کالاهایی که در سال ۹۷ رکورد شکستند

اقتصاد24- سال ۹۷ را می توان سال تورم و گرانی برخی از کالاها دانست. روند گرانی این اجناس به صورتی بود که یک موج گرانی در ابتدا شروع شده و متاسفانه کم کم به اوج خود می رسید و بازار را با مشکلات مضاعفی روبرو می کرد و بعد از مدتی بدون اینکه مدیریت خاصی روی تنظیم بازار صورت گیرد این اجناس در رقم ها و اعداد نسبتا بالایی می ماندند. گرانی اجناس در سال ۹۷ دقیقا به صورت یک سندرم تورمی در آمد و درریک یا چند کالا محصور و محدود نبود. در ادامه به برخی از اجناسی که در این سال دچار تورم و گرانی شد می پردازیم. البته اغلب اجناس با توجه به صعود قیمت ارز گران شدند اما برخی از اجناس به طور نجومی و افسارگسیخته با رشد قیمت روبرو شدند و بازار را تحت تاثیر قرار دادند که به این موارد اشاره می شود.

افزایش بی رویه قیمت دلار

افزایش بی رویه قیمت دلار در سال ۹۷ رکورد شکن بود و تا ۱۹ هزار تومان نیز افزایش یافت. نگرانی در حوزه سرمایه گذاری از جمله تبعات گرانی سرسام آور قیمت دلار بود. قیمت دلار بحث اقتصادی «سکه داغ» را بوجود آورد. مردم برای اینکه ارزش پولشان کاسته نشود اقدام به سرمایه گذاری در دیگر حوزه ها کردند و همین موضوع سبب افزایش سرسام آور قیمت دیگر کالاها مخصوصا مسکن و خودرو شد.

در این حوزه دولت اقدام به تعیین ارز دولتی که به ارز جهانگیری شهرت یافت، کرد. ارز ۴۲۰۰ تومانی هم به بیان کارشناسان بیشتر موجب رانت و فساد را بوجود آوردو حتی در این عرصه بیشتر سبب مشکلاتی در حوزه ارزی کشور شد. افزایش افسارگسیخته قیمت دلار سبب ساز تغییر رئیس کل بانک مرکزی هم شد.

اما با وجود تغییر در این حوزه و حضور «عبدالناصر همتی» در صدر مدیریت بانک مرکزی قیمت دلار چندان سقوط نکرد و در کانال ۱۱ تا ۱۳ هزار تومان در نوسان ماند. گرانی در حوزه دلار سبب شد تا دیگر اقلام و اجناس نیز گران شود اما با کاهش قیمت این ارز شاهد آن بودیم که قیمت کالاها نه تنها ارزان نشد، بلکه برخی از کالاها مانند خودرو و مسکن و گوشت در دوره ای که ارز کاهش یافته بود سر به فلک کشید.

قیمت مرغ به کیلویی ۱۷ هزار و ۲۰۰ تومان رسید

قیمت مرغ نیز به طور افسارگسیخته ای گران شد. درباره آخرین تغییر و تحولات گرانی گوشت سفید گزارش شده است که مرغ نسبت ۳۰۰ تومان گران شده و امروز نرخ هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۱۱ هزار و ۳۰۰ و مرغ آماده به طبخ در خرده فروشی ۱۷ هزار و ۲۰۰ تومان است.

ازدیاد تقاضا، کاهش جوجه ریزی، کمبود عرضه و نوسان نرخ نهاده‌های دامی دلیل اصلی گرانی مرغ در بازار عنوان شده است.

گرانی مرغ حتی سبب شد تا دادستان تهران نسبت به گرانفروشی این کالا به فروشندگان اولتیماتوم بدهد. عباس جعفری‌دولت‌آبادی دادستان عمومی و انقلاب تهران به مرغداران هشدار داد که اگر در روزهای پایان سال بخواهند، اقدام مقابله‌ای انجام و قیمت مرغ را افزایش دهند، حتماً برخورد می‌شود.

این مقام مسئول در دستگاه قضایی با اشاره به افزایش قیمت مرغ تا ۱۷ هزار تومان گفت: این در حالی است که دولت رسماً اعلام کرده قیمت مصرف کننده در فروش مرغ، ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان است. همین مسئله باعث شد امروز (یکشنبه) تیم‌های مشترک دادستانی، تعزیرات و سازمان جهاد کشاورزی را به میدان بهمن اعزام کردیم و حدود ۲۰۰ تن مرغ به قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان توزیع شد.

نایاب شدن رب گوجه فرنگی

رب گوجه فرنگی از جمله کالاهایی بود که در سال ۹۷ به طور کاملا قابل توجهی گران و حتی نایاب شد. نگرانی مردم برای خرید مایحتاج خود خصوصا رب گوجه فرنگی سبب شد تا برخی به فروشگاه ها هجوم برده و رب در خانه ها انبار کنند. بنا بر گزارش نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه گوجه فرنگی بیش از ۲۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است.

افزایش قیمت گوجه فرنگی نه تنها در بازار بلکه در شبکه های اجتماعی هم نقل مجلس بود و بسیاری از کاربران ایرانی در توئیتر به کمیاب شدن و گرانی این کالا واکنش نشان دادند.

علی شریعتی رئیس کانون صنایع غذایی ایران درباره گرانی رب گوجه گفت: رب گوجه از صنایع غذایی پر مصرف در ایران است و بازار صادراتی خوبی دارد. به دلیل کم‌آبی و سخت‌گیری در استفاده از چاه‌ها تامین گوجه صنعتی کم شد و گوجه مرغوب نیز صادر می‌شود. نکته بعدی بالا رفتن قیمت مواد بسته‌بندی است؛ درب قوطی که آسان باز می‌شود تا پیش از این ۱۰۰ تومان قیمت داشت الان ۸۰۰ تومان شده است.

قیمت شکر ۷۰ درصد گران شد

حسنی، دبیرکل اتحادیه بنکداران غذایی درباره افزایش قیمت شکر گفت: شکر ۷۰ درصد گران شده است و شکری که توسط شرکت بازرگانی دولتی و با نرخ مصوب توزیع می‌شود به دست همه نمی رسد. قیمت عمده فروشی هر کیلو گرم شکر در روی تریلی به ۵,۶۰۰ تومان و در سطح عمده فروشی به ۶ هزار تومان تا ۶,۲۰۰ تومان رسیده این در حالی است که در چند ماه گذشته این محصول کمتر از ۳,۰۰۰ تومان قیمت داشت.

این درحالی است که یزدان سیف معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره افزایش قیمت شکر گفت: به اندازه کافی در فروشگاه های کشور شکر وجود دارد. قیمت بسته های ۹۰۰ گرمی شکر ۴ هزار و بسته های ۱ کیلویی آن ۴ هزار و ۲۰۰ تومان است و مردم قیمت های بالاتر از این مبالغ را به عنوان گران فروشی به ۱۲۴ اطلاع دهند.

کاهش ۷۰ درصدی خرید آجیل

برخی مشاغل هستند که دقیقا در مناسبت‌های خاص و اعیاد و جشن‌های مذهبی و ملی بیش از سایر صنوف در کنار مردم هستند و ثمره کارشان به چشم می‌آید.در سال ۹۷ حجم فروش آجیل به نسبت سال پیش بسیار کاهش یافته، به طوری که به مناسبت شب یلدا میزان فروش خشکبار و آجیل به نسبت سال پیش ۷۰ درصد کاهش یافت.

همین روند در بازار شب عید همین سال گزارش شد. رئیس اتحادیه آجیل در همین رابطه بیان کرد: بنا بر اعلام بنکداران و خرده فروشان سطح شهر می توان گفت فروش آجیل در آستانه عید نوروز ۷۰ تا ۸۰ درصد افت پیدا کرده است.

وی افزود:علاوه بر این موضوع قدرت خرید مردم به شدت حاشیه هایی را در پی داشته که تنها محدود به آجیل نمی شود و این موضوع در بخش های دیگری از بازار از جمله پوشاک نیز دیده می شود. این روند به صورتی شد که برخی از رسانه ها کاریکاتورهایی از رکود در بازار شب عید اقلامی چون گوشت و پوشاک و قنادی ها منتشر کردند که نشان می داد این اصناف به کارهایی مانند فروش ماهی قرمز روی آورده اند. گرانی در بازار آجیل و تنقلات نوروزی به گونه ای است که قیمت هر دانه پسته بالای ۵۰۰ تومان برآورد می شود.

کاهش مصر لبنیات در خانوارها؛ تهدید سلامتی مردم

ماجرای گرانی لبنیات در سال ۹۷ با هیچ موضوعی از جمله گرانی دلار و ... همخوانی ندارد. لبنیات نه تحریم پذیر است و نه توان کشور در این حوزه کاهش یافته است. در این باره روزنامه جهان صنعت از رسانه های حامی دولت دوازدهم امروز در گزارشی نوشت: داستان گرانی کالاهای اساسی همچنان ادامه دارد. بازار لبنیات به عنوان حوزه‌ای گسترده و تأثیرگذار برای سلامتی مردم طی ماه‌های اخیر گرانی‌های سرسام‌آوری را تجربه کرده است‌.

در حال حاضر کالاهایی مانند شیر، پنیر، ماست، خامه و حتی بستنی با قیمت‌هایی روبه‌رو شده‌اند که خرید آنها برای مصرف‌کننده به امری دشوار تبدیل شده است‌. حتی برخی برندهای لبنی با اجازه ستاد تنظیم بازار اجازه گرانی را نیز به دست آورده اند.

مدیریت در این حوزه هم بسیار ضعیف بود. ستاد تنظیم بازار در ۱۸ آذرماه سال ۹۷ قیمت‌های جدید لبنیات را اعلام کرد و تعدادی از رسانه‌ها تیتر زدند که از فردا «قیمت لبنیات در بازار ۹ درصد کاهش می‌یابد».

حدود یک هفته بعد مردم انتظار کاهش قیمت را می‌کشیدند که یک دفعه قیمت جدید روی بطری‌های شیر حک می‌شود و ناباورانه مشاهده شد قیمت‌ها نه‌تنها کاهش پیدا نکرد، بلکه افزایش یافت. حتی کار به جریمه برخی از شرکتهای لبنی هم کشید اما گرانی لبنیات فروکش نکرد.

افزایش قیمت خودرو و رکورد شکنی پراید تا ۵۰ میلیون

بررسی ها نشان می دهد قیمت خودرو در دوره وزارت «رضا رحمانی» وزیر صمت ۸ میلیون گران شد. مقایسه قیمت خودروها در بازار در آذرماه اسال ۹۷ و قبل از ابلاغ مصوبه آزادسازی قیمت‌ها با نرخ‌های فعلی نشان می‌دهد محصولات ایران خودرو و سایپا در همین دو ماه به طور متوسط ۸ میلیون تومان گران شده است.

این درحالی است که خودروهایی مانند پراید با افزایش سرسام آوری روبرو شدند. پراید تا ۵۱ میلیون تومان نیز گران شد و رکورد جالبی در عمر خود و حتی درباره افزایش قیمت یک خودرو ارزان قیمت زد. وزارت صنعت معدن تجارت در سال جاری با تغییرات مدیریتی سطح بالا همراه بود اما این تغییرات نه تنها مثمر ثمر نبود بلکه باعث چالش های جدی هم در این حوزه شد.

جالب اینجاست که در همین سال یک خودرو ساز به طور خودسرانه قیمت ها را بالا برد اما تنها مدیرعامل آن برکنار شد و در تنظیم وپایین آمدن قیمت‌ها این برکناری تاثیری ایجاد نکرد. پس از آن همین فرد دست به افشاگری زد و وزیر صنعت را عامل اصلی گرانی خودرو معرفی کرد.

دم برای خرید گوشت یخ زده به صف شدند

ماجرای افزایش قیمت گوشت قرمز هم مانند دیگر کالاهای مورد نیاز مردم در سال ۹۷ بسیار حاشیه ساز شد. گرانی قیمت گوشت تا بیش از ۱۰۰ هزار تومان که باعث شد دولت به فکر توزیع گوشت یخ زده بیفتد و با قیمت ۵۰ هزار تومان مردم در صف ایستادند تا گوشت قرمز خود را تهیه کنند، نشان از بازار افسارگسیخته و عدم مدیریت صحیح در این حوزه دارد.

جالب اینجاست که وقتی مجری تلویزیون از وزیر جهاد کشاورزی درباره گرانی گوشت قرمز پرسید وی بیان داشت که خدا را شکر کنیم که هست. کار توزیع و تنظیم بازار گوشت حتی به توزیع اینترنتی هم رسید. اما متاسفانه در این حوزه تاثیر چندانی گذاشت.

در همین رابطه، عباس پایی زاده، عضو کمیسیون کشاورزی بیان کرد: اکنون بیش از ۱۸۰ هزار تن گوشت قرمز وارد کشور شده که بیش از نیاز کشور بوده است، اما بازار با این همه واردات تنظیم نشد و گوشت در بازار نیست!

وی افزود: مقصر وضعیت کنونی بازار گوشت وزارت صنعت است.

تورم مسکن بازار آن را در سال آینده تحت تاثیر قرار می دهد

آمار بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در دی‌ماه سال ۹۷ از افزایش ۲۰ درصدی اجاره‌بها و گران‌تر شدن مسکن در عین کاهش معاملات خبر می‌دهد. همچنین براساس تحقیق‌های دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی که به تازگی منتشر شده است، متوسط قیمت مسکن در تهران متری ۱۰ میلیون تومان است.

کاهش قابل‌توجه قدرت خرید مردم که به‌دنبال نوسانات ارزی نیمه اول امسال رخ داد، در شرایطی که کارشناسان اقتصادی نرخ تورم سال آینده را حول‌وحوش ۳۰ تا ۴۰ درصد اعلام می‌کنند، موجبات نگرانی فعالان کارگری را فراهم کرده است. کاهش قدرت خرید تبعات سوئی به‌همراه دارد که یکی از آنها افزایش اجاره‌نشینی در کشور است.

براساس گزارش مرکز آمار که در ماه جاری منتشر شده است، ۳۰ درصد خانوار ایرانی اجاره‌نشین هستند و بیشترین حجم خانوار در خانه‌هایی با متراژ ۵۱ تا ۱۰۰ مترمربع زندگی می‌کنند. افزون بر این، افزایش قیمت مسکن، خانه‌به‌دوش‌ها را به سمت خانه‌هایی با متراژ پایین‌تر سوق داده است و امروز سهم مستاجران در واحدهای مسکونی با متراژ بالا به شدت کاهش یافته است.

ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیرعامل بانک مسکن درباره تحولات قیمت مسکن در سال ۹۸ گفت: بعید می‌دانم که قیمت مسکن در سال آینده افزایش یابد، چراکه اصلاً قدرت خریدی بین مردم وجود ندارد که بخواهد باعث افزایش قیمت مسکن شود. افزایش قیمت مسکن بسیار بعید است و احتمالاً در حد تورم هم افزایش قیمت نخواهیم داشت.

گرانی سیب زمینی و پیاز در پایان سال

گزارشهای میدانی و شکایت مردم از افزایش قیمت سیب زمینی و پیاز سبب شد تا رسانه ها نیز به این مسئله ورود کنند. در همین رابطه افزایش قیمت برخی سبزیجات و صیفی‌جات د هفته آخر سال ۹۷ به پیاز رسید به گونه‌ای که قیمت پیاز به کیلویی بیش از ۶ هزار تومان در مناطق مختلف تهران رسید.

اسدالله کارگر رئیس اتحادیه میوه و سبزی در رابطه علت گرانی سیب زمینی و پیاز بیان کرد: بارندگی‌های اخیر و صادرات دلیل نوسان قیمت پیاز و سیب زمینی است. قیمت پیاز در میدان مرکزی میوه و تره بار کیلویی ٥٥٠٠ تومان و سیب زمینی کیلویی ٤٠٠٠ تومان است. عرضه محصولات در میدان فراوان است و مشکلی در زمینه عرضه نیست فقط نوسانات قیمت مقداری نگران کننده است. قیمت سیب و پرتقال طی روزهای اخیر، ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته است. موز نیز حدود ١٠٠٠ تومان افزایش قیمت داشته و هرکیلوگرم از آن ١٢ هزارتومان عرضه می‌شود.

به هر جهت کالاهایی مانند گوشت، اعم از گوشت سفید و قرمز، تخم مرغ، فراورده‌های لبنی، میوه و سبزی و دیگر اقلام خوراکی تقریبا از سفره مردم به‌شدت کم شده است و کالاهای جایگزینی دیگر اگر باشد جای آن را گرفته‌اند . بطور قطع کاهش مصرف بعدها اثر خود را بر سلامت و بهداشت مردم خواهد گذاشت. اینها از جمله مواردی است که نمی‌توان باری به هر جهت از کنار آن گذشت و بهتر است تمهیداتی برای آنها اندیشیده شوند.

منبع: راه دانا