اقتصاد۲۴ - ابتدای سال ۱۳۹۷ بود که دولت دوازدهم، سیاست کنترلی به نام اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای همه کالاها درنظر گرفت که همین امر سبب به وجود آمدن افزایش شدید ثبت سفارش واردات شد و به شدت رانتزا بود.
چند ماه بعد از آن، دولت تصمیم گرفت که این امکان ۲۵ به قلم کالا تعلق بگیرد. در این چند سالی که مبالغ هنگفتی در بودجه برای تخصیص کالاهای مورد ظر درنظر گرفته شده بود تا شاید کالاهای اساسی و دارو با رقمی کمتر و راحتتر به دست مصرفکننده برسد، اما فقط شاهد رانت و دلالی و سوءاستفاده برخی از دریافتکنندگان این ارز بودیم و مردم نه تنها سودی نبردند، بلکه از تهیه بسیاری از کالاهای اساسی و حتی داروهای خاص به علت گرانیهای افسارگسیخته ناشی از این کار، بازماندند.
مجلس، سال گذشته به دولت پیشنهاد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را داد که دولت قبول نکرد، بنابراین ۸ میلیارد دلار به کالاهای اساسی تخصیص داده شد. حال با نزدیک شدن به زمان تحویل بودجه ۱۴۰۱ به مجلس، حرف و حدیثها درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به میان آمده است. از اینرو زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفته است دولت برای حذف ارز ترجیحی نیازی به مصوبه مجلس ندارد هرچند مجلس نیز حذف کامل ارز ۴۲۰۰ تومانی را بدون راهکار عملی برای کنترل تورم به صلاح نمیداند.
در همین خصوص، سیدناصر موسوی لارگانی به اقتصاد۲۴ گفت: طبق قانون آیین نامه مجلس شورای اسلامی دولت رسما در ۱۵ آذرماه، لایحه بودجه را تقدیم مجلس شورای اسلامی میکند و سپس بررسیها درباره آن شروع میشود. بنده تا الان اطلاعی ندارم در بودجهای که قرار است تا حدود یک ماه دیگر به مجلس ارائه شود، در بحث ارز ۴۲۰۰ تومانی چه تصمیماتی گرفته شده است.
بیشتر بخوانید: چرا دولت برای جبران کسری بودجه دست در جیب فقرا میکند؟
وی افزود: مجلس سال گذشته در بودجه ۱۴۰۰ ورود کرد که ارز ۴۲۰۰ را حذف کند، اما دولت آن را نپذیرفت. سالهای قبل، مبلغ بیشتری در این خصوص لحاظ میشد و حتی ۱۴ میلیارد دلار نیز برای آن درنظر گرفته شده بود، اما سال قبل مبلغ ۸ میلیارد دلار برای ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی درنظر گرفته شد. من هم معتقدم که درباره بعضی از ضروریات زندگی مثل دارو، نیاز است دولت و مجلس یک نگاه ویژهای به آن داشته باشند تا انشاالله شاهد بحران خاصی در این بخشها نباشیم.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: وقتی دارو با ارز آزاد یا نیمایی وارد کشور شود، واقعاً مردم با چالش و مشکل جدی روبرو میشوند. به عنوان نمونه، دولت در حال حاضر برای تزریق واکسن، هزینهای از مردم دریافت نمیکند، اما هزینه درمان بیماران کرونایی گاهی اوقات واقعاً سنگین است و حتی عوارض دیگری مثل قارچ سیاه در کنار آن به وجود میآید که هزینههای آن نیز سرسامآور است.
موسوی لارگانی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۷۰ درصد جامعه کمتر از ۱۰ میلیون تومان درآمد دارند، اظهار کرد: طبق آماری که ارائه شده است کسانی که در تهران زندگی میکنند و کمتر از ۱۰ میلیون تومان درآمد دارند، زیر خط فقر محسوب میشوند که این رقم در مراکز استانها و شهرستانها کمتر است؛ بنابراین بسیاری از مردم نمیتوانند یکسری هزینهها مثل هزینه مسکن و تحصیل فرزندان را پرداخت کنند و اگر خدایی نکرده بیمار هم شوند، نمیتوانند هزینههای سنگین آن را با این سطح از درآمد پرداخت کنند.
وی افزود: لذا ارز ۴۲۰۰ تومانی مفسدهآور است. به این دلیل که خیلیها این ارز را دریافت کردند و به جای اینکه دارو یا کالاهای اساسی وارد کنند، خودرو، لوازم آرایشی و کالاهای لوکس وارد کردند. آقای نوبخت، رییس سابق سازمان برنامه و بودجه که معمولاً در مصاحبههای خود، عیوب را میپوشاند، هم گفت چرا باید بعضی افراد ارز ۴۲۰۰ توانانی بگیرند، اما واردات انجام ندهند یا در قبال دریافت ارز وارداتی انجام دهند که غیر از آن لیستی بوده که ارائه دادهاند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که باید برای دارو و یکسری از کالاهای اساسی، فکر دیگری مثل تهیه کالابرگ الکترونیکی یا موارد دیگر داشته باشیم و اگر قرار باشد که تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای دارو برقرار باشد، واردکننده آن فقط باید وزارت بهداشت و درمان باشد، این مسئله به این معنا نیست که بگوییم بخش خصوصی تخلف میکند، اما ایجاد یکسری رانت و سوءاستفاده کرده است، لذا باید جلوی سوءاستفاده گرفته شود.
نماینده فلاورجان افزود: دولت باید برای بعضی از نیازهای ضروری سفره مردم مثل گوشت، مرغ و تخم مرغ فکر اساسی کند، اما از طرف دیگر باید جلوی سوءاستفاده کسانی که این سالها، پولهای کلانی از اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست آوردهاند را بگیرد.
موسوی لارگانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به نظر شما اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی یکباره برداشته شود، مشکل ایجاد میکند؟ گفت: اگر اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی یکباره حذف شود و برای واردات دارو و نیازهای ضروی مردم، جایگزین مشخص شود خیلی بهتر است تا اینکه بخواهد پلکانی برداشته شود. به عنوان نمونه، سال اولی که دولت آقای احمدی نژاد بحث هدفمندی یارانهها را مطرح کرد، عنوان داشت که سالیانه صد هزار میلیارد تومان یارانه میدهیم که میخواهیم طی ۵ سال و با شیب ملایم، قیمتها را آزاد کنیم و از آزادسازی قیمتها، درآمد کسب کنیم که سپس آن را برای آسیبدیدگان از این طرح و حفظ تولید و صنعت و همچنین زیرساختها استفاده کنیم.
وی یادآور: قانون به این شکل تصویب شد که ۵۰ درصد آن به یارانه نقدی و ۳۰ درصد به صنعت و تولید و کسانی که آسیب میبینند، داده شود و ۲۰ درصد هم در اختیار دولت باشد، برای اینکه زیرساخت را تامین کند؛ بنابراین قرار شد که این کار با شیب ملایم انجام شود. در حال حاضر دولت ادعا دارد که چندین برابر صد هزار میلیارد یارانه میدهد، با وجودی که چندین سال طرح اجرا شده است، اما متاسفانه مردم نتیجه آن را ندیدهاند و برای مردم روشن نیست؛ لذا به نظر بنده اگر یکباره ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود، خیلی بهتر است.