کلاه گشاد روسیه بر سر ایران

اقتصاد۲۴ - ماجرای «واکسن کرونا» در ایران ابعاد جدیدی پیدا کرده است. خلف وعده شرکت‌های داخلی و عدم واردات واکسن مورد نیاز را اگر کناری بگذاریم به کلاهی می‌رسیم که روس‌ها سر ایران گذاشته‌اند.

روزنامه جوان، روزنامه نزدیک به نهاد‌های نظامی در گفتگویی با معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور دست به یک افشاگری علیه روسیه زده است. محمد کریمی‌نیا، معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور به روزنامه جوان گفته روس‌ها سر ایران کلاه گذاشته‌اند.

او در توضیح این موضوع گفته: قرارداد تولید ۲ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک در ماه در ایران بین شرکت اکتوورکو و اسپوتنیک روسیه بسته و این قرارداد در سطح گسترده رسانه‌ای و به همه کشور اعلام می‌شود که به زودی ماهی ۲ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک را به بازار ایران عرضه می‌کنیم، اما در تیرماه دکتر رئیسی، معاون بهداشتی وزارتخانه خبر داده که روس‌ها سر ما کلاه گذاشته‌اند.

بیشتر بخوانید: مافیای شکم‌گنده دهان‌باز چه کسی است؟

کریمی نیا گفته: واقعیت این بوده که روس‌ها به درستی با شرکت اکتوور قرارداد بسته‌اند تا واکسن اسپوتنیک در ایران تولید و به روسیه تحویل شود نه ایران! در واقع روسیه برای تولید واکسن برون‌سپاری کرده است.

اظهار نظر کریمی نیا از دو جنبه حائز اهمیت دارد: اول ظرفیت تولید واکسن در داخل کشور است. بر اساس این گفته‌ها ایران ظرفیت تولید دو میلیون دوز واکسن کرونا در ماه داشته و کشور درگیر موج پنجم این ویروس مرگبار است.

پیش‌تر علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونای تهران درباره واکسن گفته بود که «ما ۷۲۰ میلیون یورو خرج رمدسیویر کردیم و این پول را باید خرج واکسن می‌کردیم.»

مساله دوم کلاهبرداری روسیه از ایران است. این اولین بار نیست که روسیه سر ایران را کلاه گذاشته. شواهد نشان می‌دهد رابطه ایران و روسیه تحت الشعاع کارشکنی‌های متعدد این کشور قرار گرفته است.

واکسن کرونا، به نام ایران به کام روسیه

پنجم تیرماه واکسن اسپوتنیک وی ایرانی در حضور وزیر بهداشت وقت سعید نمکی رونمایی شد و نمکی وعده داد که تا پاییز علاوه بر نیاز داخل، «صادرکننده واکسن کرونا» باشیم.

صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (RDIF) نیز روز شنبه در گفتگو با خبرگزاری رویترز خبر تولید واکسن اسپوتنیک وی ایرانی در کارخانه اکتوورکو را تأیید کرد و در گفتگو با رویترز اعلام کرد ایران اولین کشور در خاورمیانه است که این واکسن را تولید می‌کند.

مرداد ماه امسال علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد کرونای ایران در یک روم کلاب هاوسی گفته بود خط تولیدی که گویا روسیه در اختیار جمهوری اسلامی قرار داده عملا به درد ایران نمی‌خورد.

به گفته رئیسی این خط تولید در ایران است، ولی قطعا مال ایران نیست و روسیه می‌تواند بر اساس قرارداد‌هایی که دارد محصولات را جای دیگر توزیع کند، پس ما روی این خط تولید حساب باز نکرده‌ایم.

به طور مشخص، اشاره رئیسی به همین خبری است که کریمی افشا کرده است. در پی اظهار نظر رئیسی، مرتضی خاتمی عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم به طور تلویحی این خبر را تایید کرد و گفت: روس‌ها در تولید این واکسن در ایران سهم عمده‌ای برای خود قائلند.

اما بعد از این اظهار نظر رئیسی، سفیر ایران در روسیه بلافاصله دست به تکذیب زد. کاظم جلالی اظهارات رئیسی را «جنجال و شایعه» خواند و تولید مشترک واکسن اسپوتنیک وی را "افتخاری برای متخصصین و شرکت‌های داخلی" ایران دانست.

در همان زمان کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو وارد عمل شد و مدعی شد «دولت و ملت روسیه در حد توان در کنار نظام سلامت و مردم ایران هستند.»

این اظهارات در حالی مطرح شده که مقام‌های وزارت بهداشت خود اعلام کردند روسیه در جریان تولید و فروش واکسن آن‌ها را فریب داده است. خود جهانپور نیز پیش از این اظهارات در مضاحبه با سایت انتخاب گفته بود در زمینه واردات روسیه قول داده بود ۶۲ میلیون واکسن اسپوتنیک به ایران بدهد، ولی فقط دو میلیون واکسن داده است.

بیشتر بخوانید: اعتراض زنان افغانستان به طالبان/ طالب‌ها حقوق زنان را به رسمیت می‌شمارند؟

این بار نیز کیانوش جهانپور نقش تکذیب کنندگی خود را حفظ کرده و به اظهارات معاون قرارگاه پدافند زیستی هم واکنش مشابهی نشان داده است. او گفته: هنوز طرف روسی محصول تولید شده اولیه واکسن اسپوتنیک لایت تولیدی شرکت خصوصی ایرانی را برای تولید انبوه تحت لیسانس تایید نکرده است.

وی همچنین گفت: در عین‌حال باید توجه کرد که خروج و ورود هر نوع واکسن مستلزم مجوز سازمان غذا و دارو خواهد بود که چنین چیزی تاکنون در مورد واکسن‌های کرونا از جمله واکسن اسپوتنیک وی صادر نشده و اظهارات مطرح شده در این باره صحت ندارد.

روابط ایران و روسیه، کارشکنی‌ها ادامه دارد؟

سعید نمکی وزیر بهداشت دولت روحانی وعده داده بود که واکسن روسی بیش از هر واکسن دیگر به ایران وارد شود. با همین استدلال، واکسیناسیون عمومی در کشور با واکسن اسپوتنیک روسی آغاز شد و فرزند نمکی اولین کسی بود که این واکسن را در بهمن ماه سال ۹۹ دریافت کرد.

ایران و روسیه علاوه بر قرارداد دو میلیون دُزی واکسن اسپوتنیک‌وی که بهمن ۹۹ میان دو طرف امضا شده بود، اواخر فروردین امسال توافق کردند که روسیه تا آذر ماه سال جاری، ۶۰ میلیون دز دیگر به ایران ارسال کند، ولی این قرارداد عملی نشد.

محمد جواد ظریف در فایل صوتی مصاحبه‌اش با سعید لیلاز که پیش از انتخابات افشا شده بود به رابطه عجیب ایران و روسیه اشاراتی کرده بود. وزیر خارجه سابق ایران گفته بود روسیه مخالف امضای برجام بود و در این مسیر دست به کارشکنی زده بود.

او همچنین به نقش روسیه در کشیده شدن پای ایران به درگیری سوریه در سال ۲۰۱۴ اشاره کرد و گفته بود ما ادعا می‌کنیم که آقای سلیمانی پوتین را به جنگ کشید. اما پوتین تصمیمش را گرفته بود. پوتین وارد جنگ شد، اما با نیروی هوایی و نیروی زمینی ایران را هم به جنگ کشید. ما تا آن زمان نیروی زمینی نداشتیم. سوری‌ها و اعراب و افغان‌ها داوطلب بودند.

ظریف بهره‌برداری روسیه از پایگاه هوایی نوژه برای حمله به مواضع مخالفان اسد در سوریه را مورد انتقاد قرار داده و گفته بود: چرا روسیه در حالی که می‌توانست از روی مدیترانه خاک سوریه را بزند، اما از روی ایران زد. چرا هواپیما‌های روسیه از روی ایران پرواز کردند. همه این اتفاق‌ها متعلق به دوران بعد از برجام است.

بسیاری از کارشناسان لو رفتن فایل صوتی ظریف قبل از ثبت‌نام کاندیدا‌های ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را یکی از اقدامات و کارشکنی‌های روسیه در انتخابات ایران می‌دانند. آن‌ها معتقدند نارضایتی روسیه از ظریف سبب شده اقدامی در جهت حذف او از گردونه انتخابات ریاست جمهوری ایران انجام شود. پرونده افشای فایل صوتی مصاحبه ظریف هنوز باز است و به نظر می‌رسد کارشکنی‌های روسیه همچنان ادامه دارد.