اقتصاد۲۴- حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی، تأثیرات عمیقی بر بازارهای جهانی انرژی به دنبال داشته است. نوسانات قیمت، کمبود عرضه، مسائل امنیتی و عدم اطمینان اقتصادی بخشی از این پیامدها است. مثل همیشه، کشورهای فقیرتر - که بسیاری از آنها هنوز با اثرات همه گیری جهانی روبرو هستند - بیشترین پیامدهای منفی بحران انرژی را متحمل خواهند شد.
با وجود این شرایط، پیش بینی با قطعیت بسیار دشوار است. همانطور که آژانس بین المللی انرژی اشاره میکند، بسیاری از خطوط این دنیای جدید هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما بازگشتی به حالت قبل وجود ندارد. در ادامه، با ۶ پیامد حمله روسیه به اوکراین که جهان انرژی را تغییر داده است، آشنا میشویم:
۱. قیمت بالاتر انرژی
قابل توجهترین تغییر برای اکثر مردم این بوده که قیمت انرژی در حال افزایش است. آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرده هزینههای بالای سوخت، عامل ۹۰ درصد افزایش متوسط هزینههای تولید برق در سراسر جهان است.
آژانس بینالمللی انرژی میگوید ۱۰۰ میلیون نفر ممکن است دیگر نتوانند با سوختهای پاک غذا درست کنند و در عوض به زیست توده بازگردند. با این حال، نیاز به امنیت انرژی ممکن است باعث سرمایه گذاری بیشتر در پروژههای سوخت فسیلی شود.
۲. تغییر جریانهای تجاری و کمبود عرضه بحران انرژی جهانی
دولت روسیه جریان صادرات گاز به اتحادیه اروپا را حدود ۸۰ درصد در فاصله ماههای میتا اکتبر ۲۰۲۲ میلادی کاهش داد و این اتحادیه را با کمبود قابل توجهی در سبد انرژی خود و نیاز مبرم به یافتن جایگزینهای انرژی از دیگر کشورها مواجه کرد.
در حالی که بسیاری از شرکای بینالمللی سابق روسیه روابط خود را با این کشور کاهش داده یا قطع کردهاند، روسیه با افزایش صادرات به جاهای دیگر، از جمله به چین، هند و ترکیه، تولید و صادرات نفت خود را تقریباً به سطح قبل از تهاجم نزدیک نگه داشته است.
۳. تغییر در سیاست انرژی
تغییر در مسیرهای سنتی تجارت انرژی به این معنی است که کشورهای آسیب دیده مجبور شدهاند به سرعت برای ایجاد سیاستهای انرژی جدید که نه تنها امنیت بلندمدت انرژی را در اولویت قرار میدهد، بلکه امکان برآورده شدن تقاضای انرژی موجود در کوتاهمدت را فراهم کنند، گام بردارند.
دولتها همچنین در حال توسعه مسیرهای قابل قبولی برای انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی هستند، بنابراین مسائل ناشی از بحران انرژی فعلی باید با در نظر گرفتن آن مورد توجه قرار گیرد.
آژانس بینالمللی انرژی میگوید در برخی موارد به ویژه در سایه قانون کاهش تورم ایالات متحده، این بحران به جای عقبنشینی، پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر را به جلو سوق میدهد.
بیشتر بخوانید: استراتژی گاز پوتین شکست خورد؟
۴. آثار اقتصادی فاجعه بار بحران انرژی
هزینههای بالاتر به دلیل آغاز بحران انرژی به افزایش نرخ بهره کمک میکند که میتواند گذار جهانی انرژی را به خطر بیندازد. هزینههای بالاتر انرژی منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات میشود.
نرخهای بهره بالاتر همراه با کاهش درآمد در شرایط واقعی، جهان را به سمت رکود سوق میدهد و تعداد افرادی که دوباره به فقر شدید سقوط میکنند، در حال افزایش است. از آنجایی که بسیاری از کشورها به دنبال افزایش هزینه استقراض پول برای مقابله با تورم هستند، پروژههای انرژی پاک که نیاز به تامین مالی دارند ممکن است گرفتار پیامدهای اقتصادی شوند.
۵. انتشار گازهای گلخانهای تحت تاثیر قرار میگیرد
برخی کشورها اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانهای خود را تسریع میکنند، اما سایر کشورها استفاده از زغال سنگ را افزایش میدهند و برخی کشورها هر دو را همزمان انجام میدهند. تأثیر طولانیمدت بحران انرژی بر انتشار گازهای گلخانهای نامشخص است و بسیاری از مردم نگران تأثیر برنامههایی برای رسیدن به انتشار گازهای گلخانهای به صفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی هستند.
با این حال، بر اساس پیشبینیها، اگرچه انتشار دی اکسید کربن در سال ۲۰۲۲ میلادی به افزایش خود ادامه میدهد، طبق پیشبینیها، این رشد کمتر از ۱ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ میلادی است که عمدتاً به لطف افزایش سریع انرژیهای تجدیدپذیر و وسایل نقلیه الکتریکی است.
۶. آینده چالش برانگیز انرژیهای تجدید پذیر
روابط لرزان بین روسیه و مشتریان انرژی آن منجر به تمرکز سریع بر حفظ امنیت انرژی شده است. داشتن یک ترکیب قوی و متنوع انرژی در قلب سیاستهای امنیت انرژی قرار دارد و آژانس بینالمللی انرژی میگوید ممکن است این بحران حرکت به سمت سوختهای پایدارتر را تسریع کند.
اما پیش بینی آینده دشوار است و چشمانداز اقتصادی منفی و انتخابهای کوتاهمدت سیاست برای اطمینان از انرژی برای نیازهای امروزی میتواند سرعت حرکت به سمت انرژیهای تجدیدپذیر ر v ا کاهش دهد. جهان انرژی شاید هیچگاه به دنیای پیش از جنگ روسیه در اوکراین شباهت نداشته باشد.
منبع: میز نفت