تاریخ انتشار: ۰۹:۲۰ - ۰۳ مرداد ۱۴۰۰

چرا معترضان شعار رضاشاه روحت شاد سر می‌دهند؟

بخشی از معترضان در ایران شعار‌هایی از قبیل رضا شاه روحت شاد سر داده‌اند. سلطنت طلبان این شعار را به نفع خود مصادره کرده‌اند، اما برخی جامعه‌شناسان معتقدند سر دادن چنین شعار‌هایی دلایل دیگری دارد.

چرا معترضان شعار رضاشاه روحت شاد سر می‌دهند؟

اقتصاد ۲۴-  چند روز از اعتراضات مردم خوزستان می‌گذرد؛ اعتراضاتی که در پی سوءمدیریت و نبود آب به دلیل خشک شدن رودخانه‌های مهم خوزستان از جمله کرخه و کارون است. معترضان از روز نخست به خیابان آمدند و در برخی شهر‌ها اعتراضات به خشونت کشیده شد. معترضان با شعار‌های مختلفی اعتراضشان را نشان دادند؛ یکی از عجیب‌ترین شعار‌ها در جریان این وقایع، شعار «رضاشاه روحت شاد» بود؛ چه آنکه آن دوره یکی از خفقان‌آورترین دوره‌های تاریخ ایران به لحاظ سرکوب معترضان بود بنابراین سر دادن چنین شعار‌هایی از سمت معترضان بسیار عجیب به نظر می‌رسد.

در یکی از عجیب‌ترین موارد معترضان در سال ۹۶ در مسجد گوهرشاد شعار «رضاشاه روحت شاد» سر می‌دادند؛ عجیب از این جهت که در دوره رضا شاه یکی از تلخ‌ترین برخورد‌ها با معترضانی انجام شده بود که در مسجد گوهرشاد بست نشسته بودند و تعداد زیادی کشته و زخمی بر جای گذاشت!

بخشی از جریان سلطنت‌طلب معتقدند چنین شعار‌هایی نشان دهنده علاقه ایرانیان به حکومت پادشاهی است و برخی هم چنین ایده‌ای را رد می‌کنند و می‌گویند این شعار‌ها بیش از آنکه حمایت از سلطنت باشد، نماد انتقاد از مدیریت ناکارآمدی است که خود را به این شکل نشان می‌دهد، زیرا منطقی نیست پس از بیش از صدسال مبارزه برای آزادی، اکنون تمایلی برای بازگشت به خفقان بیشتر وجود داشته باشد.

بخش دیگری از این شعار‌ها بار روانی دارد؛ به این معنا که وضعیت آنقدر دردناک شده که شعار‌هایی انتخاب می‌شود که برای طرف مقابل جنبه روانی داشته باشد و به نوعی از دل پر دردی بر می‌آید که از این طریق میزان خشمش را نشان می‌دهد.

محمود صادقی در تحلیل این شعار گفته «یک نوع درخواست پدرسالارانه برای حمایت از اقشار ضعیف وجود دارد؛ انگار از نهاد‌های انتخابی و دولت کاری بر نمی‌آید و رجوع می‌کنند به حکومتی که هسته سخت قدرت در دست اوست تا با نگاه از بالا به پایین مشکل را حل کند. ما این را در قالب «شعار رضا شاه روحت شاد» می‌بینیم که انگار می‌خواهند یک پدرسالاری بیاید و مشکل را حل و بحران‌ها را مدیریت کند.»

عبدالله رمضان زاده در تحلیل چنین شعار‌هایی گفته «متاسفانه این مسائل از حافظه تاریخی ما کنار رفته و بخشی از جامعه فراموش کرده‌اند یا شاید هم نسل جوانی باشند که ندیده‌اند؛ بنابراین ممکن است شعار‌هایی هم مطرح شود، اما نمی‌توان به فراگیری آن تکیه کرد. هیچ نظرسنجی علمی هم نداریم که به ما بگوید اگر عده‌ای شعار داده‌اند «رضاشاه روحت شاد» مورد قبول و پذیرش مثلا ۷۰ درصد جامعه هست یا نه و جامعه خواهان بازگشت به نظام شاهنشاهی است؟ اما من چنین تصور نمی‌کنم.»


بیشتر بخوانید: ریشه‌های اعتراضات مردم خوزستان کجاست؟


غلامعلی رجایی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در تحلیل شعار‌های معترضان می‌گوید: اعتراضات معمولا توسط مردم شکل می‌گیرد و یک یا چند نفر نیز رهبری آن را برعهده می‌گیرند و باقی مردم را به حضور در آن دعوت می‌کنند؛ همچنین از قبل مشخص می‌کنند که اعتراضات در کجا باشد، چه زمانی تمام شود و اساسا چه شعار‌هایی مطرح شود. در زمانی که در جریان انقلاب ما اعتراضات را برعهده داشتیم، رویه به این صورت بود.

وی ادامه داد: هر شعار و اعتراضی که شکل می‌گیرد یک بهانه می‌خواهد و آن بهانه نیز نارضایتی مردم نسبت به وضعیت موجود است. بستگی دارد که چه بهانه‌ای را معترضان انتخاب می‌کنند، عمدتا بر اساس آن شعار‌ها نیز انتخاب می‌شود. شعار‌ها براساس مهمترین اتفاق روز که می‌تواند اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی باشد، تعیین می‌شوند.

گوش حاکمیت سنگین برای شنیدن اعتراضات مردم است

رجایی با بیان اینکه وجه شنیداری حکومت دچار مشکل است، گفت: گوش حاکمیت بسیار سنگین است و صدا‌ها را نمی‌شنود. وقتی که صدا را نمی‌شنود، مردم مجبور به انجام اعتراضات و سر دادن شعار‌ها هستند تا از این طریق بتوانند خواسته‌های خود را به گوش حاکمیت برسانند. اگر هم صدای شعار و اعتراض مردم به گوش مسئولین نرسد، رفته رفته ممکن است شدت خشونت این اعتراضات بیشتر شود.

رجایی ادامه داد: فضای مجازی در انتخاب شعار‌ها نیز بسیار کمک کرده است. مردم می‌بینند که در اعتراضات قبلی چه شعار‌هایی سر داده می‌شد و از این طریق شعار‌های جدید انتخاب می‌کنند. در زمان انقلاب هم شعار‌هایی که در تهران سر داده می‌شد، با تلفن به سایر شهر‌ها گفته می‌شد و همان شعار‌ها را تکرار می‌کردند.

این فعال سیاسی می‌گوید: معتقدم هر حکومتی در درون خود اپوزیسیون دارد و نهاد‌های امنیتی نیز آن را تایید می‌کنند. این اپوزیسیون سعی دارد شعار‌های مورد نظر خود را مطرح می‌کنند. اما اگر بخواهم مشخصا درباره وضعیت خوزستان صحبت کنم، شعار‌هایی که مردم خوزستان در این اعتراضات سر می‌دهند براساس مشکلاتی است که سال‌هاست با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. نداشتن آب، هوا و سایر امکانات مشکلات امروز و دیروز خوزستان نیست.

اگر حکومت سازوکاری برای اعتراضات در نظر بگیرد، شعار ساختار شکنانه سر داده نمی‌شود

او می‌گوید: در اعتراضات معمولا افرادی هستند که حساسیت بیشتری نسبت به موضوع دارند، آن‌ها می‌بینند که مهمترین مشکل مردم چیست و بر همان اساس شعار طراحی می‌کنند و به قولی جلوی معترضان راه می‌روند و شعار‌ها را مطرح می‌کنند و دیگران هم از آن‌ها تبعیت می‌کنند. از آنجایی که سازوکار مناسبی برای اعتراضات مردمی نداریم، این شعار‌ها و اعتراضات ممکن است در نهایت روند افراطی به خود بگیرد. اگر حکومت سازوکاری برای اعتراض مردم در نظر بگیرد، کار به اینجا نمی‌کشد که شعار‌های افراطی و ساختار شکنانه سر داده شود.

این فعال سیاسی به برخی از شعار‌هایی که خواهان برگشت به دوره قبل است اشاره می‌کند و می‌گوید: موافق نگاه صفر و صدی نیستم و نباید به مسائل به صورت صفر و صدی نگاه کرد. در زمان حکومت پهلوی نیز همه چیز گل و بلبل نبود، اگر خاطرات اسدالله علم را بخوانید متوجه می‌شوید که در آن زمان چه شرایطی بر کشور حاکم بود. معتقدم در هر تجمعی برخی سعی دارند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.

شعار‌های افراطی اعتراضات مردمی را به انحراف می‌کشاند

امیرمحمودحریرچی جامعه شناس به ماهیت شعار‌های اعتراض آمیز اشاره می‌کند و به رویداد۲۴ می‌گوید: در ادبیات سیاسی یک اصطلاحی داریم به این معنا که اگر شعار نشات گرفته از شعور باشد، قطعا کسی نمی‌تواند با آن مقابله‌ای داشته باشد، زیرا مستدل است و مبتنی بر شرایط است. مثلا کارگران که اعتراض می‌کنند فیش حقوقی دستشان است و خب چه کسی می‌تواند در مقابل آن فیش حقوقی چیزی بگوید؟

حریرچی ادامه داد: برخی از شعار‌ها جنبه احساسی دارد که عمدتا دردی را هم دوا نمی‌کند و ممکن است در برخی از مواقع شرایط را بدتر کند. با شعار‌های مرگ بر این و آن مشکلی حل نمی‌شود. شعار‌های مردم خوزستان نیز شعار‌های نشات گرفته از شعور است، آب استانشان به صنایعی در شهر‌های دیگر منتقل می‌شود که صاحبان آن صنایع در زندان هستند و پرونده‌های فساد بسیاری دارند، این شعارها، چون مبتنی بر استدلال است طبیعتا نمی‌توان با آن‌ها مقابله کرد. اما برخی از شعار‌هایی که مطرح می‌شود جنبه افراطی دارد و همین باعث می‎شود که متاسفانه برچسب اغتشاشگر به آن‌ها زده شود و باعث برخورد با آن‌ها شود.

حریرچی می‌گوید معمولا شعار‌ها از سمت افرادی که درد کشیده و فعال مدنی و اجتماعی هستند، ایجاد می‌شود. این شعار‌ها کم‌کم وزن و قافیه پیدا می‌کنند و زمانی که از سمت مردم سر داده می‌شوند بازهم ممکن است اصلاح شود و مردم نکات جدیدی به ذهنشان برسد و همان زمان شعار را به نحوی دیگر تغییر دهند. مهم این است که جمع معترض شعار را انتخاب و تایید کنند، در غیر اینصورت شعار شکل گرفته سرانجامی نخواهد داشت.

این جامعه شناس معتقد است زمانی که سر دادن شعار‌هایی مانند رضا شاه روحت شاد، هرچند که زیاد نیست، اما در اعتراض به وضعیت و حاکمیت فعلی است و مردم از این طریق می‌خواهند نشان دهند که از شرایط رضایت ندارند، زیرا کدامیک از مردم نمی‌دانند که شرایط در آن زمان چگونه بوده است. البته این را هم بگویم که ممکن است.

منبع: رویداد 24
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت