اعلام دلیل نوسان‌های اخیر در بازار ارز

اقتصاد۲۴ - وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی، در نشست تخصصی خبرآنلاین در کلاب هاوس که با موضوع " چرا بازار ارز، طلا و بورس این روز‌ها نوسان دارد؟ " افزود: یکی از مهمترین ابزار‌ها برای تحلیل بازار ارز، مساله حجم و رشد نقدینگی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان رشد نقدینگی در دهه چهل میانگین حدود ۱۷ درصد و در دهه پنجاه ۳۱.۵درصد بوده است.

این کارشناس ادامه داد: در دهه شصت متوسط رشد نقدینگی ۱۸ درصد، در دهه هفتاد ۲۷ درصد، در دهه هشتاد ۲۸ درصد و در دهه نود نیز ۲۸ درصد برآورد می‌شود به این ترتیب عملا در سه دهه هفتاد و هشتاد و نود میانگین رشد نقدینگی ما حدود ۲۸ درصد بوده است.

اما سئوال اینجاست که میانگین نرخ تورم در دهه‌های اخیر چقدر بوده است؟

این کارشناس اقتصادی گفت: در دهه چهل میانگین نرخ تورم کشور ۱.۶ درصد، در دهه پنجاه ۱۳.۵ درصد، در دهه شصت ۱۸ درصد، در دهه هفتاد ۲۴.۵ درصد بود، اما میانگین نرخ تورم در دهه ۸۰ به حدودا ۱۵ درصد و در دهه ۹۰ نزدیک به ۲۴ درصد برآورد می‌شود پس می‌بینیم در دهه هشتاد با اینکه میانگین رشد نقدینگی ۲۸ درصد بوده است، اما میانگین نرخ تورم به ۱۵ درصد می‌رسید، اما در دهه ۹۰ میانگین رشد نقدینگی ۲۸ درصد بوده است و نرخ تورم نیز ۲۴ درصد برآورد شده است.

پنج عامل شکل دهنده انتظارات تورمی در هفته‌های اخیر

شقاقی در توضیح عوامل موثر بر شکل‌گیری انتظارات تورمی در جامعه گفت: انتظارات تورمی بر قیمت ارز تاثیر گذار است براورد‌ها نشان می‌دهد روزانه حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان تزریق نقدینگی به اقتصاد ایران اتفاق می‌افتد، اما با وجود رشد نقدینگی عامل اصلی که در این دو ماهه منجر به رشد نرخ ارز شده انتظارات تورمی بوده است. به عبارت دیگر انتطارات تورمی مانند آتشی است که در انبار کاه افتاده و حال شعله ور شده است.

بیشتربخوانید: بعضی از کارشناسان معتقدند دولت سیزدهم ارز را تک‌نرخی خواهد کرد

وی ادامه داد: پنج عامل مهم در شکل‌گیری انتظارات تورمی نقش دارند؛ اولین عامل مهم میزان کارآمدی تیم اقتصادی دولت است که حالا این موضوع با ابهام مواجه شده است. از سوی دیگر نااطمینانی و ابهام دوم بر سر بحث مذاکرات هسته‌ای است و عامل سوم نیز به بحث مدیریت و کنترل کرونا برمی‌گردد. در این حوزه نیز ابهاماتی جدی وجود دارد. در عین حال ابهام چهارم ببه موضوع اف‌ای‌تی‌اف برمی‌گردد و ابهام آخر ریشه در نا آرامی‌های منطقه و افغانستان دارد. به این ترتیب مسیر حرکت بازار ارز مسیری اطمینان بخش نیست و لازم است با اتخاذ سیاست‌های دقیق در حوزه پولی و مالی و تعیین تکلیف موضوعات مهم سیاسی این ضعیت را مدیریت کرد.

سهم کدام عوامل در شکل گیری انتظارات تورمی پررنگ بوده است؟

شقاقی در ادامه گفت: این عوامل با سهم‌های مختلف دست به دست هم می‌دهند؛ به نظر من سهم بحث مذاکرات و توافق هسته‌ای در شکل‌گیری انتظارات تورمی بسیار بالا بوده است و اخباری هم که در این خصوص مخابره شده، اخبار خوشایندی نیست و حتی آقای مخبر، معاون اول رییس جمهور، صراحتا اعلام کردند که به آینده مذاکرات خوش بین نیستند، همین امر سیگنالی جدی برای بازار ارز محسوب می‌شود.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: توالی‌های ایجاد شده در رویداد‌های سیاسی نیز کمی افکار عمومی را بدبین کرده است، در حالی که ایران اعلام می‌کند تا سه ماه آینه آماده تصمیم‌گیری است که در نوامبر سال ۲۰۲۲ آغاز رقابت‌های انتخاباتی مجلسین آمریکا را پیش رو داریم و یکسال بعد از این تاریخ، انتخابات مجلس شورای اسلامی را در پیش داریم و همه این‌ها سبب شده است ابهامات و نا اطمینانی‌ها گسترش پیدا کند.

وی در ادامه افزود: مدیریت انتظارات تورمی امر مهمی است؛ متاسفانه این بلاتکلیفی‌ها، چون آنشی بر انبار نقدینگی عمل کرد و ظرف دو ماهه اخیر شاهدیم قیمت ارز حدود ۴۰۰۰ تومان افزایش یافته است. این افزایش ۴ هزار تومانی قیمت در حالی اتفاق افتاد که در سه سال پیش قیمت دلار در محدوده سه هزار تومان بود و حال تنها افزایش قیمت رخ داده ظرف دو ماه به این میزان رسیده است.

وی با اشاره به دلاریزه شدن اقتصاد ایران گفت: متاسفانه این نااطمینانی‌ها اثرات خود را بر سایر کالا‌ها می‌گذراند چرا که همه بازار‌ها زنجیرواز به بازار ارز متصل هستند.

شقاقی در پایان گفت: در مورد کاهش‌های یکی دو روزه نرخ ارز در بازار می‌توان گفت این موضوع به دلیل تزریق‌های ارزی روزانه است و، اما ما باید یک روند دو ماهه را مورد بررسی قرار دهیم که در نتیجه انتظارت تورمی رشد نرخ ارز در آن مدت رخ داده است و هر چقدر مذاکرات برجام و اف‌ای تی اف بیشتر دچار فرسایش شود و این روند طولانی گردد بر انتظارات تورمی افزوده خواهد شد و متاسفانه این انتظارات تورمی شکل گرفته در کوتاه مدت اصلاح پذیر نخواهد بود.