افزایش توان پالایشی کشور و پرهیز از خام‌فروشی

اقتصاد ۲۴- صنعت پالایش به عنوان یکی از حلقه‌های میانی زنجیره ارزش در صنعت نفت، می‌تواند علاوه بر تامین نیاز داخل به سوخت، ارزش افزوده بالاتر و درآمد بیشتری برای کشور به همراه داشته باشد.

با این حال در زمان‌هایی، توجه به پالایشگاه‌سازی مورد غفلت قرار گرفت. همین موضوع باعث شد تا واردات بنزین همواره انجام شود و حتی در مواردی این نقطه ضعف، به حربه‌ای برای تحریم ایران نیز تبدیل شد.

به تدریج اما افزایش ظرفیت پالایشی کشور با ساخت طرح‌های مختلف انجام شد. ایران در ۲۰ سال گذشته توانست با اجرای طرح‌های مختلف پالایشی، ظرفیت تولید خود را از ۱.۵ میلیون بشکه در سال ۸۰ به ۲.۲ میلیون بشکه در سال ۱۴۰۰ برساند که نشان‌دهنده رشدی ۴۶ درصدی در این زمینه است.

با اجرای این طرح‌ها، ایران نه تنها در تولید بنزین خودکفا شد بلکه توانست در شرایط تحریم به صادرکننده این سوخت استراتژیک تبدیل شود.

حتی در موردی خاص، در یک روز از تیرماه، مصرف بنزین به بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز رسید که این روند می‌تواند دوباره مختل شود زیرا پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که با کنترل کرونا و رفع محدودیت‌ها، مصرف بنزین در کشور افزایش خواهد داشت.

این در شرایطی است که ظرفیت تولید بنزین ایران حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز است و اگر مصرف بنزین به بالای ۱۰۰ میلیون لیتر برسد صادرات آن متوقف خواهد شد.

بنابراین آنگونه که وزیر نفت پیش از این نیز تاکید کرده، ظرفیت پالایش نفت و میعانات گازی باید افزایش پیدا کند و پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت پالایشی کشور در ۴ سال آینده، حدود یک و نیم برابر افزایش پیدا کند و تولید فعلی ۲.۲ میلیون بشکه در روز به سه و نیم میلیون بشکه در روز برسد.

بیشتربخوانید:پیش‌بینی شده ظرفیت پالایشی کشور ظرف ۳ تا ۴ سال آینده ۱.۵ برابر شود

جواد اوجی در ادامه با اشاره به اینکه هشت سرمایه گذار آمادگی ساخت پتروپالایشگاه‌ها را دارند، گفت که به همین منظور، مجوز اعطای تنفس خوراک برای حدود یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه صادر شده است. موضوعی که با توجه به قوانین فعلی بسیار سخت خواهد بود.

علاوه بر برنامه ساخت پتروپالایشگاه ها، ساخت پالایشگاه های سیراف با خوراک میعانات گازی نیز در جریان است.

همچنین طرح های دیگری مانند پالایشگاه آناهیتا، پالایشگاه قشم و ... نیز در کشور سال ها است که تعریف شده و با اجرای همه آنها ظرفیت پالایشی کشور به ۳.۵ میلیون بشکه در روز می رسد.

ظرفیتی که علاوه بر افزایش توان ایران در تولید نفت و میعانات گازی، امکان گسترش بازارهای صادراتی را نیز فراهم خواهد کرد.

  همزمان با خروج یک جانبه آمریکا از برجام، صادرات نفت ایران و به دنبال آن درآمدهای ارزی با کاهش رو به رو شده بود اما صادرات فرآورده‌های نفتی توانست تا حد زیادی از این کاهش درآمد را جبران کند.

صادرات فرآورده‌های نفتی فرصتی است که می‌تواند علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی، امکان حضور فعال ایران در مناسبات منطقه‌ای را فراهم کند.