اقتصاد ۲۴ - افزایش نرخ مصوب خردهفروشی مرغ در شرایطی است که مسئولان تنظیم بازار تلاش کردهاند با صدور مجوز واردات و رشد عرضه مرغ منجمد در میادین میوهوترهبار و برخی فروشگاههای زنجیرهای از نوسان قیمت خردهفروشی این ماده پروتئینی جلوگیری کنند.
اما عرضه مرغ منجمد تولید داخل و وارداتی با نرخ مصوب جدید با اقبال چندانی مواجه نشده و نرخ مصوب ۳۱ هزار تومانی مرغ تازه درحالی تعیین شده که میزان عرضه مرغ گرم در مراکز عرضه مستقیم کاهش یافته و عرضه چند نرخی مرغ تازه در خردهفروشیهای سطح شهر تهران ادامه دارد.
با این روند مغازههای مرغفروشی هر کیلوگرم مرغ تازه را به نرخ ۳۴ تا ۳۷ هزار تومان به مشتریان عرضه میکنند؛ گرچه تولیدکنندگان و فعالان صنفی، عرضه مرغ با این نرخ را تخلفی رایج تلقی میکنند. با حبیب اسداللهنژاد، نایبرئیس کانون سراسری انجمن صنفی مرغ گوشتی کشور گفتگو کردهایم.
*ضعیت کنونی بازار مرغ را چگونه ارزیابی میکنید؟
قرارگاه امنیت غذایی کشور اخیرا قیمت خردهفروشی هر کیلوگرم مرغ تازه را ۳۱ هزار تومان تعیین کرده و از سوی دیگر نرخ هر کیلوگرم مرغ منجمد را از ۲۵ به ۲۰ هزار تومان کاهش داده است. با این اقدامات بهنظر میرسد که مشکل خاصی برای تامین نیاز بازار به مرغ وجود ندارد و اکنون شاهد فروانی عرضه مرغ در مراکز عرضه مستقیم و خردهفروشیها هستیم.
از سوی دیگر با توجه به برنامهریزیهای صورت گرفته برای جوجهریزی و حجم تولید ماهانه مرغ تا پایان امسال نباید کمبود یا مشکلی برای تامین نیاز بازار مرغ داشته باشیم. این اقدامات موجب تثبیت و تعادل قیمت مرغ در بازار شده است و نرخ این ماده پروتئینی نسبت به قبل از افزایش نرخ مصوب خردهفروشی مرغ، با ثبات بیشتری همراه بوده است.
*اما همچنان شاهد عرضه چندنرخی مرغ تازه در خردهفروشیهای سطح شهر به نرخ ۳۵ تا ۳۷ هزار تومان هستیم. علت چیست؟
با این نرخ مصوب علیالقاعده نباید قیمت خردهفروشی هر کیلوگرم مرغ در سراسر کشور بیش از ۳۱ هزار تومان باشد و فروش مرغ به نرخ بالاتر از این رقم تخلف است. منشأ اصلی عرضه چندنرخی مرغ، تخلف صنفی است و باید بازرسی اصناف و سایر دستگاههای نظارتی با این تخلفات برخورد کنند.
این دستگاهها باید پاسخگو باشند که با وجود ارائه مستندات هزینه تمامشده تولید مرغ و تعیین نرخ مصوب جدید خردهفروشی این محصول، مرغ همچنان بهصورت چندنرخی و بیش از نرخ مصوب در خردهمغازههای مرغفروشی به مشتریان عرضه میشود.
متأسفانه عرضه چندنرخی و بیش از نرخ مصوب مرغ بهدلیل ضعف نظارت همواره وجود داشته و به تخلفی رایج در بازار این ماده پروتئینی آن هم در شرایطی تبدیل شده که هیچ کمبودی برای تولید و عرضه مرغ تازه و منجمد در بازار خردهفروشی وجود ندارد. حداکثر قیمت خردهفروشی مرغ تازه توسط قرارگاه امنیت غذایی ۳۱ هزار تومان تعیین و توسط وزارت جهادکشاورزی به وزارت صمت نیز ابلاغ شده است.
*آیا پایین بودن حاشیه سود خردهفروشی منشأ اینگونه تخلفات صنفی و گرانفروشی مرغ است؟
نه، چنین نیست و در مصوبه تعیین نرخ مصوب مرغ، حاشیه سود خردهفروشی مناسبی برای واحدهای صنفی درنظر گرفته شده است. این حاشیه سود بیش از ۱۰ درصد تعیین شده، اما متأسفانه برخی عرضهکنندگان همچنان بهدنبال گرانفروشی مرغ برای کسب سود بیشتر هستند.
این در حالی است که بر مبنای این مصوبه حداکثر قیمت هر کیلوگرم مرغ تازه برای سراسر کشور، در مرغداری ۱۹ هزار و ۷۰۰ تومان، عمده فروشی در کشتارگاه ۲۸ هزار تومان و در سطح خردهفروشی ۳۱ هزار تومان تعیین شده است.
*نیاز روزانه کنونی و میزان عرضه مرغ در بازار کشور چقدر است؟
بهطور متوسط بازار کشور نیازمند روزانه ۶ هزارو ۵۰۰ تن مرغ است که نزدیک به این میزان مرغ موردنیاز نیز از طریق عرضه مرغ گرم یا منجمد تامین و بهطور روزانه عرضه میشود. با این روند، میزان کنونی تولید و عرضه مرغ به تعادل نسبی رسیده و درصورتی که نظارت بر قیمت و عرضه مرغ در بازار تشدید شود، نباید مشکلی برای کمبود یا عرضه چندنرخی مرغ تازه و منجمد در سطح تامین، توزیع و نرخ خردهفروشی داشته باشیم.
بیشتربخوانید:مرغ هم چند نرخی شد!
پیش از این، برخی فعالان صنفی با اشاره به کمبود و افزایش قیمت جوجه یکروزه، برخی نهادههای تولید و رشد نسبی تقاضای مرغ در فصول سرد سال از کمبود و گرانی این محصول خبر داده بودند.
*شرایط کنونی تامین این نهادههای تولید چگونه است؟
گرچه مشکلاتی در زمینه تامین نهادههای تولید مرغ وجود دارد، اما نرخ مصوب مرغ نیز با احتساب هزینه تمامشده و استناد به همین مشکلات تعیین شده است. بر این اساس مشکلات تولید و قیمت مصوب و خردهفروشی مرغ ۲ مقوله جداگانه است که نباید موجب سوءاستفاده و گرانفروشی مرغ شود.
در شرایطی که بهطور غیررسمی نرخ مصوب جوجه یکروزه از ۴ هزارو ۲۰۰ تومان قبلی به ۶ هزار تومان افزایش یافته است، اما قیمت این نهاده تولید در بازار حدود ۱۰ هزار تومان است. اینکه اخیرا قیمت مرغ تازه و منجمد تغییر کرده است نیز با توجه به این شرایط تولید و عرضه بوده است.
*روزانه چه میزان مرغ منجمد با منشأ داخلی یا وارداتی عرضه میشود و اقبال مشتریان به این نوع مرغ چگونه بوده است؟
آمار عرضه روزانه مرغ منجمد را شرکت پشتیبانی امور دام تعیین میکند، اما میزان عرضه روزانه مرغ منجمد چندان بالا نیست. همچنین بخشی از مرغ منجمد از محل ذخایر تولید داخل و بخش دیگری از محل مرغ منجمد وارداتی از ترکیه تامین میشود.
باید بپذیریم که ذائقه و فرهنگ مصرف مردم ایران به مصرف مرغ منجمد، چه از نوع تولید داخل یا وارداتی نیست و با این روند، میزان استقبال مردم از خرید مرغ منجمد بسیار کم است.
این شرایط موجب شده تا عرضه مرغ منجمد حتی به نرخ ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان کمتر از نرخ مصوب خردهفروشی مرغ گرم در بازار نیز با اقبال چندانی مواجه نشود. اکنون نیز قیمت مصوب مرغ منجمد با مرغ گرم فاصله حدود ۱۱ هزار تومانی دارد، اما مردم اقبالی به خرید این نوع مرغ ندارند.
در مورد استفاده از مرغ منجمد برای مراکز عمده مصرف مانند رستورانها و تأثیر آن بر تامین نیاز بازار نیز نمیتوان اظهارنظر دقیقی داشت و مشخص نیست که این مراکز از مرغ گرم یا منجمد استفاده میکنند.
*با این شرایط، چشمانداز بازار مرغ با توجه به حجم جوجهریزی و تولید طی ۳ ماهه پایانی امسال را چگونه ارزیابی میکنید؟
امیدواریم هرچه میگذرد، شرایط تولید و عرضه مرغ بهتر شود، اما قیمت تمامشده مرغ به نرخ جوجه یکروزه بستگی دارد. همواره در دی و اواخر بهمنماه هر سال میزان جوجهریزی برای تامین نیاز بازار شب عید مرغ افزایش مییابد. گرچه این احتمال نیز وجود دارد که بهدلیل رشد تقاضای جوجهریزی در ایام شب عید قیمت جوجه یکروزه در بازار بیش از میزان کنونی غیرواقعی شود.
اکنون حجم ماهانه جوجهریزی بین ۱۱۶ تا ۱۲۰ میلیون قطعه است که نهتنها این روند تا پایان امسال تداوم خواهد یافت، بلکه حجم جوجهریزی در شب عید افزایش مییابد. علاوه بر آن، بخشی از نیاز بازار شب عید به مرغ از طریق واردات تامین خواهد شد.