ماجرای پهلو نگرفتن نفتکش‌ها در خارگ چه بود؟

اقتصاد۲۴-چند مدتی است که اخبار ضد و نقیضی پیرامون اعتراضات کارکنان صنعت نفت به گوش می‌رسد و دلیل آن نیز، مشکلات نظام پرداخت حقوق و مزایای آن هاست که بر اساس ماده ده قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، از قانون مدیریت خدمات کشوری مستثنی شده است.

دلیل اصلی تصویب این قانون این بود که در فاصله نه چندان دوری نسبت به سکوهای نفتی ایران، سکوهای نفتی کشور همسایه یعنی قطر وجود داشت و قطر با پرداخت دستمزد بالاتر، اقدام به جذب نیروهای ایرانی می کرد. یعنی نیرویی که از نظر شرایط آب و هوایی و سختی کار، تفاوتی در کارش ایجاد نمی شد، ترجیح می داد که حقوق را بر حسب دلار دریافت کند، نه ریال!

به منظور جلوگیری از مهاجرت نیروهای شاغل در مناطق عملیاتی، در سال های ۹۰ و ۹۱ بحث بر سر این شد که قانون مربوط به نظام های پرداختی نیروهای صنعت نفت از سایر کارکنان دستگاه های اجرایی، مستثنی شود و به همین دلیل در سال ۹۱، قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

با وجود این که این قانون در سال ۹۱ تصویب شده اما ابلاغ آن توسط دولت یازدهم انجام شد که در نهایت نیز بسیاری از مواد آن توسط وزارت نفت یا اصلا اجرایی نشده یا درست اجرا نشده است. به همین دلیل در سال ۹۹ اعتراض نفتی ها بسیار زیاد شد و چندباری شاهد تجمع آنان مقابل وزارت نفت بودیم.

اعتراضات سال ۱۴۰۰ نیز از جایی شروع شد که در خلال تصویب قانون بودجه امسال، در ماده یک جزء الف از تبصره ۱۲ این قانون، تصریح شد که افزایش حقوق ۲۵ درصدی حقوق بگیران از جمله گروه‌های مختلف حقوق بگیر دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه نسبت به سال ۹۹، به نحوی اعمال شود که میزان این افزایش حقوق از دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بیشتر نشود.

یعنی اگر حقوق کارکنان نفت بر اساس درصد افزایش عمومی دستمزد مصوب امسال، بیشتر از دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کند، باید مابه‌التفاوت آن از حقوقشان کسر شود.

همچنین شورای حقوق و دستمزد سقف مجموع دریافتی را ۲۱ درصد تعیین کرده بود که با قانون بودجه امسال به ۱۵ درصد کاهش یافت.

این مسئله در حالی صورت می‌گیرد که قرار بود کارکنان وزارت نفت از سایر دستگاه های اجرایی مستثنی باشند اما اکنون نیروهای ستادی و شاغل در تهران شامل افزایش حقوق شده اند و نیروهای عملیاتی افزایشی نداشته اند.

اقدام بی سابقه کارکنان صنعت نفت برای جلوگیری از پهلوگیری نفتکش ها!

این تبعیض، سبب شده تا طی چند ماه گذشته بار‌ها شاهد تجمع و اعتراض کارکنان مناطق عملیاتی وزارت نفت باشیم. به طوری که بنا بر اطلاعات به دست آمده از کارکنان رسمی صنعت نفت شاغل در مناطق عملیاتی جنوب کشور، از روز جمعه ۲۸ خرداد همزمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورا‌های اسلامی شهر و روستا تا عصر روز شنبه ۲۹ خرداد، جمعی از کارکنان رسمی واحد عملیات دریایی شرکت پایانه‌های نفتی ایران در منطقه جزیره خارگ بعد از دریافت حقوق، به نشانه اعتراض دست از کار کشیدند.

این کارکنان ابتدا در روز جمعه از تحویل و پهلوگیری کشتی یکصد هزار تنی آرتاویل (Artavil) با مالکیت شرکت ملی نفتکش ایران (NITC)، که قصد بارگیری ۶۳۰ هزار بشکه نفت خام جهت حمل به پالایشگاه بندرعباس و تبدیل به بنزین را داشت، خودداری کردند و کشتی مذکور مجبور به توقف در لنگرگاه شد.

این کشتی یک تانکر نفت با ابعادی به طول ۲۴۸ متر و عرض ۴۳ متر است که در سال ۲۰۰۰ میلادی (حدود ۲۱ سال پیش) ساخته شده و ۱۰۰ هزارتن ظرفیت دارد.

روز شنبه نیز کارکنان عملیات دریایی شرکت پایانه‌های نفتی ایران در پایانه نفتی خارگ، از پهلوگیری دومین کشتی خودداری نمودند که این کشتی دوم، یک نفتکش خارجی با ظرفیت ۳۰۰ هزارتن بود که اطلاعاتی از مقصد آن در دست نیست، اما قصد بارگیری نفت خام سبک و سنگین ایران را داشت و مجبور به توقف در لنگرگاه شد.

نفتکش سوم نیز یک نفتکش ایرانی به نام آپاما (APAMA) با ابعاد و ظرفیتی مشابه نفتکش آرتاویل بود که کارکنان قصد پهلودهی به آن را نداشتند که به گفته کارکنان صنعت نفت، این مسئله می‌توانست سبب سررریز شدن مخازن نفت در این منطقه شود، اما در نهایت با ورود مدیران شرکت ملی نفت به ماجرا، به طور موقت این کارکنان راضی به ادامه فعالیت خود شدند.

در حال حاضر نفتکش خارجی که مشخصات آن مشخص نیست بارگیری کرده و از منطقه خاص خارج شده است نفتکش‌های ایرانی آرتاویل و آپاما هم پس از آن که ماموریت خود را انجام داده و محموله نفت خام سنگین و سبک را به بندرعباس برای تحویل به پالایشگاه بندرعباس رسانده‌اند، مشغول انجام عملیات های جدید خود شده اند.

واکنش مسئولان چه بود؟

موضوع را از شرکت ملی پایانه‌های نفتی ایران پیگیری کردیم که مهدی باقری سخنگوی این شرکت، وقوع تمام این اتفاقات را تکذیب کرد و گفت: پهلو ندادن به نفتکش‌ها ابعاد حقوقی بین المللی دارد و این طور نیست که به یک نفتکش خارجی اجازه پهلودهی نداده باشند. اخبار منتشر شده در فضای مجازی در این زمینه نیز تکذیب می‌شود!

برای پیگیری بیشتر مسئله به سراغ شرکت ملی نفتکش هم رفتیم که تمایلی به پاسخگویی نداشتند و درخواست کردند تا موضوع را از طریق همان شرکت ملی پایانه‌های نفتی پیگیری کنیم!

در حالی که این شرکت‌ها موضوع را تکذیب می‌کنند، تصاویر دریافتی از کارکنان شرکت نفت فلات قاره در منطقه خارگ نیز نشان می‌دهد که آن‌ها هم به منظور حمایت از همکارانشان در واحد عملیات دریایی پایانه‌های نفتی خارگ، تجمع کرده و همچنین در جلسه‌ای که در فلات با حضور جهانبخش شریعت رئیس حراست شرکت ملی نفت پس از این اتفاقات تشکیل شد، حضور داشته اند.

لازم به بیان است که فایل صوتی این جلسه که بیش از یک ساعت به طول کشیده، نزد باشگاه خبرنگاران جوان محفوظ و بنابراین، وقوع این مشکلات غیرقابل تکذیب است.

یکی از کارکنان رسمی شرکت ملی نفت بیان کرد: پس از شروع اعتراضات، جلسه‌ای میان بخش از کارکنان با حراست شرکت ملی نفت برگزار شد. رئیس حراست در این جلسه تاکید کرد که رایزنی‌ها برای برداشتن این سقف حقوقی و اجرای ماده ده قانون وظایف و اختیارات صنعت نفت، در حال ادامه است.

او افزود: متوجه شدیم که مسئولان وزارت نفت، مشکل پرداختی‌های کارکنان معترض، را به صورت موقتی برطرف کرده و با تغییر سیستم حقوق و دستمزد در ماه آینده، مبالغ واریزی پس از اتمام اعتراضات مجددا کسر خواهد شد. رفع این تبعیض، تنها با برگزاری جلسه سران قوا، بازبینی قانون با تصویب مجلس و اجبار وزارت نفت به قانون اصلاحی، امکان پذیر است.

بیشتربخوانید:حداکثر حقوق کارمندان دولت در سال آینده چقدر است؟

این کارمند رسمی وزارت نفت بیان کرد: اکنون مدیرعامل شرکت ملی نفت دستور داده تا مدیر مالی شرکت راهی پیدا کند تا مطالبات کسر شده سه ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد، به کارکنان بازگردانده شود چرا که بسیاری از کارکنان مانند من، دچار کاهش حقوق به جای افزایش حقوق شده ایم.

او تاکید کرد: این که اکنون کارکنان شرکت پایانه‌های نفتی، مجددا مشغول به کار شده اند نیز تنها به دلیل جلوگیری از هدر رفتن ثروت ملی بوده و موقتی است و هیچ تضمینی وجود ندارد که مجددا این موضوع تکرار نشود.

شواهد موجود در گروه‌های کاری این دسته از کارکنان معترض در پیامرسان‌های فضای مجازی حاکی از این است که آن‌ها قصد دارند مجددا اعتراضاتی را برگزار کنند و در صورتی که پیش از آن اعتراضات مشکلاتشان کاهش نیافته باشد، مجددا در پایانه‌های نفتی دست از کار خواهند کشید.

مرگ دو تن از کارگران پالایشگاه تهران در اثر اعتراضات صحت ندارد

این اعتراضات به سرعت به سایر شرکت های نفتی نیز سرایت پیدا کرده است. به عنوان مثال، وقوع این اعتراضات در پالایشگاه تهران سبب انتشار شایعاتی مبنی بر کشته شدن دو تن از کارگران این پالایشگاه شد. در این زمینه، شاکر خفایی سخنگوی شرکت پالایش نفت تهران در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: مرگ دو تن از کارگران پالایشگاه تهران در اثر اعتراضات صحت ندارد؛ روز گذشته برای ساعاتی، تجمعی توسط جمعی از کارگران شرکت اویکو که طرف قرارداد با شرکت پالایش نفت تهران است؛ برگزار شد که کاملا مسالمت آمیز بود.

او افزود: این کارگران رابطه قراردادی مستقیم با پالایشگاه تهران ندارند و در اعتراض به این که مسئولان شرکت اویکو به قول شان در رابطه با حقوق آن‌ها عمل نکرده بودند، تجمع کردند که با مذاکرات میان کارگران و مسئولان آن شرکت، به صورت مسالمت‌آمیز پایان یافت. هیچگونه اعتصابی در پالایشگاه تهران رخ نداده و فعالیت پالایشگاه نیز دچار اختلال نشده است.

ورود کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به موضوع

مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: بررسی موضوع دریافتی کارکنان عملیاتی صنعت نفت روی سکو‌های نفتی و در شرایط کاری سخت از مواردی بود که در جلسه کمیسیون انرژی مجلس مورد رسیدگی قرار گرفت.

او افزود: این افراد گلایه داشتند که وزارت نفت، آن طور که باید و شاید هزینه‌های آنان را تامین نمی‌کند و مقرر شد تعدادی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس این موضوع را به صورت خاص مورد رسیدگی قرار دهند.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: دریافتی کارکنان صنعت نفت نباید تبعیض آمیز باشد و نباید مدیران تهران نشین و خوش نشین، حقوق‌های بالا دریافت کنند و برخی دیگر از کارکنان صنعت با وجود شرایط کاری بسیار سخت، حقوق خوبی دریافت نکنند و این موضوع قطعا در جلسات آتی این کمیسیون هم رسیدگی می‌شود.

اقدام نمایشی وزیر نفت برای حمایت از کارکنان

لازم به یادآوری است که بیژن زنگنه وزیر نفت برای حل این مشکل با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور، خواستار طرح فوری این مشکل در جلسه سران قوا شده است. در حالی این اقدام نمایشی از سوی وزیر نفت صورت گرفته و وزارت نفت تلاش دارد تا مجلس را به دلیل تصویب بودجه امسال، مقصر مشکلات پیش آمده نشان دهد که اداره کل تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی وزارت نفت در سال ۱۳۹۸، پس از کسب موافقت از شخص وزیر نفت، اقدام به صدور بخشنامه شماره « ت ه م/۸۱۱۳۶-۲۸/۲/۱۳۹۸» کرده بود.

بر اساس بند ۵ این بخشنامه، برای حقوق و فوق العاده‌های مستمر کارکنان وزارت نفت سقف ریالی تعیین شده بود که این سقف، بسیار کمتر از پایه حقوق بسیاری از کارکنان حتی با حدود بیست سال سابقه کاری شده بود. از آنجا که حقوق و فوق العاده‌های مستمر کارکنان مبتنی بر تحصیلات و سابقه کاری از ابتدای استخدام تعیین شده و بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه (در صورت عدم بروز تخلفات اداری) همیشه افزایش می‌یابد، هر گونه تعیین سقف برای کارکنانی که سال‌ها پیش این سقف را گذرانده اند، منجر به کسری قابل ملاحظه دریافتی‌های فعلی آنان شده بود.

همچنین باعث می‌شد که امکان هرگونه افزایش حقوق برای این دسته از کارکنان در آینده بر اساس افزایش تجربه، ارتقای رتبه و سمت سازمانی وحتی افزایش معمول عمومی سالیانه دولتی که هر ساله از سوی دولت اعلام می‌گردد، از بین برود. در نهایت این بخش نامه توسط دیوان عدالت اداری، طی دادنامه شماره ۱۴۴۳ باطل شد.

اکنون موضوعی که یک بار وزارت نفت راساً اقدام به اجرای آن کرده و دیوان عدالت اداری آن را غیرقانونی دانسته بود، مجددا در قانون بودجه امسال تکرار شده و این بار وزارت نفت، ژست دلسوزی برای کارکنان خود را گرفته است!

مسئولانِ پاسخ نگو به رسانه‌های داخلی!

شایان ذکر است، چندین بار تلاش کردیم تا با مدیر منابع انسانی شرکت ملی نفت یا معاون مدیریت سرمایه انسانی وزارت نفت برای پیگیری این موضوع ارتباط بگیریم که متاسفانه، موفق نشدیم.

سیستم پاسخ نگویی وزارت نفت به رسانه‌های داخلی در حالی مشغول به فعالیت است که رسانه‌های معاند از هیچ تلاشی برای دامن زدن به این ماجرا و گسترش شایعات نادرست، دریغ نمی‌کند!

در حال حاضر نیز، این کارکنان معترض، در انتظار برگزاری جلسه سران قوا برای رسیدگی به مشکل مذکور هستند. جلسه‌ای که حسن روحانی، رئیس جمهور پس از دریافت نامه بیژن زنگنه وزیر نفت قول داده که حتما موضوع حقوق و دریافتی کارکنان صنعت نفت در آن بررسی خواهد شد.

لازم به تاکید است، ادامه دار شدن این جریانات می‌تواند مجددا هزینه‌های سنگینی را به دلیل بی تدبیری‌های مدیریتی بر دوش مردم بگذارد.