فرصت‌های گسترده اقتصادی و تسهیل تجارت با عضویت در سازمان شانگهای

اقتصاد۲۴- ایران در ۲۶ شهریورماه در جریان نشست سران سازمان همکاری‌های شانگ‌های با موافقت همه اعضا، نهمین عضو دائم این سازمان شد. عضویت ایران در این سازمان، علاوه بر دستاورد‌های سیاسی و امنیتی، فرصت‌های اقتصادی گسترده‌ای را نیز پیش روی فعالان اقتصادی کشورمان قرار می‌دهد و مسیر مبادلات تجاری با کشور‌های عضو را تسهیل می‌کند.

در همین راستا، رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه سازمان همکاری‌های شانگ‌های یکی از بزرگ‌ترین سازمان همکاری‌های منطقه‌ای در جهان است، خاطرنشان کرد: کشور‌های عضو این پیمان، بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و ۲۸ درصد از تولید ناخالص جهان هم، در کشور‌های عضو این پیمان تولید می‌شود.

«هادی تیزهوش تابان» تصریح کرد: سه عضو این پیمان شامل چین، هند و روسیه در میان قدرت‌های برتر اقتصادی امروز جهان قرار دارند و پیش بینی می‌شود در دهه‌های آینده، جایگاه آن‌ها از این منظر بهبود هم پیدا کند.

وی افزود: دائمی شدن عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگ‌های می‌تواند در راستای قرارداد راهبردی میان ایران و چین، فضا و الزامات لازم را برای اجرای معاهده ۲۵ ساله، فراهم کند.

این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: چین از یک سو متقاضی نفت ایران و از سوی دیگر به دنبال ایجاد مسیری امن برای تجارت کالا از شرق به غرب است؛ از طرف دیگر انعقاد و اجرایی شدن قرارداد راهبردی با روسیه نیز می‌تواند تکمیل کننده این پازل باشد.

تیزهوش تابان با بیان اینکه افزایش سطح بازرگانی، همکاری بانکی و باشگاه مشترک انرژی از شاخص‌های اساسی همکاری‌های اقتصادی در سازمان شانگ‌های است، اظهار داشت: چارچوب توافقنامه همکاری اقتصادی کشور‌های عضو پیمان، نخستین بار در سال ۲۰۰۳ تهیه و به امضا رسید و در همان زمان چین پیشنهاد ایجاد برنامه بلندمدت برای تشکیل منطقه آزاد تجاری را ارائه کرد و به دنبال راهکار‌های کوتاه مدت برای افزایش سطح بازرگانی در میان کشور‌های عضو بود.

بیشتر بخوانید: صادرات به کشور‌های همسایه دو برابر می‌شود؟

وی تصریح کرد: بر همین اساس در سال ۲۰۰۴، سندی شامل یکصد برنامه مشخص برای افزایش سطح بازرگانی میان کشور‌های عضو به امضا رسید و در سال ۲۰۰۵، پروژه‌های مشترک سازمان همکاری‌های شانگ‌های در زمینه انرژی در اولویت قرار گرفت که شامل کشف، استخراج و بهره‌برداری از حوزه‌های نفت و گاز، و استفاده مشترک اعضا از منابع آب شیرین بودند.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه توافق برای تشکیل شورای مشترک بانکی بین کشور‌های عضو سازمان از دیگر دستاورد‌های مهم بود، تاکید کرد: هدف از تشکیل این شورای مشترک بانکی تسهیل در فراهم کردن سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های مشترک اعضا عنوان شده است.

وی با تاکید بر اینکه این روند با در نظر گرفتن شرایط فعلی کشور پیوستن به سازمان همکاری‌های شانگ‌های را تبدیل به یک فرصت طلایی برای اقتصاد ایران می‌کند، خاطرنشان کرد: اقتصاد کشور بیش از هر زمانی نیازمند توسعه صادرات غیر نفتی است تا بتواند از یک سو کاهش درآمد‌های نفتی را جبران و از سوی دیگر تولید ناخالص ملی را افزایش دهد.

تیزهوش تابان تاکید کرد: با توجه به مشکل تحریم‌های بانکی برای انجام مبادلات تجاری، پیوستن به این سازمان و بهره مندی از همکاری‌های بانکی شاید بتواند در کاهش فشار‌های ناشی از این تحریم‌ها اثرگذار باشد.

وی افزود: همچنین در حوزه انرژی نیز ایران به شدت نیازمند سرمایه گذاری در زمینه‌های کشف، استخراج و بهره‌برداری از حوزه‌های نفت و گاز است و با عضویت کامل در این سازمان، شرایط برای جذب و انجام این گونه از سرمایه گذاری‌ها بیش از گذشته فراهم می‌شود.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه برای بهره مندی از مزایای این دستاورد باید به چند مساله توجه کرد، اظهار داشت: هدف نخست از این عضویت دائم صرفاً نباید بر مبنای مسائل امنیتی و سیاسی قرار بگیرد و اهداف اقتصادی، به صورت هم تراز با سایر اهداف در نظر گرفته شود. در صورتی که هدف از پیوستن به چنین سازمان‌هایی صرفا سیاسی باشد، دستاورد‌های اقتصادی چندانی در پی نخواهد داشت.

وی افزود: مساله دیگر این است که عضویت در این گونه پیمان‌های همکاری به نوعی تمرین پیوستن به اقتصاد آزاد در ابعاد کوچکتر است.

به گفته تیزهوش تابان، زمانی پیوستن به این معاهدات معنا و توجیه پیدا خواهد کرد که اعضای معاهده یا پیمان نامه از لحاظ تجاری و اقتصادی در حالت تعادل و هم تراز باشند و در غیر این صورت طرف ضعیف‌تر دستاورد مطلوبی را بدست نخواهد آورد؛ بنابراین ضرورت دارد با مطالعه، اولویت بندی و برنامه ریزی متناسب با ظرفیت‌های این سازمان، زیرساخت‌های لازم تولیدی و تجاری را ایجاد و سپس زمینه را برای رشد و توسعه اقتصادی کشور فراهم کنیم.

به گزارش ایرنا، در سال ۲۰۰۱ با هدف همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، سازمان همکاری‌های شانگ‌های تشکیل شد. تاکنون کشور‌های هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان در این پیمان به عنوان اعضای اصلی شناخته می‌شدند. سه کشور افغانستان، بلاروس و مغولستان به عنوان عضو ناظر و ۶ کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان، پادشاهی کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا نیز از شرکای گفت‌وگوی این سازمان محسوب می‌شوند. روز جمعه (۲۶ شهریورماه) ایران نیز در بیست و یکمین اجلاس سران این سازمان به عنوان نهمین عضو رسمی معرفی شد.

سازمان همکاری‌های شانگ‌های با حدود ۲۵ درصد تولید ناخالص ملی جهان از جمله معدود سازمان‌هایی با ماهیت هم‌زمان اقتصادی و امنیتی- نظامی است.

بر اساس اعلام گمرک، میزان تجارت ایران با مجموعه کشور‌های عضو پیمان شانگ‌های در سال ۹۹ به ۵۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۸ میلیارد دلار رسید که سهم صادرات ۴۶ میلیون تن به ارزش ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و سهم واردات ۹ میلیون تن به ارزش ۱۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.

بیشترین حجم تجارت ایران با چین به ارزش ۱۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار است و هند با سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، افغانستان با ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، روسیه با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و پاکستان با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.