سحر گلی‌زاده، اقتصاد24 - بانک مرکزی در اطلاعیه ای از آغاز به‌کار اجرای عملیات بازار باز خبر داد که هدف از ایجاد این بازار مدیریت نرخ سود در بازار بین بانکی و کنترل نقدینگی عنوان شده است. طبق اطلاعیه بانک مرکزی قرار است این بازار بستری را برای سیاست‌های پولی مبتنی بر هدف‌گذاری تورمی فراهم کند.
اما این سوال مطرح است که با توجه به اینکه هدف از عملیات بازار باز، مدیریت نرخ سود در بازار بین بانکی و کنترل نقدینگی است، اجرای این عملیات می تواند به تحقق این دو موضوع کمک کند یا خیر؟
در همین رابطه هادی حق شناس کارشناس مسائل اقتصادی به خبرنگار اقتصاد24 گفت: یکی از راهکار‌ها و پالایش مستمر بازار پول، عملیات بازار باز است. اگر قرار است که ما از نرخ واقعی پول آگاه باشیم باید در عملیات بازار باز، هم نرخ واقعی پول و هم نرخ بین بانکی پول مشخص شود.
وی افزود: تعیین نرخ تسهیلات و نرخ سود در شورای پول و اعتبار، نمی‌تواند مبنای واقعی بودن نرخ پول و یا نرخ بهره باشد به خصوص اینکه وقتی اقتصاد ایران به شکل مستمر و مداوم با تورم دست و پنجه نرم می‌کند و تورم هم ماهانه دچار تغییرات شدید می‌شود. پس نرخ سود هم باید متناسب با نرخ تورم تغییر کند و نمی‌شود برای یک سال نرخ سود را از قبل تعیین کرد.این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: اگر قرار است بازار پول، بازار کارآمدی باشد، یکی از مولفه‌های آن این است که نرخ سود و سپرده‌ها هم به‌روز تغییر کند و راهکار رسیدن به چنین هدفی هم استفاده از عملیات بازار باز است که این عملیات بهترین روش برای واقعی کردن نرخ سود بانکی یا نرخ تسهیلات است.
حق شناس در ادامه گفت: وقتی نرخ سود واقعی باشد مردم دیگر روزانه به دنبال آن نیستند که سرمایه خود را در بازارها بچرخانند. اگر مردم به دنبال سوداگری هستند به این دلیل است که ارزش پولشان از دست نرود بنابراین یکی از راهکار‌های مهم برای حفظ ارزش پول مردم، تعیین نرخ سود واقعی است که راهکار تعیین نرخ سود واقعی هم به عملیات بازار باز بر می‌گردد.
وی در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی در اطلاعیه خود بر ضرورت اختصاص بخشی از دارایی‌های بانک ها و موسسات اعتباری به اوراق بانکی تاکرد کرده است، آیا به اعتقاد شما بانک‌ها و موسسات اعتباری حاضر به تبدیل دارایی‌های خود به اوراق بانکی هستند یا همچنان تمایل به بنگاهداری دارند؟ عنوان کرد: بانک‌ها در کشور ما ذاتا بنگاه‌دار هستند و تمایل دارند سپرده‌هایی که در اختیارشان است قدرت نقد شوندگی آنها بیشتر شود و راهکار قدرت نقد شوندگی هم این است که سپرده ها را خودشان استفاده کنند اما بهترین جایی که بتوانند سپرده‌ها را استفاده کنند این است که آنها را در بنگاه‌های تحت مالکیت خود، استفاده کنند.
وی در ادامه بیان کرد: راهکار اینکه بازار پول بازار سالمی باشد، این است که بانک‌ها از بنگاهداری دست بردارند و امیدواریم با نظارت هرچه بیشتر بانک مرکزی در این حوزه، مشکل بنگاهداری بانک‌ها حل شود.