فضای مجازی، تهدید یا فرصت؟

  اقتصاد۲۴-  پرونده حکمرانی فضای مجازی ؛ اینترنت پهن باند (Broadband) یکی از خدمات اینترنت است که به دلیل سرعت دسترسی بالا، پرکاربردترین نوع ارائه خدمات اینترنت محسوب می‌شود. اینترنت پهن باند به کاربران این اجازه را می‌دهد تا به اینترنت و خدمات مرتبط در سرعت‌های بالاتر از خدمات دسترسی به اینترنت معمولی دسترسی داشته باشند.

یکی از مزایای اقتصادی تحقق شبکه ملی اطلاعات به عنوان مهمترین مطالبه رهبر معظم انقلاب در فضای مجازی، بومی سازی پهنای باند اینترنت در داخل کشور و کاهش محسوس نیاز کشور از وارادت گسترده پهنای باند اینترنت بین الملل است که این مساله رشد اقتصادی و اشتغالزایی را به دنبال خواهد شد. در وضعیت کنونی در اقتصاد فضای مجازی، پهنای‌باند اینترنت بین‌المللی، مهمترین کالای وارداتی سایبری محسوب می‌شود و این در حالی است که واردات بی رویه پهنای باند اینترنت بین الملل در کشور دارای آثار و نتایج ناگوار است؛ زیرا که:

اولا: واردات پهنای باند اینترنت بین الملل، همراه با ورود انواع خدمات و محتوا به کشور است و افزایش ظرفیت آن بدون در نظر گرفتن ملاحظات مربوطه و پیوست‌های فرهنگی، علاوه بر مشکلات فرهنگی، اجتماعی و امنیتی، می‌تواند ذائقه و نیازمندی کاربران را تغییر داده و در بعد اقتصادی نیز ایجاد خدمات و تولید محتوای بومی و به طبع آن اشتغال این حوزه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

ثانیا: طبق تجربیات کشور‌های پیشرفته دنیا مثل چین، آمریکا، روسیه و... تولید پهن باند داخلی عامل اصلی جهش اقتصادی در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات است؛ از این رو عدم توجه به تولید پهنای باند بومی و وارادت گسترده پهنای باند بین الملل، به هیچ عنوان رشد اقتصادی و اشتغال را به دنبال نخواهد داشت و اگر اشتغالی ایجاد شود، بسیار کم و ناچیز خواهد بود و تنها به چند شرکت واردکننده یا توزیع کننده تجهیزات و نرم‌افزار‌های خارجی یا واسطه‌های توزیع اینترنت در کشور محدود می‌شود که البته در هر حدی اشتغال ایجاد شود، خوب است، ولی اصل ایجاد اشتغال به ایجاد محتوا و سرویس در داخل برمی‌گردد. بر این اساس تنها ارزش افزوده و بهره‌وری ناشی از ارائه خدمات و محتوای تولید بومی پهنای باند، باعث اشتغالزایی و توسعه اقتصادی می‌شود. این موضوعی است که در کشور کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و متاسفانه گسترش پهنای باند در داخل کشور با افزایش پهنای باند بین‌الملل مترادف دانسته می‌شود.

از این رو با توجه به اینکه نگاه به توسعه اینترنت پهن باند در کشور بیشتر مصرفی است و انگیزه‌های اقتصادی در بهره‌برداری از شبکه و ایجاد و ارائه محتوا و خدمات به‌صورت بومی در کشور ضعیف است، بسیاری از تأمین‌کنندگان عمده محتوای بومی به خاطر دسترسی که روی پهنای باند بین‌الملل به شبکه داخل کشور وجود دارد، محتوای خود را به خارج از کشور منتقل می‌کنند که در نتیجه جهت دسترسی به این محتوا، نیازمند افزایش پهنای باند بین‌المللی در کشور هستیم، در حالی که می‌توان بجای افزایش پهنای باند بین‌الملل، با ایجاد و توسعه مراکز داده داخلی و شبکه‌های توزیع محتوا به عنوان بخشی از شبکه ملی اطلاعات، تأمین‌کنندگان جهانی محتوا را جهت استقرار در این مراکز ترغیب کرده و با افزایش پهنای باند داخلی، محتوای بومی بر بستر شبکه‌های دسترسی پرظرفیت به کاربران ارائه شود.

بیشتربخوانید:تعداد کاربران اینترنت در چه کشور‌هایی بیشتر است؟

البته خوشبختانه توجه به پهنای باند داخلی در اسناد و قوانین بالادستی بدان تاکید شده است؛ برای نمونه در اسناد مصوب شورای عالی فضای مجازی مربوط به طرح سند کلان شبکه ملی اطلاعات که اخیراً به تصویب رسیده نیز در یکی از بند‌ها به صراحت گفته شده که نسبت ترافیک داخلی پهنای باند خدمات پایه کاربردی به ترافیک خارجی باید ۷۰ به ۳۰ درصد باشد؛ لذا حرکت دستگاه‌های اجرایی باید به نحوی باشد که به این هدف نزدیک شوند؛ بنابراین با توجه به ظرفیت‌های فراوان کشور در عرصه اقتصاد دیجیتال و نیروی انسانی جوان و پر انگیزه در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز تجربه‌های کشور‌های پیشرفته دنیا، می‌بایست مدل توسعه شبکه باند پهن بومی در کشور براساس حداکثرسازی مطلوبیت‌ها در همه بخش‌ها اجرا شود؛ زیرا که این اقدام موجب افزایش دسترسی کاربران، بهبود سرعت و کیفیت، کاهش قیمت و افزایش دسترسی‌پذیری مالی برای کاربران، افزایش تولید محتوا و خدمات بومی با در نظر گرفتن ملاحظات فرهنگی، افزایش کسب‌و‌کار به واسطه افزایش ضریب اطمینان و امنیت و اشتغال‌زایی می‌شود و در نهایت رشد پایدار اقتصادی کشور را در پی خواهد داشت.