اجلاس شانگهای؛ فرصت ترمیم عقب‌ماندگی‌های اقتصادی ایران

اقتصاد ۲۴ - امروزه با توجه به اینکه کشور‌های توسعه یافته، دستاورد‌های خود را مدیون به ارتباط با جهان و تجارت خارجی هستند، اجلاس‌ها و نمایشگاه‌های زیادی در جهان با هدف توسعه اقتصادی کشور‌ها برگزار می‌شود.

یکی از ضعف‌هایی که باعث می‌شود تا جوامع نتوانند در جهان مطرح شوند، ارتباط آن‌ها با دیگر کشورهاست چرا که هر کشوری برای تامین نیاز‌های خود به ارز‌های خارجی و تجارت خارجی نیازمند است.

در حال حاضر تجارت خارجی ایران با چند کشور محدود صورت می‌گیرد این در حالی است که بسیاری از کشور‌های جهان به محصولات ایرانی نیازمند هستند همچنین ایران نیز برای تداوم تولیدات خود به مواد اولیه نیاز دارد.

یکی از دلایلی که باعث ایجاد این ضعف در ایران شده است، نداشتن توانایی کافی در بازاریابی و تبلیغ محصولات ایرانی در بازار‌های جهانی است و رسیدن به این موضوع برگزاری نمایشگاه‌های بین المللی و فعالیت در بازار‌های جهانی را می‌طلبد.

عضویت در اجلاس‌های بین المللی راهکار توسعه اقتصاد

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند اقتصاد به خصوص تجارت یک کشور را به نسبت سطح جهانی گسترش دهد، عضویت در اجلاس‌ها و اتحادیه‌های جهانی است به طور مثال اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از سال گذشته ایران به طور موقت به آن پیوست و با ثبت عملکرد قوی می‌تواند عضو رسمی و همیشگی شود.

در طول یک سالی که ایران به عنوان عضو موقت اتحادیه اقتصادی اوراسیا فعالیت می‌کند، توانسته آمار‌های خوبی ثبت کند همچنین آغاز به تجارت آزاد با کشور‌های عضو این اتحادیه کرده است.

تاریخچه اجلاس همکاری شانگ‌های

اجلاس همکاری شانگ‌های در سال ۲۰۰۱ برای انجام همکاری‌های چند جانبه در زمینه‌های اقتصادی، دفاعی و فرهنگی تاسیس شد که از همان ابتدا کشور‌های چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در آن به طور رسمی عضو بودند.

این ۶ کشور از سال ۲۰۰۱ تاکنون توانسته اند دستاورد‌های بسیار مناسبی در زمینه تجارت خارجی داشته باشند به طوری که تجارت آزاد با یکدیگر انجام می‌دهند همچنین تعرفه‌های واردات و صادرات کالا بین این کشور‌ها به طور ویژه‌ای محاسبه می‌شوند.

علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال ۲۰۰۴ و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال ۲۰۰۵ و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند که تعداد کشور‌های عضو در سال ۲۰۰۵ به ۱۲ کشور رسید، اما چندین مرتبه این تعداد ویرایش پیدا کرد و نهایتا امروز این اجلاس ۹ عضو دارد.

امروز کشور‌های چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان عضو رسمی اجلاس شانگ‌های و ایران، هند و پاکستان جزو اعضای غیر رسمی این اجلاس هستند یعنی فعالیت این سه کشور هنوز دائمی نشده است.

روز‌های ۱۶ و ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ برابر با ۲۵ و ۲۶ شهریورماه امسال، در دوشنبه پایتخت تاجیکستان نزدیک‌ترین جلسه اجلاس شانگ‌های برگزار خواهد شد که به نظر می‌رسد یکی از تبصره‌هایی که در این جلسه بررسی خواهد شد، اعتبار سنجی ایران برای دریافت عضویت رسمی این اجلاس است.

این جلسه اولین و مهمترین جلسه دولت سیزدهم برای گسترش روابط دیپلماسی و اقتصادی خود است که در صورت نتیجه گیری دقیق، نتایجی برای کشور حاصل می‌شود که در کوتاه مدت شاهد آثار آن خواهیم بود.

افزایش درآمد ارزی و تجاری ایران در صورت نتایج مثبت اجلاس شانگ‌های

در همین راستا مجیدرضا حریری رئیس اتاق مشترک ایران و چین  اظهار کرد: در بین اعضای اجلاس شانگ‌های کشور‌هایی وجود دارند که نیاز شدید به تولیدات ایرانی دارند و در حال حاضر این نیاز‌ها را از طریق کشور‌های دیگر برآورده می‌کنند.

وی افزود: ایران با آغاز تجارت خارجی با این کشور‌ها ضمن اینکه می‌تواند نیاز کشور‌های مختلف را از طریق تولیدات خود برآورده کند، درآمد ارزی و تجاری خود را تا حد قابل توجهی افزایش خواهد داد.

بیشتربخوانید:اژدهای زرد، دروازه ورود ایران به تجارت جهانی

رئیس اتاق مشترک ایران و چین در پاسخ به این سوال که عضویت رسمی در اجلاس شانگ‌های تا چه میزان تجارت خارجی ایران را افزایش می‌دهد؟ پاسخ داد: پیش بینی این موضوع بسیار دشوار است چرا که از برنامه‌ها و سیاست گذاری‌های دولت با خبر نیستیم.

حریری بیان کرد: دولت در صورتی که از بخش خصوصی حمایت و راه فعالیت آن‌ها را باز کند، قطعا به نتایجی خواهد رسید که در طول تاریخ ایران بی سابقه بوده است.

اوایل شهریور ماه امسال سرگئی لاوروف و حسین امیرعبداللهیان وزیران خارجه روسیه و جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگویی تلفنی، درباره عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگ‌های تبادل نظر کردند.

همچنین لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران پیشتر گفته بود که مسکو از درخواست ایران برای عضویت در سازمان همکاری شانگ‌های حمایت می‌کند، زیرا که مواضع ایران و روسیه نزدیک است و در برخی مسائل منطقه‌ای و بین المللی مطابقت می‌کند.

اما جلسه‌ی امسال دارای حواشی‌هایی نیز بود، از جمله مهمترین آن‌ها این که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به عنوان یکی از اعضای رسمی اجلاس شانگ‌های به دلیل مشاهده برخی علائم کرونایی، در جلسه حاضر نخواهد شد که این غیبت خود را چند روز گذشته در تماس تلفنی به ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران، اعلام کرد.

بسیاری از کارشناسان و منتقدان سیاسی این تماس تلفنی بین روسای جمهور ایران و روسیه را یک چراغ سبز برای دریافت عضویت رسمی اجلاس شانگ‌های از سوی ایران می‌دانند.

ایران باید با هدف و برنامه ریزی دقیق وارد اجلاس شانگ‌های شود

در همین راستا میرمحمد حشمتی  اظهار کرد: اجلاس شانگ‌های دارای ظرفیت‌های بسیار زیاد از لحاظ انرژی، جمعیت و حمل و نقل جاده‌ای است که این ظرفیت‌ها تا حد قابل توجهی نیز در ایران وجود دارد.

وی افزود: ایران باید با هدف و برنامه ریزی دقیق وارد این اجلاس شود و این برنامه ریزی‌ها باید بر اساس سیاست گذاری‌هایی باشد که ایران در منطقه دارد.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: اجلاس شانگ‌های بسیاری از مصرف‌های انرژی در جهان را تامین می‌کند و به نوعی عمده‌ترین محصولات مربوط به انرژی توسط کشور‌های عضو این اجلاس تولید و فروخته می‌شود.

حشمتی ادامه داد: قطعا یکی از اهداف ایران برای پیوستن رسمی به اجلاس شانگهای، رشد و توسعه اقتصاد است که در راستای رسیدن به این امر باید ارتباط خود را با تک تک اعضای اجلاس گسترده کند.

وی تصریح کرد: جمعیت زیادی که کشور‌های عضو اجلاس شانگ‌های دارند نشان دهنده این است که به کالا‌ها و خدمات زیادی هم نیازمند هستند که همه‌ی این موارد به رشد تجارت ایران کمک خواهد کرد.

با تمام این تفاسیر ایران به یک قدم بسیار بزرگ در راستای گسترش تجارت خارجی خود نیاز‌مند است، موضوعی که مهم‌ترین دلیل پیشرفت کشور‌های توسعه یافته نیز بوده است.

با این حال شاید یکی از دلایلی که تا به امروز ایران نتوانسته درآمده ارزی خود را به اندازه، برآورده کند همین عقب ماندن در تجارت خارجی و ارتباط با جهان بوده است.

امیدواریم دولت سیزدهم با گسترش ارتباط‌های تجاری و بین المللی خود، از این اجلاس‌ها بالاترین استفاده را بکند تا تمام عقب ماندگی‌ها جبران شود.