آخرین وضعیت اجرای طرح رتبه بندی معلمان

به گزارش جامعه ۲۴-  لایحه رتبه بندی معلمان که در چند سال اخیر بسیار پر سر و صدا بود به دلیل عدم تامین بودجه اجرای لایحه، در بهارستان متوقف شده است. در سال ۹۴ وزارت آموزش و پرورش خبر از اجرای مرحله اول این طرح را داد و با تایید دولت اولین گام برداشته شد، اما این طرح پس از آن و در سال‌های بعد ابتر باقی ماند و وارد مراحل بعدی اجرا نشد، در سال‌های مختلف همواره فقدان ردیف بودجه برای اجرای طرح رتبه بندی معلمان به چالش جدی دستگاه تعلیم و تربیت تبدیل شد.

در این میان دولت و وزارت آموزش و پرورش دولت یازدهم اجرای مرحله اول طرح رتبه بندی با اعتبار یک هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۴ را در کارنامه فعالیت خود دارد، البته زمزمه اجرای رتبه بندی پس از استعفای سید محمد بطحایی در خردادماه ۹۸ و اعلام خبر اجرای این طرح توسط علی ربیعی سخنگوی دولت دوازدهم با اعتبار دو هزار میلیارد تومانی جانی دوباره گرفت و پس از آن محسن حاجی میرزایی، وزیر سابق آموزش و پرورش دولت دوازدهم هم در وعده‌ها و برنامه‌های خود در جلسه رای اعتماد که ۱۲ شهریور ۹۸ برگزار شد، رتبه بندی معلمان را یکی از اولویت‌های خود در دوره سکانداری این وزارتخانه بیان کرد.

چند روز قبل مسعود میرکاظمی رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که طرح رتبه بندی معلمان به دلیل مغایرت قانونی که دارد فعلا متوقف می‌شود تا اصلاحیه آن صورت بگیرد، همین باعث شد تا اعتراض معلمان نسبت به عدم اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان شدت بگیرد. گروهی از معلمان جلوی سازمان برنامه و بودجه و وزارت آموزش و پرورش دست به تجمع زده‌اند. بسیاری از آن‌ها در شعارهایشان خواهان اجرایی شدن طرح‌های مصوب درباره معلمان هستند.

رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه برای جلوگیری از اجرای این طرح گفته بود: «ما طی بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم که احکامی در رابطه با حقوق فرهنگیان صادر شده که با قانون مغایرت دارد و اختلاف بالایی ایجاد می‌کند که اگر قرار بر اجرای آن باشد به مشکل برمی‌خوریم. از این رو از وزیر قبلی خواستیم تا این احکام را برای این ماه اصلاح کند و با توجه به اینکه زمان‌بر بود قرار شد که در ادامه این اصلاحیه صورت بگیرد و ما هر آنچه طبق قانون باشد برای همسان‌سازی حقوق معلمان انجام خواهیم داد.»

جزییات طرح رتبه‌بندی معلمان

طرح رتبه بندی معلمان در سال ۹۸ و پس از کش و قوس‌های فراوان به تصویب هیئت دولت رسیده بود. جزییات این طرح به سال ۹۰ برمی‌گردد، زمانی که شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را تصویب کرد. در فصل هفتم این سند، هدف‌های عملیاتی و راهکار‌ها و در بخشی دیگر به ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی با تاکید بر نقش الگویی و جایگاه معلم و در راهکار دوم به استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای، تعیین ملاک‌های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه‌بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آنان بر اساس نظام معیار اسلامی اشاره می‌شود.

بیشتر بخوانید:بررسی لایحه رتبه‌بندی معلمان در کمیسیون آموزش مجلس

این طرح در سال ۹۲ و در اوخر دولت دهم به مجلس ارائه شد. براساس این سند، وزارت آموزش و پرورش مکلف شد تا ۴ رتبه شامل مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم تعریف کند تا معلم با هر سابقه‌ای که دارد متناظر با هم‌ردیف خودش در دانشگاه، حداقل ۸۰ درصد حقوق را دریافت کند.

یکسال بعد، این طرح با تغییراتی دوباره تصویب شد و نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که دولت علاوه بر تخصیص کامل اعتبارات مصوب به آموزش و پرورش برای اجرای نظام رتبه بندی معلمان در سال ۹۴ مبلغ یک هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان و برای سال ۹۵ سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته است. با این حال در سال ۹۴ این طرح درحالی اجرایی شد که بسیاری از معلمان به آن اعتراض داشتند و معتقد بودند که بخش محدودی از این طرح در حال اجرایی شدن است.

بعد از آن، اما اعلام شد که به دلیل عدم تخصیص بودجه مناسب و کافی، این طرح امکان اجرایی شدن ندارد؛ در سال ۹۸ وزیر آموزش و پرورش وقت درباره جزییات این طرح گفته بود: «معلمان در رتبه‌های پنج گانه قرار می‌گیرند. رتبه یک، معلمان بعد از دو سال خدمت، رتبه دو بعد از شش سال خدمت، رتبه سه بعد از ۱۲ سال خدمت، رتبه چهار بعد از ۱۸ سال خدمت و رتبه پنج بعد از ۲۴ سال خدمت را در برمی‌گیرد. بر این اساس کسانی که در رتبه یک قرار می‌گیرند بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش دریافتی خواهد داشت. متوسط دریافتی نیز حدود ۴۲۰ هزار تومان است.»

رتبه‌بندی معلمان به سرانجام می‌رسد؟

محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و فعال صنفی در پاسخ به این پرسش که یکی از بهانه‌ها برای اجرایی نشدن طرح رتبه‌بندی معلمان، نبود اعتبار کافی است می‌گوید: من مانند خیلی از معلمان و جامعه این باور را ندارم که دولت پول ندارد. این‌ها به هر دلیلی نمی‌خواهند هزینه کنند و اسمش را گذاشتند که بودجه نداریم. هزینه‌هایی که در جا‌های دیگر می‌کنند سرسام‌آور است.

او در توضیح دلایل اجرایی نشدن طرح رتبه بندی معلمان اظهار می‌کند: بخشی از باور دولت سیزدهم این است که طرح اتفاقی سیاسی بوده هرچند طرح در دولت احمدی‌نژاد مطرح شد، اما می‌گویند دولت روحانی آن را اجرایی نکرد تا به دولت سیزدهم برسد.

این فعال صنفی اضافه می‌کند: به نظر من سازمان برنامه و بودجه و معاونت پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش آقای الهیاری این طرح را به صورت منطقی پذیرفته و اعمال کردند، اما وقتی به مجلس رفت درگیری‌های سیاسی با نماینده‌های مجلس سبب افزایش سقف آن شد. به گمان نمایندگان اینکه جلوی پای دولت دست انداز بیاندازند تا دولت دوازدهم نتواند آن را اجرا کند سبب می‌شود عملیاتی شدنش به دولت سیزدهم رسیده و سودش را دولت هم‌راستای خودش ببرد.

نیک‌نژاد با بیان اینکه عددی که مجلس تصویب کرد در حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است، می‌گوید: این در حالی است که بودجه آموزش و پرورش ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است و طبیعتا این اعداد منطقی نیست. با وضعیت تحریم و کسری ۴۰۰ هزار میلیاردی قطعا قابلیت اجرا ندارد.

او با بیان اینکه معلمان هیچ ابایی از اعتراض نسبت به حقوق ندارند و این موضوع را در ماجرای واریز فوق‌العاده ویژه نشان دادند، می‌گوید: شخصا نداشتن پول را افسانه می‌دانم، اما چون آموزش و پرورش و ساماندهی وضع اقتصادی معلمان در اولویت نیست نمی‌خواهند بودجه صرف کنند، اما اجرای رتبه بندی برای این دولت ناگزیر است، چون حقی ایجاد شده و چندین سال است که پیگیری می‌کنند.

دولت ناگزیر از اجرای رتبه بندی معلمان است

این فعال صنفی با بیان اینکه معتقدم دولت از اجرای رتبه بندی معلمان ناگزیر است، می‌گوید: با اعمال کف رتبه‌بندی، دو و نیم تا سه میلیون تومان به حقوق معلمان اضافه می‌شود و در سقف، ۸۰ درصد حقوق استادان هیئت علمی دانشگاه برای معلمان واریز می‌شود. ممکن است درصدی از آن کم شود، اما معتقدم این اعتراض‌ها و خیزش‌هایی که در سراسر کشور به شکل مجازی و حقیقی راه افتاده دولت را به جایی رسانده که اجرایش کند. مثل فوق العاده ویژه که نتوانست از اجرای آن عقب‌نشینی کند. کاری کرد که نه سیخ بسوزد و نه کباب؛ درصد معلمان تازه کار را کم کرد و درصد معلمان با سابقه تقریبا همان قدر باقی ماند. فوق‌العاده ویژه اثرگذار در لایه‌های ۱۵ سال به بالا بود و همان حرفی که زدند تقریبا اجرا شد.