر بخوانید: ماجرای ترخیص عجیب ۲۷ هزار تن ذرت‌ آلوده چیست؟

متخلفان با علم به رصد نشدن، اقدام کرده‌اند

اما در همین رابطه لطیفی-سخنگوی گمرک ایران- نیز توضیحات دیگری ارائه کرده و در بخشی از آن گفته که این شرکت با استفاده از امکان خود اظهاری در سامانه داخلی  بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی، اعدادی را به صورت جعلی در سامانه بازارگاه وارد کرده است و از آنجایی که به دلیل عدم دسترسی گمرک به این سامانه داخلی وزارت جهاد، تبادل دیتایی با گمرک به صورت وب سرویسی صورت نمی‌گیرد، در مقام رد یا تایید رویه‌ها و اطلاعات آن سامانه نیست و مسئولیت صحت یا عدم صحت اطلاعات در آن سامانه با وزارت جهاد و کاربران بازارگاه است. از این رو کوتاژ جعلی اعلامی از سوی این  شرکت به صورت سیستمی یا حتی غیرسیستمی از گمرک استعلام نشده، مسئولیت هرگونه اقدام در این سامانه متوجه و برعهده وزارت خانه متبوع آن خواهد بود.

لطیفی یادآور شد که با وجود درخواست‌های گمرک،‌ تا این لحظه هیچ ارتباط سیستمی و سامانه‌ای با سامانه بازارگاه وجود ندارد و امکان راستی‌آزمایی برای چنین ادعاهایی برای وارد کنندگان در بازارگاه فراهم نشده است، از این رو احتمالا متخلفین با علم به این موضوع، با تخلفی آشکار و با وارد کردن اعدادی غیرواقعی در فیلد کوتاژ اظهاری به بازارگاه موجب خسارات و زیان شدند.

این ماجرای مبهم و عجیب در حالی رقم خورده که این اولین حاشیه سامانه بازارگاه نبوده و سیستمی نبودن آن بارها موجب ایجاد بحث‌هایی در مورد اقدام به تخلف در آن شده است که از جمله آن می‌توان به جریان ترخیص ۸۰ هزار تن ذرت از گمرک در دو سال اخیر اشاره کرد. به هر حال ابعاد این تخلف هنوز به صورت واضح مشخص نیست و وزارت جهاد توضیحی در این رابطه به اذهان عمومی ارائه نکرده است، در هر صورت باز هم تاکید بر نابسامانی سامانه‌های تجارت و عدم هماهنگی و تبادل دیتا بین آنها دارد که ظاهرا قرار نیست با گذشت سال‌ها و هزینه‌های سنگین که برای آنها انجام شده به صورت کارآمد عمل کند.