شوک ظریف به اصلاح‌طلبان

اقتصاد ۲۴- ۲ روز دیگر تا به صدا در آمدن رسمی زنگ انتخابات باقی مانده است. اصولگرایان در تکاپوی راضی کردن رئیسی برای کاندیداتوری هستند و اصلاح طلبان هم در جستجوی کاندیدایی که هم از گیت نظارت استصوابی شورای نگهبان عبور کند هم بدنه رأی دلسرد شده را پای صندوق‌های رأی بیاورد.

در این میان ابلاغیه اخیر شورای نگهبان فضای انتخاباتی کشور را تحت الشعاع خود قرار داد. براساس این مصوبه برخی کاندیدا‌های احتمالی انتخابات زودهنگام از دایره رقابت کنار گذاشته شدند.

حذف زودهنگام از انتخابات با یک ابلاغیه

براساس ابلاغیه جدید شورای نگهبان حداقل سن داوطلبان انتخابات، ۴۰ سال و حداکثر سن ۷۵ سال در هنگام ثبت نام تعیین شده است. برهمین اساس محمد جواد آذری جهرمی، حجت‌الله عبدالملکی که متولد سال ۱۳۶۰ هستند و محمد غرضی با ۷۹ سال و اسدالله بادامچیان با ۸۰ سال سن از حضور در انتخابات ۱۴۰۰ منع شدند.

شورای نگهبان در ابلاغیه جدیدش درباره انتخابات ریاست جمهوری، در بند ۱۱ به وابسته نبودن به گروه‌های غیرقانونی و فقدان سوابق سوء امنیتی از جمله حوادث سال ۱۳۸۸ اشاره کرده است که می‌تواند مجوز کاندیداتوری به برخی چهره ها، چون تاج زاده ندهد.

محمد غرضی در واکنش به ابلاغیه شورای نگهبان هرچند گفت که اعتراضی به این تصمیم نمی‌کند، اما این را هم گفت که «انقلاب اسلامی زمانی رخ داد که من بین ۳۰ تا ۴۰ ساله بودم و در آن زمان ۵ مرتبه حضرت امام (ره) بنده را به عنوان نخست‌وزیر معرفی کردند، اما بقیه دستگاه‌ها به خصوص دستگاه‌های ستادی مخالف بودند. جوان که بودم می‌گفتند جوان است و نمی‌شود و حالا هم می‌گویند پیر است و نمی‌شود.»

چهره‌های سیاسی نیز سکوت نکرده و نسبت به این تصمیم شورای نگهبان لب به اعتراض گشودند، آنچنان که عباس عبدی در یادداشتی نوشت «متنی که از سوی شورای نگهبان ابلاغ شد، اتفاق نادری در تاریخ ۴۲ سال پس از انقلاب بود. به نظرم خودشان نیز خوب می‌دانند که این متن واجد اعتبار حقوقی نیست و به هیچ‌وجه الزام‌آور برای وزارت کشور و هیچ مرجع دیگری نیست. در نتیجه برای توجیه آن به نکاتی اشاره کردند که چیزی جز ادعای فوق را ثابت نمی‌کند.»

روزنامه جمهوری اسلامی هم با نقد مصوبه شورای نگهبان این توصیه را کرد که «انتخابات پرشور با مشارکت حداکثری وقتی اتفاق خواهد افتاد که این سه مجموعه اجرائی، نظارتی و تبلیغاتی فقط در چارچوب قانون عمل کنند.»

وزیر کشور هم در واکنشی گفت: منتظر تفسیر حقوقی معاونت حقوقی ریاست جمهوری درباره مصوبه اخیر شورای نگهبان هستیم.

سیامک ره پیک، قائم مقام دبیر شورای نگهبان، اما در گفتگویی با یک برنامه تلویزیونی به نقد‌ها پاسخ داد و درباره شرایط جدید ثبت نام کاندیدا‌های انتخابات گفت: «براساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی رییس جمهوری باید شرایطی، چون رجل سیاسی- مذهبی، مدیر و مدبر و شرایط دیگری در این اصل را داشته باشد. براساس بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی تشخیص و تایید صلاحیت داوطلبان از جهت این شرایط که در اصل ۱۱۵ آمده برعهده شورای نگهبان است. روال هم همین گونه بوده که داوطلبان نام‌نویسی می‌کردند و شورای نگهبان تشخیص می‌داد که آن‌ها دارای شرایطی، چون مدیر، مدبر و رجل سیاسی - مذهبی و... هستند یا خیر.»

اما فضای انتخابات زده سیاست طی چند روز اخیر محصور در ابلاغیه شورای نگهبان نبود، کاندیدا‌های احتمالی که این روز‌ها حضورشان در رسانه‌ها اوج گرفته است، یکی بعد از دیگری نشست خبری می‌گذارند و از برنامه‌های انتخاباتی خود رونمایی می‌کنند. سردار سعید محمد هم که مدتی قبل درگیر حواشی استعفایش از قرارگاه خاتم الانبیاء شده بود بالاخره رودروی اهالی رسانه نشست تا سکوتش را شکسته و از حواشی بگوید.

او در این نشست درباره خروجش از قرارگاه خاتم گفت؛ «در آذر ماه خدمت فرمانده کل سپاه رسیدیم و درخواست کردیم که اگر ورود من آسیبی به سپاه بزند کنار بروم و اعلام آمادگی کردم که از قرارگاه خاتم جدا شوم و در نهایتا در بهمن ماه قرار شد با توجه به جدیت من این مسئله دوباره بررسی شود، در اسفند ماه اعلام کردند که این جا به جایی صورت بگیرد و ۱۷ اسفند ما از سپاه جدا شدم. حتی یک استعفا هم ارسال کردم و از این مجموعه جدا شدم. اما حقیقتا اگر بخواهم برخی جزئیات را مطرح کنم دلم نمی‌خواهد لکه سیاهی بر سپاه پاسداران که برای من ارزشمند است بیفتد. سنگ اندازی جلوی پای من خیلی رخ داده و یکی از مشکلات تبعیض بین کاندیدا‌های نظامی است و آن‌ها حتی از کار خود کنار نکشیدند، ولی این مسائل برای آن‌ها مطرح نشد. ابتدا فکر کردیم شیطنت رسانه‌ای است، اما بعد که پرسیدیم چرا با من این گونه برخورد کردید گفتند درخواست شده این گونه تیتر شود که سعید محمد به دلیل تخلفات از قرارگاه خاتم سپاه پاسداران برکنار شد.

بیشتر بخوانید: کنایه معنادار مهاجری به تعقیب کنندگان دزد فایل صوتی ظریف

سعید محمد شائبه‌ها درباره تخلفات مالی را هم بی پاسخ نگذاشت و گفت؛ «اگر کسی کوچکترین تخلفی از من سراغ دارد با اسناد و مدارک اجازه دارد منتشر کند و از آن‌ها شکایت هم نمی‌کنم. مطرح کردند هلدینگ دارم و دخترم آن را اداره می‌کند در حالی که من اصلا دختر ندارم که هلدینگ مرا اداره کند. ۳۰ سال کار اقتصادی کردم و یک لکه سیاه در پرونده من نیست.».

اما سعید محمد که همین روز‌ها عکس یادگاری اش با محسن رضایی و رستم قاسمی خبرساز شده بود در این نشست احتمالات بر سر دولت ائتلافی را رد کرد.

پس از شوک سید حسن خمینی به اردوگاه چپ و اعلام عدم حضور در انتخابات ۱۴۰۰، اصلاح طلبان با لیستی ۱۴ نفره گام اول برای کاندیدای نهایی را برداشتند. لیستی که براساس آن محمدجواد ظریف در صدر پیشنهادات احزاب و تشکل‌های اصلاح طلب قرار داشت.

اما امروز دومین شوک هم به اصلاح طلبان وارد شد، چه آنکه وزیرخارجه در نشستی که در کمیسیون امنیت داشت با قاطعیت اعلام کرد که کاندیدای انتخابات نمی‌شود.

ظریف درحالی از کاندیدا نشدن خود خبر داد که جبهه اصلاحات ایران از روز گذشته منتظر بود تا ظریف هم به مانند دیگر کاندیدا‌ها در جلسه این جبهه حضور یافته و از برنامه انتخاباتی خود رونمایی کند.

بنا به روایت آذر منصوری، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران تا کنون ۱۱ نفر از فهرست ۱۴ نفره نامزد‌های نهایی اصلاح‌طلبان برنامه خود را به اعضای مجمع ارائه کرده‌اند که جدا از ظریف عدم حضور عارف در جلسات این جبهه تا این لحظه سوال برانگیز شده است. در هفته جاری البته این محمد شریعتمداری و آخوندی بودند که رسما برنامه‌های خود را برای اصلاح طلبان تشریح کردند.

موسوی لاری، عضو شاخص مجمع روحانیون مبارز، اما در گفتگویی با خبرآنلاین به اصلاح طلبانی که مدعی کاندیداتوری کردند توصیه کرد که همه کاندیدا شوند و در این مرحله جریان اصلاحات به مثابه یک شورای نگهبان عمل نکند.

اولین کاندیداتوری خارج از این لیست را هم امروز شاهد بودیم که محسن مهرعلیزاده رسما از سوی حزب اراده ملت کاندیدای ریاست جمهوری شد.

قالیباف زیر سایه رئیسی

در حالی که ۲ روز تا ثبت نام کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده، اما اصولگرایان همچنان در انتظار پاسخ نهایی ابراهیم رئیسی برای حضور یا عدم حضورش در انتخابات هستند؛ رئیسی که در دوازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری توانسته بود ۱۶ میلیون رای به سبد اصولگرایان بریزد همچنان در آمدن یا نیامدن مردد است.

علی رغم تردید رئیسی برای کاندیداتوری، ساعاتی پیش روایتی از جلسه دو نفره قالیباف و رئیسی منتشر شد که براساس آن قالیباف قول داده بود در صورت کاندیداتوری رئیسی وارد میدان نشود. این خبر درحالی منتشر شد که ابراهیم رسولی، سخنگوی شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب روز گذشته درباره برخی گمانه‌زنی‌ها درمورد حضور قالیباف در انتخابات ۲۸ خرداد، گفته بود؛ «گرچه برخی از نزدیکان قالیباف اعلام کردند او منتظر شکل‌گیری فضای انتخابات و بررسی همه جانبه فضا است؛ ولی به نظر می‌رسد قالیباف تصمیم خود را در ایام ثبت‌نام داوطلبان خواهد گرفت.»

از سوی دیگر لاله افتخاری، عضو شورای وحدت اصولگرایان درباره حضور سیدابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری گفت: شواهدی وجود دارد که این موضوع را قوت می‌بخشد که احتمال حضور ایشان بسیار بالاست. آقای رئیسی حضور خود در انتخابات را نفی نکردند و این نکته قابل‌توجهی در موضوع حضور ایشان در انتخابات است.

پورمحمدی دبیر شورای وحدت هم با اشاره به تمایل اجتماعی و محبوبیت بیشتر رئیسی در بین نامزد‌های احتمالی و همچنین ظرفیت ویژه او برای رای‌آوری و اجماع‌سازی در انتخابات گفت: «ایشان تا الان حرفی مبنی بر حضور در انتخابات نزده؛ اما مخالفتی هم نکرده‌اند. ولی حضور ایشان به شدت بسته به شرایط است. علی‌الخصوص که ایشان مسئولیتی انتصابی دارند و بدون رضایت رهبری هم نمی‌تواند مسئولیت خود را رها کند.» موضوعی که از دیگر اعضای شورای وحدت هم مورد اشاره قرار گرفته بود. آنجا که مصباحی مقدم و باهنر تاکید کردند که رئیسی منتظر اذن رهبری است.

ائتلاف نظامیان شکست خورد؟

پنج شنبه گذشته بود که محسن رضایی، کاندیدای احتمالی انتخابات ۱۴۰۰، با انتشار عکسی از خود، رستم قاسمی و سعید محمد در توئیتی نوشت: «در نگرش اسلامی ایران به مدیریت، «داوطلبی برای مسئولیت» با «تلاش برای کسب قدرت» کاملا متفاوت است. در انتخابات ۱۴۰۰ فارغ از هر نتیجه ای، قرار است برادرانه و همه باهم ایران را بسازیم.»

توئیتی که از یک جلسه میان ۳ فرمانده سابق سپاه برای ائتلاف در انتخابات خبر میداد، اما سایت قرن نو در خبری کوتاه نوشت: «انتظار می‌رفت دیدار محسن رضایی، رستم قاسمی و سعید محمد که به دعوت سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و در روز پنشنبه انجام شد، منجر به نتیجه خاصی شود. محافل سیاسی پیش‌بینی می‌کردند نتیجه این جلسه، نوعی ائتلاف باشد، اما اولاً حسین دهقان، وزیر پیشین دفاع از حضور در جلسه امتناع کرد و سه نامزد دیگر هم توافقی برای اتحاد (دست‌کم تا زمان ثبت‌نام) نداشته‌اند. معهذا گفته می‌شود این سه کاندیدا توافق کرده‌اند که فعالیت سیاسی‌شان با یکدیگر و فرماندهی سپاه هماهنگ باشد.»

این احتمال را سعید محمد در نشست خبری که داشت تا حدودی تایید کرد و گفت که تن به دولت ائتلافی نمی‌دهد.

اما از دیگر کاندیدا‌های انتخابات چه خبر؟ علی مطهری که این روز‌ها فعال شده است و حضوری پررنگ در فضای رسانه‌ای و مجازی دارد شب گذشته، در اولین کلاب هاوس انتخاباتی خبرآنلاین، به سوالات چهره‌های سیاسی و خبرنگاران پاسخ داد. مطهری خود و برنامه هایش را برای جوانان متولد دهه ۷۰ و ۸۰ تعریف کرد و همچنین برای اصلاح طلبان و اصولگرایان شرط گذاشت که هر فرد اصلحی که باشد، چه خانم و چه سنی در کابینه خود از او استفاده خواهد کرد.

این کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ بر این باور بود که کم کم که آمریکا به برجام برمی گردد، باید با آمریکا رابطه اقتصادی برقرار کنیم. مطهری در این گفتگو هم از ورود زنان به استادیوم دفاع کرد هم نگاه خود به اقتصاد، ورزش و فرهنگ را مطرح کرد.

محمد ناظمی اردکانی از کاندیدا‌های احتمالی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ است و سابقه وزارت دولت نهم را در کارنامه‌اش دارد هم در گفتگویی که با خبرآنلاین داشت در کنار دیگر کاندیدا‌هایی قرار گرفت که در صورت کاندیداتوری رئیسی انصراف خواهد داد.

سردار حسین دهقان هم که غیبتش در عکس دسته جمعی کاندیدا‌های نظامی سوال برانگیز شده بود در گفتگویی از برنامه‌های اقتصادی خود روایت کرد و تاکید کرد «ما حتما و اکیدا بودجه ارزی کشور را از بودجه ریالی جدا خواهیم کرد به این معنا که جایی که قرار است ارز برای توسعه و سرمایه گذاری تامین کنیم را تخصیص ارزی می‌دهیم.»

صادق خرازی هم که معتقد است با علم به توانایی اش کاندیدا شده معتقد است که باید درباره مسائلی، چون صداوسیما باید با رهبری گفتگو کرد.